Nhóm cán bộ CDC tranh thủ kiếm chác mùa dịch có thể đối mặt với mức án nào?

Ngày 22/4, cổng thông tin điện tử Bộ Công an đưa tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã tiến hành điều tra, xác minh làm rõ sai phạm trong quá trình chỉ định thầu mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19 tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố Hà Nội thuộc Sở Y tế Hà Nội và một số đơn vị liên quan.

Quá trình điều tra bước đầu xác định các đối tượng đã câu kết, gian lận, thông đồng, nâng khống giá trị gói thầu mua sắm Hệ thống Realtime PCR tự động - xét nghiệm Covid-19 gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước.

Căn cứ kết quả điều tra và tài liệu, chứng cứ thu thập được, ngày 22/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Thành phố Hà Nội thuộc Sở Y tế Hà Nội, Công ty cổ phần định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Vật tư khoa học và Thương mại Việt Nam (MST) và các đơn vị liên quan;

Quyết định khởi tố bị can; Lệnh khám xét và Lệnh bắt bị can để tạm giam, áp dụng các biện pháp ngăn chặn về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, quy định tại Khoản 3, Điều 222 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, đối với bị can Nguyễn Nhật Cảm, (Sinh năm 1963, Giám đốc CDC Hà Nội thuộc Sở Y tế Hà Nội) và các bị can khác.

Trao đổi với Giáo dục Việt Nam, Luật sư Đặng Văn Cường, Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho rằng thông tin về những vi phạm trong hoạt động đấu thầu tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Nội (CDC) khiến nhiều người bất ngờ và bức xúc.

Khi dịch bệnh covid-19 chưa xảy ra thì vai trò và hoạt động của trung tâm này không được mấy người quan tâm, nói cách khác đây không phải lã lĩnh vực được nhắc tới nhiều trong lĩnh vực y tế.

Đến khi dịch bệnh xảy ra thì vai trò, trách nhiệm của lĩnh vực y tế dự phòng, kiểm soát bệnh tật lại rất quan trọng.

Trung tâm kiểm soát dịch bệnh có chuyên môn chính trong việc đánh giá về tình hình dịch bệnh, phối hợp với các cơ quan chức năng khác trong việc thực hiện các biện pháp để phòng và chống dịch.

Thời điểm dịch bệnh xảy ra thì lĩnh vực y tế dự phòng, kiểm soát bệnh tật sẽ có trọng trách nặng nề và là niềm hy vọng của nhiều người dân trong việc phòng chống dịch bệnh dịch này.

Tuy nhiên, một số cán bộ của trung tâm này lại bị cáo buộc là đã cấu kết với doanh nghiệp để ăn chặn tiền trong quỹ phòng chống bệnh dịch thông qua hoạt động vi phạm quy định về đấu thầu thiết bị, vật tư y tế.

Nếu đây là sự thật thì có thể nói rằng đây là hành vi phản bội nhân dân, Luật sư Đặng Văn Cường nêu.

Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật sư Chính pháp. Ảnh Truyền hình Quốc hội

Đồng thời, Luật sư Đặng Văn Cường cũng bày tỏ: “Hành vi trục lợi trong hoạt động đấu thầu thiết bị y tế tại Trung tâm CDC Hà Nội theo như thông tin từ phía cơ quan điều tra là hành vi đáng lên án, táng tận lương tâm.

Trong cuộc họp thời gian gần đây phát biểu với báo chí ông Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội cũng đã bức xúc về thông tin sai phạm ở trung tâm này và cho rằng hành vi ăn chặn tiền chống dịch là có tội với nhân dân, phải xử lý nghiêm.

Trong khi ngân sách nhà nước đang gặp rất nhiều khó khăn, nhiều người dân đã thực hiện các hoạt động từ thiện, quyên góp, ủng hộ vào quỹ chống dịch và giúp đỡ người nghèo thì có đối tượng lại lợi dụng chức vụ quyền hạn, lợi dụng vị trí công tác để trục lợi trên nỗi lo sợ, trên nguồn ngân sách hạn hẹp, từ xương máu của nhân dân, phản bội lại niềm tin và hi vọng của nhân dân”.

Cũng theo Luật sư Đặng Văn Cường, nếu có đầy đủ chứng cứ thuyết phục chứng minh vi phạm pháp luật nghiêm trọng cần phải xử lý nghiêm minh trước pháp luật.

Lợi dụng bệnh dịch để trục lợi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, bởi vậy nếu bị kết án thì các đối tượng này sẽ bị xử lý bằng các chế tài nghiêm khắc.

Cụ thể tội danh và hình phạt được Bộ luật hình sự năm 2015 quy định như sau:

Điều 222. Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng

1. Người nào thực hiện một trong những hành vi sau đây, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu;

b) Thông thầu;

c) Gian lận trong đấu thầu;

d) Cản trở hoạt động đấu thầu;

đ) Vi phạm quy định của pháp luật về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu;

e) Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi nguồn vốn cho gói thầu chưa được xác định dẫn đến nợ đọng vốn của nhà thầu;

g) Chuyển nhượng thầu trái phép.

2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm:

a) Vì vụ lợi;

b) Có tổ chức;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

d) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

đ) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Như vậy, trong trường hợp kết quả giải quyết vụ án hình sự có căn cứ cho thấy các đối tượng đã thực hiện hành vi:

Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu; Thông thầu; Gian lận trong đấu thầu; Cản trở hoạt động đấu thầu; Vi phạm quy định của pháp luật về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu; Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi nguồn vốn cho gói thầu chưa được xác định dẫn đến nợ đọng vốn của nhà thầu hoặc Chuyển nhượng thầu trái phép Gây thiệt hại cho nhà nước từ 100.000.000 đồng trở lên thì các đối tượng này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định nêu trên.

Trong trường hợp thiệt hại đến 1.000.000.000 đồng thì các đối tượng sẽ phải đối mặt với mức hình phạt cao nhất có thể lên đến 20 năm tù.

Vấn đề này cơ quan điều tra sẽ làm rõ động cơ, mục đích, làm rõ hành vi, làm rõ hậu quả để có căn cứ xử lý các đối tượng này để có căn cứ xử lý theo quy định của pháp luật.

Trong vụ án có đồng phạm thì cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ vai trò đồng phạm, đối tượng nào là chủ mưu cầm đầu, đối tượng nào là đối tượng thực hành (trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội), đối tượng nào với vai trò giúp sức, xúi giục để phân hóa vai trò đồng phạm, làm cơ sở để tòa án giải quyết vụ án và có hình phạt phù hợp đối với từng đối tượng.

Trong quá trình điều tra, nếu cơ quan điều tra có căn cứ cho thấy các đối tượng này ngoài việc thực hiện hành vi quy định vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng thì còn có hành vi đưa hối lộ, nhận hối lộ thì sẽ bị khởi tố thêm về tội danh này.

Từ trái qua, bị can Nguyễn Nhật Cảm, bị can Nguyễn Vũ Hà Thanh, bị can Đào Thế Vinh, bị can Nguyễn Trần Duy, bị can Nguyễn Thanh Tuyền, bị can Nguyễn Ngọc Nhất, bị can Lê Xuân Tuấn. Ảnh: Tổng hợp từ cổng thông tin điện tử Bộ Công An.

Các hoạt động có sự cấu kết giữa doanh nghiệp và cán bộ nhà nước trong việc làm sai công vụ thì rất có thể người thi hành công vụ đã thực hiện công việc theo yêu cầu của người khác do có sự thỏa thuận tiền bạc trước đó.

Pháp luật quy định người nào đưa tiền, tài sản để yêu cầu cán bộ công chức nhà nước thực hiện một công việc theo yêu cầu của người đưa tài sản thì đó là hành vi đưa hối lộ, còn người có chức vụ, quyền hạn nhận tiền, tài sản của người có yêu cầu này là người nhận hối lộ.

Tội danh được quy định tại điều 354 và điều 364 Bộ luật hình sự năm 2015

Tình hình dịch bệnh covid-19 còn có thể kéo dài, diễn biến phức tạp, đe dọa đến tính mạng, sức khỏe của người dân, gây thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế đất nước.

Việc huy động nguồn vốn cũng như sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước vào việc phòng chống dịch bệnh sẽ tiếp tục được diễn ra, nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, mua sắm thiết bị máy móc trong các cơ sở y tế sẽ tiếp tục được thực hiện.

Bởi vậy việc phát hiện, làm rõ và xử lý các hành vi trục lợi từ nguồn ngân sách phòng chống dịch bệnh là hết sức cần thiết.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, theo các văn bản của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an và các chỉ đạo của Chính phủ ban hành trong thời gian gần đây để thực hiện các biện pháp cấp bách để phòng chống dịch bệnh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong phòng chống dịch bệnh thì những vụ án như thế này nếu chứng cứ đầy đủ, rõ ràng, các bị can thành khẩn nhận tội, nhận thức được sai phạm của mình thì có thể xét xử theo thủ tục rút gọn, xét xử nhanh, công khai, kịp thời để tuyên truyền cho hoạt động phòng chống dịch.

Vụ án này được phát hiện, xét xử kịp thời, nghiêm minh sẽ là bài học để răn đe cho các đối tượng bất chấp đạo đức, táng tận lương tâm, ăn chặn tiền của nhà nước, bòn rút nguồn ngân sách chống dịch đang có gặp nhiều khó khăn trong thời điểm chống dịch hiện nay.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hà Nội chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch, chỉ đạo và triển khai thực hiện các hoạt động chuyên môn về công tác y tế dự phòng trên địa bàn thành phố Hà Nội, trên cơ sở định hướng chiến lược của Bộ Y tế, chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, Sở Y tế và tình hình thực tế tại Thành phố Hà Nội.

Đối tượng hoạt động là sức khoẻ của cộng đồng dân cư trên toàn địa bàn Thành phố Hà Nội, với mục tiêu hoạt động là giảm tỷ lệ mắc, ch*t do các dịch, bệnh, truyền nhiễm, không truyền nhiễm với toàn bộ người dân, giảm thiểu tác hại kinh tế, sức khoẻ, thời gian do dịch bệnh gây ra, thông qua các hoạt động dự phòng tích cực, chủ động là chủ yếu.

Trần Phương