Chăm sóc trẻ sơ sinh như thế nào cho đúng là băn khoăn của nhiều cặp bố mẹ trẻ. Khi vừa mới sinh ra, cơ thể bé rất mềm yếu, chỉ cần một tác động nhỏ cũng có thể làm bé bị tổn thương. Do đó, bố mẹ nên tìm hiểu cách chăm sóc con ngay từ khi em bé còn trong bụng mẹ, để khi con chào đời có thể chăm sóc và nuôi dưỡng con một cách tốt nhất.
Như đã nói, cơ thể trẻ mới sinh sẽ mềm, yếu và cần có sự nâng đỡ của người thân trong quá trình phát triển. Khi mẹ lần đầu tiên bế em bé của mình, chắc chắn sẽ lúng túng vì không biết bế như thế nào cho đúng, để không ảnh hưởng đến cột sống của con.
Tuy nhiên, bạn không nên quá lo lắng, chỉ sau vài ngày chăm con bạn sẽ biết cách bế em bé và biết em thích tư thế bế nào nhất. Vì mỗi bé sẽ có sở thích riêng, nhiều trẻ thích được vác trên vai, có nhiều bé lại thích nằm ngửa,..
Để em bé nằm ở tư thế thoải mái nhất, dùng tay nâng đỡ đầu, cổ và lưng bé
Nhưng bạn cũng cần lưu ý, tư thế bế bé sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các bộ phận trên cơ thể em. Nếu bế không đúng cách có thể làm sai lệch cột sống hay tổn thương tứ chi,…Do đó, bạn nên điều chỉnh tư thế bé sao cho không tác động nhiều đến cơ thể trẻ, để bé nằm thoải mái nhất.
Trước khi bế bé lên để nựng nịu, bạn cần lên tiếng để báo hiệu rằng bé sắp được bế lên. Việc này sẽ tránh làm cho bé giật mình, và khiến trẻ quen dần với tiếng nói của bạn. Cách thực hiện: Nhẹ nhàng âu yếm, trò chuyện và nhìn vào con. Sau đó bạn luồn hai tay xuống dưới đầu, vai và mông của em bé, bế lên một cách từ từ.
Khi bé được sinh ra, bạn nên cho bé bú mẹ sớm nhất có thể và cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo cho em bé của bạn. Bạn có thể duy trì việc cho bé bú lâu hơn càng tốt, để bé phát triển khỏe mạnh.
Bởi vì, sữa mẹ dễ tiêu hóa, ít xảy ra dị ứng, chứa nhiều kháng thể giúp bé chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường. Trường hợp mẹ không đủ sữa, hoặc gặp vấn đề về tuyến sữa thì bắt buộc phải cho trẻ dùng sữa công thức. Tuy nhiên tuyệt đối không nên cho trẻ uống sữa bò, sữa tươi có hương liệu sẽ gây hại đến dạ dày và hệ tiêu hóa của trẻ.
Cho bé nằm tư thế thoải mái giúp bé dễ bú, không ảnh hưởng đến xương sống
Trẻ sơ sinh cần bú thường xuyên và bú với lượng sữa cần thiết theo cơ địa của mỗi trẻ. Thông thường con sẽ bú sau 1 – 2 tiếng/ lần vào vài tuần đầu khi chào đời. Mỗi cữ bú sẽ kéo dài từ 15 đến 30 phút, phụ thuộc vào lượng sữa của mẹ và nhu cầu từng bé.
Khi thấy đói, em bé sẽ có các dấu hiệu báo cho bạn biết như khóc, ngọ nguậy, tém miệng liên tục,…Nhưng nếu đến cữ bú mà bé ngủ chưa chịu dậy, mẹ đừng vội đánh thức con. Vì nhu cầu ngủ của trẻ sơ sinh sẽ dao động từ 16 đến 18 tiếng, có thể lên đến 20 tiếng mỗi ngày, bạn có thể cho con ngủ thêm một chút nếu thấy cơ thể bé vẫn bình thường.
Nhưng nếu con đã ngủ quá 4 tiếng thì mẹ nên nhẹ nhàng đánh thức con dậy, không nên để con nhịn bú quá lâu. Cách đánh thức con cũng rất đơn giản. Bạn nên nhẹ nhàng sờ vào má bé, gọi khẽ bé dậy, cởi bỏ bớt khăn quấn,…Trong lúc cho con bú, bạn nên trò chuyện với con, nựng nịu để trẻ không ngủ quên.
Để tránh tình trạng bé bị ọc sữa sau khi bú no, bạn nên cho trẻ ợ hơi. Đặt trẻ lên vai, để bụng bé áp sát vào ngực bạn, sau đó nhẹ nhàng vỗ nhẹ lên lưng bé, đây là cách các mẹ vẫn thường áp dụng.
Nhẹ nhàng vỗ lưng cho bé sau khi con vừa bú no, ợ hơi sẽ hạn chế trẻ bị ọc sữa
Bế trẻ 10 đến 15 phút, lưu ý là nên dùng tay giữ đầu và cổ bé cẩn thận, do lúc này trẻ sơ sinh còn rất yếu, chưa tự chủ được hoạt động của cổ và đầu. Việc cho bé ợ hơi như thế này sẽ giúp trẻ không bị trào ngược dạ dày, bởi chức năng của van thực quản chưa hoàn thiện hoàn toàn.
Chỗ ngủ nên giữ sạch sẽ, thoáng mát và phải yên tĩnh sẽ giúp bé dễ ngủ, không bị giật mình. Nhiệt độ phù hợp cho những bé tròn tháng, phát triển khỏe mạnh khoảng 28 độ C. Nếu nhà bạn sử dụng điều hòa, không nên hạ nhiệt độ quá thấp có thể khiến bé bị cảm lạnh. Đồng thời, không nên cho bé ngủ ở nơi có nhiệt độ quá cao, quấn quá nhiều khăn, bé sẽ bị đổ mồ hôi dẫn đến ngứa ngáy, khó chịu, giấc ngủ không trọn vẹn.
Một giấc ngủ ngon sẽ giúp bé phát triển tốt không chỉ về thể chất mà còn cả tinh thần. Hãy cho con bú no, giữ cơ thể sạch sẽ, không gian yên tĩnh, thoáng mát để con được ngủ say giấc hơn. Ngoài ra, bạn có thể thực hiện các bài massage cơ thể nhẹ nhàng cho em bé trước khi ngủ, cho con ngủ trong nôi, đung đưa nhè nhẹ, hát ru hoặc mở nhạc êm dịu cũng sẽ kích thích cho em bé ngủ ngon.
Nên lưu ý, không cho bé ngủ với tư thế nằm sấp sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ quan trong cơ thể. Nếu con bạn đang có thói quen này, bạn cần quan sát và lật trẻ nằm ngửa về tư thế ngay ngắn, thoải mái. Không kê gối cao dưới đầu hoặc nhiều thú nhồi bông, chăn, nệm xung quanh khi trẻ ngủ. Những vật này có thể vô tình đè lên người bé, khiến bé bị ngạt thở.
Tã sử dụng cho trẻ có thể chọn loại tã giấy hoặc tã vải, dùng xen kẽ cả hai cũng được, giúp bạn tiết kiệm hơn. Chọn tã giấy nên chọn loại phù hợp với kích cỡ cơ thể em bé, chống hăm, chống ngứa. Tã vải nên là loại cotton mềm, thấm nước tốt.
Thay tã cho trẻ ngay sau khi trẻ đi đại, tiểu tiện. Không nên để lâu dễ khiến trẻ nổi mẩn, ngứa ngáy, quấy khóc. Khi thay, nên vệ sinh sạch sẽ khu vực hậu môn và bộ phận sinh dục bằng khăn mềm thấm nước ấm, lau từ trước ra sau. Bên cạnh đó, bạn nên bôi kem chống hăm hoặc các sản phẩm bảo vệ da mỗi khi thay tã mới cho bé.
Mẹ nên sử dụng loại sữa tắm và dầu gội chung trong một sản phẩm cho tiện dụng. Trên thị trường hiện nay cũng có rất nhiều loại cho trẻ sơ sinh, nhẹ dịu và an toàn. Không nên sử dụng loại có mùi hương quá nồng, sản phẩm chứa nhiều chất tẩy không tốt cho da bé.
Trước khi tắm cho bé bạn cần chuẩn bị đầy đủ các bước sau:
Sử dụng sản phẩm tắm gội phù hợp với da bé, tránh cay mắt, kích ứng da
Sau khi đã chuẩn bị xong tất cả, các bước tắm cho trẻ sơ sinh được tiến hành như sau:
Nếu mẹ muốn cắt móng tay, móng chân cho em bé có thể thực hiện ngay khi vừa tắm cho bé xong. Móng lúc này sẽ mềm và dễ cắt. Ngoài ra, bạn cũng có thể cắt khi bé đã ngủ say. Cắt móng sẽ giúp bé không bị trầy xước trường hợp bé tự cào vào người, vào mặt, hoặc móng xước vướng vào bao tay, bao chân khiến trẻ bị đau, khó chịu.
Chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh là điều vô cùng cần thiết. Khi chào đời, em bé và mẹ bị tách nhau ra, cuống rốn lúc này bị cắt đứt và trở thành vết thương hở trên người bé. Do đó, bạn tuyệt đối không để cuống rốn bị nhiễm trùng, vì điều này sẽ nguy hiểm đến sức khỏe của bé. Trường hợp không phát hiện kịp thời, em bé dễ bị nhiễm trùng máu.
Cuống rốn trẻ sơ sinh là vết thương hở, dễ nhiễm trùng, do đó bạn nên cẩn thận vệ sinh sạch sẽ khu vực này
Các bước vệ sinh rốn cho trẻ phải được thực hiện hàng ngày, cụ thể như sau:
Trường hợp bạn nên đưa bé đi khám bác sĩ khi thấy rốn có các dấu hiệu bất thường sau:
Các mẹ tuyệt đối không sử dụng thuốc kháng sinh hay bất kì loại thuốc gì cho bé nếu không được sự hướng dẫn của bác sĩ.
Trẻ sơ sinh có làn da vô cùng nhạy cảm và có thể bị tổn thương nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc chọn lựa các sản phẩm chăm sóc da là yếu tố tiên quyết quyết định sự phát triển bình thường của bé. Một số nguyên tắc bạn phải tuân thủ trong việc chăm sóc da cho trẻ sơ sinh:
Bên cạnh đó, bạn nên cho trẻ tắm nắng hàng ngày để nạp thêm canxi, vitamin D giúp con phát triển xương khớp. Đây cũng là cơ hội cho con tiếp xúc nhiều hơn với thế giới bên ngoài, nâng cao sức đề kháng.
Lưu ý:
Vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến. Theo thống kê, có đến 25% đến 30% trẻ sinh đủ tháng và 100% trẻ sinh non, nặng dưới 1,5kg mắc chứng vàng da sơ sinh.
Nếu không được chẩn đoán sớm và có biện pháp chữa trị, vàng da sẽ dẫn đến những biến chứng hết sức nguy hiểm, ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trẻ. Chính vì thế, nếu bạn phát hiện con mình có những dấu hiệu vàng da nên đưa bé đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị.
Nên theo dõi tình trạng vàng da của bé và kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để chẩn đoán và điều trị
Biểu hiện của vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh:
Khi con bạn có những biểu hiện bất thường so với những yếu tố trên đây, nguy cơ cao con bạn đang bị vàng da bệnh lý. Lúc này, bé cần điều trị và theo dõi càng sớm càng tốt.
Trẻ sơ sinh cần được tiêm chủng định kỳ, cơ thể bé lúc này không thể tự chống lại các tác nhân gây bệnh, do đó cần được chích ngừa đầy đủ và đúng lịch. Những bé không được tiêm phòng thường dễ mắc các bệnh nguy hiểm hơn so với những bé được quan tâm đầy đủ. Do đó, mẹ hãy lưu ý lịch tiêm chủng cho trẻ theo hướng dẫn của cơ sở y tế gần nhất, để bảo vệ sức khỏe của bé yêu.
Hãy chuẩn bị một cái nhiệt kế trong nhà để theo dõi nhiệt độ của con thường xuyên. Trẻ sơ sinh rất dễ bị nóng sốt, do đó, việc kiểm tra nhiệt độ sẽ giúp mẹ phát hiện bệnh sớm để điều trị cho con, hạn chế trường hợp bệnh nặng, khó chữa.
Thường xuyên kiểm tra thân nhiệt của trẻ
Dựa trên thân nhiệt của bé, mẹ sẽ điều chỉnh cách chăm sóc lại sao cho phù hợp nhất:
Một vị trí để lấy nhiệt độ:
Có nhiều trường hợp trẻ thường khóc đêm, thường gặp ở trẻ giai đoạn 12 – 16 tuần tuổi và cơn khóc sẽ kéo dài trong khoảng 3 giờ hơn. Trẻ sơ sinh có thể tự nhiên khóc vào chiều hoặc tối.
Tây y gọi khóc đêm là hội chứng Colic, có đến ⅓ số trẻ sơ sinh trên thế giới bị hội chứng này và có thể tự khỏi không cần điều trị. Hội chứng này sẽ kéo dài 3 – 4 tháng rồi đột ngột hay từ từ biến mất. Tuy nhiên, nếu sau khoảng thời gian này con bạn vẫn tiếp tục quấy khóc, bạn nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh sao cho đúng là vấn đề muôn thuở của các ông bố, bà mẹ trẻ. Việc chăm sóc con trong giai đoạn đầu đời sẽ quyết định phần lớn đến chất lượng cuộc sống của con sau này. Do đó, bạn nên hết sức lưu ý.
Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn thông tin cần thiết trong quá trình nuôi con. Hãy theo dõi sự phát triển của con mỗi ngày, nếu nhận thấy bất thường đừng chần chừ mà đưa con đi khám ngay để có biện pháp chữa trị sớm, bảo vệ sức khỏe của con.
Có thể bạn quan tâm:
- Trẻ bị vàng da tắm lá gì? 2 loại lá tắm chữa vàng da cho trẻ tốt nhất
- Trẻ sơ sinh ngủ nhiều không chịu dậy bú có đáng lo không?
Chủ đề liên quan: