Ngày càng có nhiều nghiên cứu được thực hiện để tìm hiểu lý do tại sao một số người dường như không bao giờ bị Covid-19.
Có rất nhiều trường hợp mắc Covid-19 được phát hiện giữa các cặp vợ chồng, gia đình hoặc nhóm đồng nghiệp có tiếp xúc gần với nhau, nhưng không phải ai cũng bị nhiễm bệnh.
Điều này có thể là do nhiều yếu tố khác nhau, từ việc nhiễm một loại virus tương tự trước đó đến di truyền.
Một trong những bí ẩn lớn đã xuất hiện từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu và vẫn đang được các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm điều tra là lý do tại sao một số người mắc Covid-19 trong khi những người khác thì không, ngay cả khi họ đều tiếp xúc với virus.
Một người đàn ông đi bộ trong khu phố Vellaces sau khi các hạn chế mới có hiệu lực khi Tây Ban Nha chứng kiến các ca nhiễm Covid-19 kỷ lục hàng ngày. Ảnh: Burak/Anadolu
Mặc dù cũng có những gia đình mà toàn bộ thành viên đã mắc COVID-19 và phải cách ly nhưng cũng có rất nhiều câu chuyện về những cặp vợ chồng, người mắc người không, những gia đình, nhóm đồng nghiệp có người "miễn nhiễm" với COVID-19
Thật vậy, Danny Altmann, giáo sư miễn dịch học tại Đại học Hoàng gia London, nói với CNBC rằng các nghiên cứu chỉ ra khả năng bị nhiễm bệnh trong một hộ gia đình khi có một trường hợp dương tính "không cao như bạn tưởng tượng".
Ngày càng có nhiều nghiên cứu được thực hiện để tìm hiểu lý do tại sao một số người dường như không bao giờ bị Covid-19- còn gọi là "never Covid".
Tháng trước, nghiên cứu mới được công bố bởi Đại học Hoàng gia London cho thấy rằng những người có mức tế bào T (một loại tế bào trong hệ thống miễn dịch) cao hơn do nhiễm cảm lạnh thông thường ít có khả năng bị nhiễm SARS-CoV-2, loại virus gây ra Covid-19.
Tiến sĩ Rhia Kundu, tác giả đầu tiên của nghiên cứu từ Viện Tim và Phổi Quốc gia Imperial, nói rằng "việc tiếp xúc với virus SARS-CoV-2 không phải lúc nào cũng dẫn đến nhiễm COVID và chúng tôi rất muốn hiểu tại sao".
"Chúng tôi phát hiện ra rằng lượng tế bào T tồn tại từ trước, được tạo ra bởi cơ thể khi bị nhiễm các virus Corona khác ở người như cảm lạnh thông thường, có thể bảo vệ chống lại lây nhiễm COVID-19", bà nói thêm.
Nhân viên y tế Mantra Nguyen lắp mặt nạ dưỡng khí mới cho một bệnh nhân trong phòng chăm sóc đặc biệt Covid-19 (ICU) tại Trung tâm Y tế United Memorial ở Houston, Texas. Đi Nakamura. Ảnh: Getty Image
Tuy nhiên, tiến sĩ Kundu cũng cảnh báo rằng, "trong khi đây là một khám phá quan trọng, nó chỉ là một hình thức bảo vệ, và tôi nhấn mạnh rằng không nên dựa vào một điều này. Thay vào đó, cách tốt nhất để bảo vệ bản thân trước Covid-19 là tiêm phòng đầy đủ, bao gồm cả tiêm liều nhắc lại".
Lawrence young, một giáo sư về ung thư học phân tử tại đại học warwick, nói với cnbc rằng, "có nhiều mối quan tâm đến những trường hợp được gọi là 'không bao giờ bị nhiễm bệnh' - never covid ' - những người rõ ràng đã tiếp xúc gần với những người bị bệnh nhưng chính họ là những người có khả năng chống lại sự lây nhiễm".
Ông nói rằng dữ liệu ban đầu cho thấy những người này đã có được khả năng miễn dịch một cách tự nhiên sau những lần khỏi cảm lạnh thông thường trước đây.
Tiêm vắc xin phòng Covid hiện đã phổ biến ở hầu hết các nước phương Tây, mặc dù có sự khác biệt giữa các dân tộc về loại vắc-xin và thời điểm được tiêm.
Các mũi tiêm nhắc lại cũng đang được triển khai rộng rãi và trẻ nhỏ đang được tiêm chủng ở nhiều quốc gia, khi các chính phủ chạy đua để bảo vệ càng nhiều người càng tốt khỏi biến thể Omicron dễ lây truyền hơn nhưng ít nghiêm trọng hơn về mặt lâm sàng.
Vắc xin Covid đã được chứng minh là làm giảm các trường hợp nhiễm bệnh nặng, nhập viện và T* vong, đồng thời vẫn có hiệu quả đối với các biến thể đã biết của virus. Tuy nhiên, chúng không hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa nhiễm bệnh và khả năng miễn dịch mà chúng cung cấp sẽ suy yếu theo thời gian, thậm chí đã bị tổn hại phần nào bởi biến thể omicron.
Andrew Freedman, một học giả về các bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Đại học Cardiff, nói với CNBC rằng tại sao một số người mắc Covid và những người khác thì không "là một hiện tượng được công nhận rõ ràng và có lẽ liên quan đến khả năng miễn dịch do tiêm chủng, nhiễm bệnh trước đó hoặc cả hai"."
Tiêm vaccine phòng COVID-19 cho người dân tại Islamabad, Pakistan ngày 1/2/2022. Ảnh: THX/TTXVN
"Chúng ta biết rằng nhiều người vẫn bị nhiễm Omicron (hầu hết là nhẹ) mặc dù đã được tiêm phòng đầy đủ, kể cả đã tiêm nhắc lại. Tuy nhiên, việc tiêm phòng vẫn làm giảm nguy cơ mắc Omicron và phản ứng của mỗi người là khác nhau. Vì vậy, một số người nhiễm bệnh trong khi những người khác thì không mặc dù có sự phơi nhiễm rất đáng kể", ông nói.
Tiến sĩ Young của Đại học Warwick cho biết, khi đề cập đến các phản ứng miễn dịch khác nhau đối với Covid, "chắc chắn khả năng miễn dịch phản ứng chéo từ các lần nhiễm virus cảm lạnh thông thường trước đây có thể là một yếu tố góp phần chính, đặc biệt là những người này có thể có thêm miễn dịch từ việc đã được tiêm chủng".
Young nhấn mạnh, các nghiên cứu sâu hơn về cái gọi là "never COVID" sẽ giúp phát triển hiểu biết tốt hơn về phản ứng miễn dịch với SARS-CoV-2 và "những khía cạnh nào của phản ứng chéo là quan trọng nhất, thông tin này có thể như thế nào khai thác để tạo ra vắc xin chống biến thể phổ quát".
Một câu hỏi khác đã đặt ra trong đại dịch là tại sao hai người mắc bệnh Covid lại có thể phản ứng khác nhau với bệnh nhiễm trùng: một người có thể có các triệu chứng nặng và người kia có thể không có triệu chứng.
Câu trả lời có thể nằm ở gen của chúng ta.
"Đó là một câu hỏi thực sự quan trọng", Altmann của Đại học Imperial nói với CNBC.
Một cặp vợ chồng đeo mặt nạ bảo vệ đi bộ trên phố ở Buenos Aires, Argentina. Ricardo Ceppi. Ảnh: Getty Image.
Ông và các đồng nghiệp của mình đã tiến hành nghiên cứu (sắp được công bố) về di truyền miễn dịch (về cơ bản, mối quan hệ giữa di truyền và hệ thống miễn dịch) và nhiễm Covid-19. Họ đã phát hiện ra rằng sự khác biệt giữa hệ thống miễn dịch của mọi người "tạo ra sự khác biệt, ít nhất là cho dù bạn có bị bệnh có triệu chứng hay không".
Nghiên cứu tập trung vào các gen HLA (kháng nguyên bạch cầu ở người) khác nhau và đang xem xét các gen này có thể ảnh hưởng như thế nào đến phản ứng của một người với Covid, với một số loại HLA ít nhiều có khả năng bị nhiễm trùng có triệu chứng hoặc không có triệu chứng. "Các gen quan trọng kiểm soát phản ứng miễn dịch của bạn được gọi là gen HLA. Chúng quan trọng đối với việc xác định phản ứng của bạn khi gặp phải SARS-CoV-2. Ví dụ, những người có gen HLA-DRB1 - 1302 có nguy cơ bị nhiễm trùng có triệu chứng cao hơn đáng kể", Altmann nói.
Giáo sư Altmann cũng chỉ ra kết quả đầu tiên được công bố hôm 2/2 của một thử nghiệm đầy thách thức ở Anh, do Đại học Imperial và một số cơ quan nghiên cứu khác thực hiện, trong đó 36 thanh niên khỏe mạnh đã cố tình tiếp xúc với COVID, nhưng chỉ một nửa trong số họ thực sự nhiễm virus.
"Tại sao khi hít phải một liều virus giống hệt nhau vào lỗ mũi mà 50% bị nhiễm, 50% còn lại thì không?", Giáo sư Altmann đặt vấn đề liên quan đến thử nghiệm trên.
Về cơ bản, tất cả người tình nguyện tham gia thử nghiệm đều được tiếp nhận một liều lượng virus thấp - được đưa vào qua đường nhỏ mũi - và sau đó được các nhân viên y tế theo dõi họ cẩn thận trong một môi trường được kiểm soát, trong khoảng thời gian hai tuần.
Trong số 18 tình nguyện viên bị nhiễm bệnh, 16 người tiếp tục phát triển các triệu chứng giống như cảm lạnh từ nhẹ đến trung bình, bao gồm nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, hắt hơi và đau họng.
Các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu cho biết đây là thử nghiệm đầu tiên có thể cung cấp dữ liệu chi tiết về giai đoạn đầu của nhiễm virus, trước và trong khi xuất hiện các triệu chứng. Trong số 18 người tham gia bị nhiễm, thời gian trung bình từ lần đầu tiên tiếp xúc với virus đến khi phát hiện virus và có các triệu chứng ban đầu (nghĩa là thời kỳ ủ bệnh) là 42 giờ, ngắn hơn đáng kể so với các ước tính hiện có, cho rằng thời gian ủ bệnh trung bình là 5-6 ngày.
Sau giai đoạn này, tải lượng virus được tìm thấy trong các mẫu gạc lấy từ mũi hoặc cổ họng của những người tham gia đã tăng mạnh. Tải lượng virus đạt đỉnh trung bình vào khoảng 5 ngày sau khi nhiễm bệnh, nhưng mức độ cao virus sống sót (có thể lây nhiễm) vẫn được ghi nhận trong trung bình 9 ngày sau và tối đa là 12 ngày với một số người.
Điều cũng thú vị là vị trí nhiều virus SARS-CoV-2 nhất được phát hiện. Mặc dù virus được phát hiện đầu tiên ở cổ họng (sau 40 giờ so với sau 58 giờ ở mũi), mức độ virus lại thấp hơn và đạt đỉnh sớm hơn ở cổ họng. Mức độ đỉnh điểm của virus trong mũi cao hơn đáng kể trong cổ họng, cho thấy nguy cơ virus phóng ra từ mũi cao hơn từ miệng.
Họ lưu ý rằng mặc dù có khả năng "bỏ sót vi rút lây nhiễm sớm trong quá trình lây nhiễm, đặc biệt nếu chỉ kiểm tra mũi", các nhà nghiên cứu cho biết các phát hiện tổng thể hỗ trợ việc xác định những người có khả năng lây nhiễm.
Theo NCBC