Ho gà (Pertussis hay whoopingcough) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Bordetellapertussis. Đây là một trong các bệnh rất hay lây làm Tu vong nhiều người nhất trong các loại bệnh cóthể phòng ngừa được bằng vắc xin. Ho gà là bệnh nguy hiểm nhất ở trẻnhỏ, một nửa số trẻ nhỏ dưới 1 tuổi bị ho gà phải nhập viện và đa số Tu vong ở trẻ dưới 1 tuổi.
Bệnh thường bắt đầu bằng triệuchứng như cảm lạnh, sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, viêm long và ho ít. Sau 1 đến 2tuần thì bắt đầu ho nhiều. Ho gà biểu hiện bằng những cơn ho dữ dội, đặc biệtvà có nhiều biến chứng.
Ho gà là ho từng chuỗi kế tiếp nhau, càng lúc càng nhanhrồi yếu dần, sau đó có giai đoạn hít vào thật sâu nghe như tiếng gà gáy, sau cơn ho thì mặt đỏ môi tím, hai mí mắt sưng,tĩnh mạch cổ nổi. Hodữ dội khiến người bệnh nôn khan và kiệt sức sau cơn ho.
Ở trẻ sơ sinh có thể ho ít hay khôngho, nhưng ở trẻ sơ sinh có biểu hiện “ngừng thở” - tình trạng tạm dừng hô hôhấp của trẻ sơ sinh. Những cơn ho có thể kéo dài đến 10 tuần. Bệnh có thể biểuhiện nhẹ hơn ở người bệnh đã được tiêm phòng ho gà.
Tuy nhiên, nhiều trẻ thường được chẩn đoán nhầmlà cảm cúm, viêm đường hô hấp, viêm phế quản,… điều trị không hết đến khi nhậpviện thì có khi đã muộn, đã có biến chứng viêm phổi hay thậm chí suy hô hấp rấtnguy hiểm.
PGS.TS.BS Lê Tiến Dũng - Trưởng khoa Hô hấp BV Đại học Y Dược TPHCM (bên phải) cùng các đồng nghiệp xem phim chụp của bệnh nhân
- Biến chứng hô hấp như viêm phế quản, dãn phế quản, viêm phếquản - phổi là biến chứng hô hấp hay gặp, nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ suy dinhdưỡng
- Một số biến chứng khác như: xuấthuyết võng mạc, kết mạc mắt, rối loạn nước điện giải, bội nhiễm các vi khuẩnkhác.
Đối tượng không chủng ngừa haychủng ngừa không đủ có nguy cơ bệnh nặng, người đã chủng ngừa đủ vẫn cóthể bị bệnh nhẹ. Thu*c ngừa chỉ phòng bệnh được 10 năm, do đó sau thời gian nàyvẫn có thể bị bệnh, thường ở người lớn và trẻ em.
Ho gà là một bệnh rất dễ lây lan vàđược lây truyền từ người sang người. Do vắc- chống ho gà không có loại nào có hiệu lực100%, lại không có hiệu lực lâu dài vĩnh viễn nên phần lớn những người lớn vẫnbị ho gà dù đã từng tiêm phòng bệnh khi còn bé. Những người này tuy mắc bệnhkhông nặng nhưng vẫn lây truyền bệnh cho những người chung quanh.
Các triệu chứng của bệnh ho gà lúc banđầu giống như cảm cúm, thường xuất hiện 5 - 7 ngày sau nhiễm bệnh, nhưng có khiđến 3 tuần và đây là giai đoạn mà những người nhiễm bệnh lây bệnh cho nhữngngười chung quanh.
Các trẻ sơ sinh thường bị lây bệnh từanh chị em, cha mẹ, người chăm sóc mà không biết. Vi khuẩn ho gà có nhiều trongnước dãi hay họng của người nhiễm bệnh, bắn ra ngoài theo giọt bắn khi ho, hắthơi hay nói chuyện và vi khuẩn theo không khí bay vào hệ hô hấp người chungquanh và lây bệnh. Phạm vi lây nhiễm trong khoảng 3m.
Thu*c vắc xin phòng ngừa bệnh thườngđược tiêm cho trẻ từ khi còn nhỏ. Mũi thứ 1 tiêm khi trẻ 2 tháng tuổi, mũi thứ2 tiêm sau mũi thứ nhất 1 tháng, mũi thứ 3 tiêm sau mũi thứ hai 1 tháng, mũithứ 4 tiêm khi trẻ 18 tháng tuổi. Nếu tiêm đủ 3 mũi thì có thể bảo vệ miễn dịch đến90%; nhưng nếu chưa tiêm đủ 3 mũi thì bảo vệ miễn dịch chỉ khoảng 60%.
Ngoài ra, để chủ động phòng bệnh hiệu quả chotrẻ, các bà mẹ khi mang thai nên tiêm chủng để tạo hệ miễn dịch sớm cho trẻ từtrong bụng mẹ. Hiệu quả bảo vệ miễn dịch của vắc xin ho gà cũng chỉ khoảng 10 năm.
- Thực hiện vệ sinh tốt như che miệng và mũibằng khăn giấy khi ho và hắt hơi, bỏ khăn giấy đã dùng vào thùng rác có nắp đậy.
- Khi không có khăn giấy thì bạn ho và hắt hơivào tay áo trên hay khủy tay, không vào bàn tay, thường xuyên rửa bàn tay bằng xà phòng hay haybằng cồn.
Ngoài ra, người bệnh ho gà cần ở nhà và tránhtiếp xúc gần với những người khác cho đến khi kết thúc điều trị bằng khángsinh. Người bị ho vì bất kỳ nguyên nhân nào nên tránh tiếp xúc gần với trẻ sơsinh và phụ nữ mang thai. Nếu đang sống chung hay có tiếp xúc gần với ngườibệnh ho gà thì cần dùng Thu*c kháng sinh để phòng bệnh ho gà.
| Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo: 1. Đưa trẻ đi tiêm chủng tiêm vắc xin phòng bệnh ho gà (vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván - DTP - hoặc vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, virut viêm gan B và Haemophilus influenzae type b - Quinvaxem) đầy đủ, đúng lịch. 2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày. 3. Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng. 4. Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh ho gà trẻ phải nghỉ học, cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. |
Chủ đề liên quan:
bệnh ho bệnh ho gà biến chứng dấu hiệu dấu hiệu nhận biết ho gà phòng ngừa vắc xin vắc xin phòng ngừa