CEO Vietravel: Vì sao trong gói cứu trợ mới nên chuyển phần hỗ trợ lao động mất việc cho doanh nghiệp thực hiện?

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Quốc Kỳ, CEO Vietravel, khi nói về gói cứu trợ thứ hai trị giá 18.600 tỷ đồng mà Bộ LĐTB&XH vừa đề xuất với Bộ KH&ĐT để hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động gặp khó khăn vì đại dịch Covid-19.

Với người lao động, họ sẽ vừa mất thời gian, vừa tốn chi phí. Ví dụ, với chi phí trợ cấp 1,8 triệu đồng, một lao động đi từ Sài Gòn về miền Trung để làm thủ tục nhận trợ cấp có lẽ chỉ đủ bù tiền xe cộ.

Có lẽ những người làm chính sách, khi quyết định đưa tiền về địa phương thì đã phần nào nghĩ rằng, lao động thất nghiệp sẽ về quê sinh sống. Nhưng thực tế, không phải lao động mất việc nào cũng về quê.

Do đó, tôi thấy là chính sách của Chính phủ là rất tốt, nhưng làm sao có thể đến được với người lao động một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất cần tính lại cách làm sao cho hiệu quả hơn. Bởi vì tốc độ làm việc của nhiều địa phương cũng khác nhau, tác động đến việc người lao động nhận hỗ trợ nhanh hay chậm.

Nhưng việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội hiện nay thường vẫn thông qua hệ thống hành chính địa phương?

Theo tôi, chúng ta nên phân biệt rạch ròi giữa trách nhiệm của doanh nghiệp và cơ quan hành chính địa phương. Doanh nghiệp là nơi quản lý trực tiếp, thường xuyên người lao động. Còn trách nhiệm chính của các địa phương là làm hành chính, thực hiện các vấn đề như chính sách nông thôn mới, phân loại hộ nghèo, cận nghèo… hay nói cách khác, là thực hiện những chính sách của Chính phủ dành cho người yếm thế trong xã hội.

Hai việc này là khác nhau và không nên lẫn lộn, tạo ra sự lãng phí không cần thiết và khiến bộ máy hành chính địa phương phải chịu áp lực nặng nề. Khi doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, tạm thời người lao động bị mất việc chứ không hẳn họ là người yếm thế trong xã hội thì Chính phủ nên hỗ trợ người lao động thông qua doanh nghiệp sẽ hiệu quả hơn.

Thực tế, xung quanh đang ngập lụt thì nước ta thế nào cũng sẽ bị "xâm nhập" và gây nên những đợt bùng dịch nhỏ. Cho nên lúc này, các doanh nghiệp đều hiểu rằng, chống dịch không phải chuyện ngày một ngày hai, mà sẽ là cuộc chiến lâu dài. Vì vậy, họ đã chuyển đổi rất nhanh và cũng thay đổi cả tư duy.

Tôi cho rằng, đây là điều rất đáng quý của doanh nghiệp Việt, vì họ đã nhìn nhận đúng tình hình. Và trong một môi trường, bối cảnh nhiều rủi ro như hiện nay, thì hầu hết các doanh nghiệp đều đã và đang có sự điều chỉnh.

Cụ thể với ngành du lịch, trước cú sốc "đánh bồi" vào lúc này, ông nhận thấy các doanh nghiệp và bản thân Vietravel đã thay đổi như thế nào?

Với tình hình chống dịch như hiện nay, lĩnh vực du lịch không những hẹp vì không có khách quốc tế mà bây giờ lại càng thu hẹp hơn nữa, vì nội địa cũng không thông suốt mà chỉ có từng vùng thôi.

Thị trường bị hẹp dần như vậy và lượng khách đi du lịch cũng không đáp ứng được yêu cầu của ngành du lịch. Nhưng các công ty du lịch và bản thân tôi cũng đang phải điều chỉnh.

Du lịch vốn là dịch vụ tổng hợp, nên chúng tôi đang tính lại xem cái nào bị ảnh hưởng nặng, không thể cứu vãn được thì dứt khoát phải dừng. Những dịch vụ nào mà vẫn còn có thể phát triển, giữ khách được thì phải tiếp tục triển khai.

Rất nhiều doanh nghiệp du lịch trong thời gian vừa qua đã có sự năng động, thay đổi, điều chỉnh. Vì nhu cầu ăn uống, dịch vụ của người dân, tuy vì dịch bệnh nên đã hạn chế lại nhưng vẫn còn. Người ta có thể không đi, không ở nhưng họ vẫn ăn uống.

Khi khách du lịch giảm, thì giá phòng khách sạn 5 sao cũng đã giảm rất thấp, chỉ còn 1,5-1,8 triệu đồng thay vì 3-5 triệu đồng/ đêm như trước kia. Vì thế, không ít người muốn "đổi gió" cho dịp cuối tuần ở các khu nghỉ dưỡng, khách sạn có thể đưa gia đình đến hưởng một kỳ nghỉ mà trước đây không thể có giá rẻ như vậy được.

Tuy nhiên, cũng phải thành thực mà nói rằng, mọi sự thay đổi cũng chỉ đến mức nào để cố gắng duy trì sống sót qua dịch bệnh thôi, chứ còn để mà phát triển trong bối cảnh dịch bệnh như thế này là điều không thể.

Trước tình hình nhiều doanh nghiệp xác định phải cầm cự như vậy, quay trở lại vấn đề hỗ trợ, nhiều người cho rằng, Chính phủ rất cần cứu các doanh nghiệp yếu thế. Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế lại cho rằng, cần tập trung hỗ trợ doanh nghiệp có khả năng sống sót và giúp tạo ra được sức cạnh tranh, từ đó có thể cứu được nhiều người lao động khác nữa. Ông có bình luận gì về điều này?

Một cách khách quan, tôi cho rằng nhận xét của một số chuyên gia kinh tế như vậy cũng là có cái đúng. Tuy nhiên, theo tôi, trước tiên, chúng ta phải đặt đúng ưu tiên như thế này: phải cứu những ngành kinh tế sản xuất trọng điểm trước. Chúng ta phải định vị các ngành chủ yếu, trọng điểm trước, rồi từ các ngành mới định vị doanh nghiệp.

Nếu chỉ xác định cứu doanh nghiệp có khả năng sống sót trước thì có đôi khi lại lệch ngành trọng điểm, không đúng ngành mà xã hội đang cần. Như vậy sẽ xảy ra chuyện doanh nghiệp chưa đáng cứu thì lại được cứu.

Ngoài ra, chính sách, thiết chế cần mang tính tổng hợp chứ không nên quá sâu, quá chuyên ngành, vì nếu như vậy thì đôi lúc sẽ thành lẻ tẻ.

Ông có thể nói cụ thể hơn?

Ví dụ, khi nói về hỗ trợ nông nghiệp, chúng ta chỉ nhìn vào giá lúa giá gạo, nhưng lại không nói gì đến các ngành công nghiệp phụ trợ: phân bón, Thu*c trừ sâu… Trong khi đó, giá lúa, gạo chỉ là thành phẩm cuối cùng của rất nhiều khâu.

Vậy thì chúng ta cần có chính sách hỗ trợ toàn diện là ngoài trợ giá cho giá lúa, gạo, còn phải điều chỉnh trong chu trình sản xuất lúa gạo, xem cái gì tác động trực tiếp tới nhà nông, để dẫn tới giá lúa, giá gạo, từ đó có bước hỗ trợ thứ hai. Khi chúng ta sắp chuỗi, rồi giải quyết từng vấn đề trong chuỗi sản xuất lúa gạo thì sẽ tạo các chính sách đồng bộ.

Như vậy trước hết, tôi đề nghị Chính phủ cần có sự phân loại ngành, xem cái gì là mũi nhọn và đâu là ngành tiêu dùng nhiều nguồn lực, nhiều lao động để ưu tiên giải cứu/.

Dù hàng không gặp khó, Vietravel Airlines vẫn rầm rộ tuyển tiếp viên

Trương Thu Hường - Hoàng Ly. Ảnh: Tuấn Mark. Thiết kế: Hoài Linh