TS Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Việt Đức, cho hay có nhiều đối tượng nguy cơ mắc ung thư gan như viêm gan B, C không được kiểm soát, xơ gan do bia rượu... Trong đó, tỷ lệ xơ gan trên nền bệnh viêm gan mãn tiến triển thành ung thư gan lên đến trên 80%.
Số còn lại là những nguyên nhân do chất độc da cam, có yếu tố di truyền, đặc biệt là bệnh sán lá gan.
Những người này thường do ăn đồ sống, ăn gỏi cá nước ngọt, nước lợ hoặc thịt tái (trong khi không phải thịt nào cũng ăn tái được)... Đáng nói, thời gian gần đây, các bác sĩ phát hiện không ít số lượng người mắc sán lá gan này.
Cũng theo TS Tuấn Anh, sán lá gan lớn hay sán lá gan nhỏ có thể gây ung thư gan đường mật, tỷ lệ này tương đối, chiếm 15% trong nhóm này.
Một ca phẫu thuật tại Bệnh viện Việt Đức.
Về cơ chế, nguyên nhân viêm gan mãn tính hay sán lá gan gây ung thư gan/ung thư gan đường mật, theo TS Tuấn Anh, sán trú ngụ trong các tế bào gan sẽ gây nhiễm trùng mãn tính, khiến các tế bào gan sẽ phát triển bất thường từ đó tiến triển thành ung thư gan.
"Không ít trường hợp sán lá gan đến tiến triển thành ung thư gan tuy nhiên tỷ lệ không nhiều" - TS Tuấn Anh cho hay.
Cụ thể, mỗi năm, khoa tiếp nhận khoảng 1.500 đến 1.800 bệnh lý gan mật cần được điều trị, trong đó, có từ 2-3% là bệnh nhân ung thư do sán lá gan; 15-16% ung thư gan còn chỉ định phẫu thuật, số còn lại là không phẫu thuật mà phải điều trị bằng phương pháp khác (nút mạch, đốt sóng cao tần hoặc các biện pháp giảm đau).
"Ung thư gan hiện đã trẻ hoá, gặp không ít người chỉ mới ở lứa tuổi 30-40. Tỷ lệ mắc ở nam:nữ là 3:1".
Tuy nhiên, không phải ai bị sán lá gan cũng tiến triển thành ung thư gan, tỷ lệ là 0,2-0,4%. Nếu phát hiện được sớm thì điều trị sán lá gan rất đơn giản, chỉ cần điều trị bằng Thu*c là khỏi.
Để phát hiện sán lá gan rất dễ dàng, khi siêu âm, nếu nghi ngờ bệnh nhân sẽ được chụp CT, xét nghiệm máu là xác định.
Nếu trước đây, ung thư gan đứng hàng thứ 3 về tỷ lệ mắc mới và Tu vong (sau ung thư dạ dày và phổi) thì gần đây đã đứng đầu.
TS Tuấn Anh khuyến cáo, người dân cần phát hiện sớm bệnh các bệnh lý về gan mật, phát hiện sớm ung thư gan. Ngoài ra, nếu phát hiện viêm gan thì phải được kiểm soát. Đặc biệt, vấn đề ăn uống, dinh dưỡng, TS Tuấn Anh khuyến cáo không ăn đồ ăn sống, ăn gỏi, nên ăn sạch, ăn lành mạnh.
TS Tuấn Anh lưu ý, 75% bệnh nhân u gan đến Bệnh viện Việt Đức không còn khả năng phẫu thuật, chỉ điều trị giảm nhẹ, bởi bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Về nguyên nhân không thể phẫu thuật được, theo BS Tuấn Anh, nếu khối u đã di căn xa hoặc di căn từ nơi khác đến thì không còn khả năng phẫu thuật nữa.
Do đó, vị chuyên gia này khuyến cáo cần phát hiện sớm, can thiệp sớm u gan. Khi khối u nang nhỏ hơn 3cm, chưa thâm nhiễm mạch bạch huyết, nếu được phát hiện và can thiệp sớm, tỷ lệ sống trên 5 năm khoảng 70- 80%. Nếu khối u thâm nhiễm mạch bạch huyết, tỷ lệ sống sau 5 năm rất khó.