Cây thuốc quanh ta hôm nay

Sâm đại hành (Tỏi lào, Bulbus Eleutherinis subaphyllae): Thuốc đông dược trị thiếu máu

Thiếu máu, vàng da, hoa mắt, nhức đầu, mệt mỏi, băng huyết, ho ra máu. Thương tích tụ huyết (giã đắp), ho gà, viêm họng, tê bại do suy dinh dưỡng, mụn nhọt, lở ngứa.

Thân hành đã phơi hay sấy khô của cây sâm đại hành (eleutherine subaphylla gagnep.), họ lay ơn (iridaceae).

Mô tả

Thân hành (quen gọi là củ) tròn như củ hành hay dài, đường kính chỗ lớn nhất 1 - 2 cm, dài 4 - 5 cm, bên ngoài có một vài "lớp" vẩy khô phần trên màu nâu, phần dưới màu đỏ, các lớp bên trong màu đỏ tươi như máu. Cắt ngang củ thấy màu đỏ nhạt xen lẫn những vòng đồng tâm màu trắng. Củ còn mang một ít rễ nhỏ, khô, dài 1 - 3 cm.

Vi phẫu

Cắt ngang lớp vẩy mọng nước thấy: Biểu bì ngoài gồm một hàng tế bào hình chữ nhật xếp đều đặn. Mô mềm có nhiều hạt tinh bột và tinh thể calci oxalat hình que. Bó libe - gỗ chồng kép hình trái xoan nằm giữa lớp mô mềm, libe bao bọc hai đầu, gỗ ở giữa, mạch gỗ ít, xếp lộn xộn, lớp biểu bì trong gồm một hàng tế bào hình chữ nhật, mỏng hơn biểu bì ngoài.

Bột

Bột màu hồng, vị lúc đầu hơi đắng, sau ngọt. Soi kính hiển vi thấy nhiều hạt tinh bột đa dạng, kích thước mỗi hạt 1,6 - 40 mm, nhiều hạt nhìn rõ rốn. Tinh thể calci oxalat hình que, có loại đầu nhọn trông như đầu bút chì, có loại đầu tày. Mảnh mạch. Mảnh mô mềm chứa hạt tinh bột. Mảnh biểu bì ngoài. Mảnh biểu bì trong.

Độ ẩm

Không quá 10%. Dùng 10 g dược liệu cắt nhỏ.

Tạp chất

Không quá 1%.

Tro toàn phần

Không quá 5,0%.

Chế biến

Thu hoạch cây mọc từ 1 năm trở lên. Đào lấy thân hành, khi cây tàn lụi cắt bỏ phần rễ, lá, rửa sạch thái dọc củ thành lát, phơi hoặc sấy khô (dưới 60o). Để nguyên miếng hoặc tán bột. Nếu chưa dùng thì sau khi đào củ, rũ sạch đất, để nguyên cả lớp rễ và vỏ ngoài, tách ra từng củ, vùi vào cát ẩm để cho củ lâu khô.

Bảo quản

Phần củ khô để nơi thoáng mát, tránh mốc mọt. Củ tươi vùi vào cát ẩm hoặc nơi ẩm.

Tính vị, quy kinh

Cam, ôn. Quy vào các kinh can, tỳ, phế.

Công năng, chủ trị

Tư âm, dưỡng huyết, chỉ huyết, sinh cơ, chỉ khái, tiêu độc. Chủ trị: Thiếu máu, vàng da, hoa mắt, nhức đầu, mệt mỏi, băng huyết, ho ra máu. Thương tích tụ huyết (giã đắp), ho gà, viêm họng, tê bại do suy dinh dưỡng, mụn nhọt, lở ngứa.

Cách dùng liều lượng

Ngày 4 – 12 g Thuốc sắc, hãm, bột hoặc Thuốc viên.

Nguồn: Internet.
Mạng Y Tế
Nguồn: Điều trị (https://www.dieutri.vn/duocdiendongduoc/sam-dai-hanh-toi-lao-bulbus-eleutherinis-subaphyllae/)

Tin cùng nội dung

  • MangYTe - Một loại sâm Việt Nam vừa là cây cảnh phong thủy, lại là cây Thu*c quý có sẵn trong nhà vì có nhiều tác dụng tốt, hoặc đơn giản là nấu nước uống hàng ngày càng tốt, nhưng lâu rồi bị bà con quên sử dụng.
  • Theo y học cổ truyền, dược liệu Sâm đại hành Vị ngọt nhạt, tính hơi ấm; có tác dụng tư âm dưỡng huyết, chỉ huyết sinh co, chỉ khái. Thường được dùng trị thiếu máu, vàng da, hoa mắt, chóng vàng nhức đầu, mệt mỏi, băng huyết, ho ra máu, thương tích lưu huyết, ho, ho lao, ho gà, viêm họng cấp và mạn, tê bại do thiếu dinh dưỡng, đinh nhọt, viêm da, lở ngứa, chốc đầu trẻ em, tổ đỉa, vẩy nến.
  • Theo đông y Sâm đại hành Chữa thiếu máu, vàng da, mệt mỏi, xanh xao, băng huyết. Chữa viêm phế quản, ho gà, ho ra máu, viêm phổi, viêm họng, viêm amidan. Là Thu*c tiêu độc, chữa lở ngứa, mụn nhọt, viêm họng. Sâm đại hành hay còn gọi phong nhạn, tỏi đỏ, tỏi lào, hành lào (Tên khoa học: Eleutherine bulbosa) là một loài thực vật có hoa trong họ Diên vĩ. Loài này được (Mill.) Urb. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1918.
  • Rất nhiều loại củ sâm có hình dáng hao hao giống hình người, đặc biệt là Nhân sâm, do đó một số vị Thu*c khác không thuộc chi, họ sâm nhưng có hình dáng củ tương tự cũng thường được gọi là sâm. Thêm vào đó, sâm là một vị Thu*c bổ nên nhiều vị Thu*c khác có tác dụng bồi bổ cơ thể cũng được gọi là sâm hoặc gắn với chữ sâm. Ở Việt Nam có nhiều dược thảo có tên “sâm” được sử dụng từ rất lâu đời, với nhiều công dụng khác nhau.
  • Hỏi: Trên mạng internet lan truyền khá nhiều thông tin về sâm đại hành và những tính năng đặc hiệu của nó. Vậy xin cho biết cụ thể nó có thể chữa được những bệnh gì và công dụng của nó ra sao? (Vũ Thanh Huệ, Trùng Khánh, Cao Bằng)
  • Sâm đại hành thường được trồng ở các vườn Thuốc nam. Củ sâm đại hành tươi thường phơi khô làm Thuốc, còn được dùng làm rau xào ăn, nấu nước, ngâm rượu uống.
  • Sâm đại hành thường được trồng ở các vườn Thuốc nam. Củ sâm đại hành tươi thường phơi khô làm Thuốc, còn được dùng làm rau xào ăn, nấu nước,...
  • Sài đất 20g, bồ công anh 20g, kim ngân 20g, thổ phục linh 16g, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Hoặc sâm đại hành 20g, ké đầu ngựa 12g, đơn đỏ 12g, bạch chỉ 10g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
  • Viêm loét miệng Đông y gọi là chứng khẩu cam bao gồm nhiệt miệng, nhiệt lưỡi. Niêm mạc miệng và lưỡi có những nốt loét, viêm tấy có mủ.
  • Không chỉ là loại cây có hoa rất đẹp, tất cả các bộ phận của cây sim đều có thể dùng làm Thuốc chữa bệnh.
Tải ứng dụng Mạng Y Tế trên CH PLAY