Bồ công anh, tên khác hoàng hoa địa đinh, cây mũi mác.
Lá
bồ công anh, có vị ngọt, đắng, tính hàn, vào các kinh: tỳ, vị, thận, đại tràng, tiểu tràng, bàng quang, can đởm. Có tác dụng: thanh nhiệt, giải độc, trị chứng ủng tắc, tán nhiệt kết, tiêu viêm, điều trị các chứng bệnh như: phụ nữ sưng vú đau, ung nhọt vú, đau ngực do can khí uất, các đinh độc ngoài da. Chứng nhiệt lâm sáp thống, viêm đường tiết niệu do bàng quang nhiệt. Chứng đởm khí uất, viêm tắc túi mật không do sỏi, chứng loa lịch, quai bị, viêm họng, chứng mục xích, đau mắt đỏ, chứng phế ung, áp-xe phổi, chứng viêm loét hang vị dạ dày, vân vân. Liều dùng: ngày uống 8 đến 30g lá khô. Dùng lá tươi, giã nhỏ, đắp ngoài, trị một số bệnh ngoài da như: ung nhọt ở vú của phụ nữ khi mới phát, hậu bối mới phát, vân vân. Thuốc đã phơi khô, để vào thùng hoặc lọ, hộp đậy kín, tránh mốc mọt, thời gian sử dụng trong 3 tháng, quá thời hạn trên dùng kém tác dụng. Khi dùng để chữa bệnh, phải phối hợp với các vị Thuốc khác mới có tác dụng.Bài 1: Trị viêm phổi:
bồ công anh 30g, bại tướng thảo 40g, hoàng cầm 12g, tiền hồ 12g. Sắc uống ngày một thang.Bài 2: Chữa phụ nữ vú sưng đau:
bồ công anh 120g, sài đất 80g, thông thảo 12g, quả chộp phơi khô, vương bất lưu hành 30g, gai bồ kết 20g. Sắc uống.Bài 3: Trị viêm hang vị dạ dày:
bồ công anh 30g, hoàng cầm 8g, bạch thược 12g, uất kim 12g, cam thảo 6g. Sắc uống.Chú ý: Bệnh nhân không mắc chứng khí trệ, không sưng nóng, thì không được dùng
bồ công anh. Người cơ thể gầy còm, già yếu tân dịch kém, trẻ em dưới 6 tuổi, khi dùng phải cân nhắc liều lượng.Kiêng kỵ: Khi đang dùng
bồ công anh để chữa bệnh: không ăn rau muống, đỗ xanh, cay, rượu, bia, làm mất tác dụng của Thuốc, hoặc phản tác dụng.Thầy Thuốc nhân dân, bác sĩ:
Nguyễn Xuân Hướng.