Trong số những tác dụng phụ do Thu*c gây ra, có một tác dụng mà ai cũng rầu dù là nam hay nữ, đólà tóc gió… thôi bay. Có rất nhiều loại dược phẩm gây xáo trộn sự tăng trưởng của tóc, thay đổi màutóc, cấu trúc tóc, gây rụng tóc... Tuy nhiên, cũng thật may mắn, trong phần lớn trường hợp, tóc cóthể hồi phục sau khi ngưng sử dụng Thu*c.
Thu*c làm cho tóc rụng bằng cách can thiệp vào chu kỳ tăng trưởng bình thường của tóc. Một sợitóc sẽ trải qua 3 giai đoạn: Giai đoạn tăng trưởng kéo dài 3-4 năm, sau đó là giai đoạn sợi tóctrưởng thành và giai đoạn lão hóa kéo dài khoảng 3 tháng.
Cuối giai đoạn này, tóc rụng và được thaythế bằng sợi tóc khác, chu trình cứ thế lại tiếp tục. Thu*c có thể gây ra 2 dạng rụng tóc: Một dạngdo Thu*c tác động vào giai đoạn tăng trưởng của tóc và dạng thứ hai ở giai đoạn trưởng thành và lãohóa của tóc (telogen phase).
Đa số Thu*c gây rụng tóc thường tác động vào giai đoạn trưởng thành và lão hóa, hiện tượng rụngtóc sẽ xuất hiện sau khi dùng Thu*c từ 2 đến 4 tháng. Thu*c sẽ làm cho nang tóc mau kết thúc giaiđoạn trưởng thành khiến tóc rụng dễ dàng và nhanh chóng, mỗi ngày có thể mất đi từ 100 đến 150sợi.
Một số loại dược phẩm lại tác động vào giai đoạn tăng trưởng của tóc, ngăn chặn sự sinh sản củacác tế bào matrix có nhiệm vụ tạo ra tóc mới.
Dạng Thu*c này gây rụng tóc sau khi dùng vài ngày chođến vài tuần, thường xảy ra đối với những bệnh nhân đang được hóa trị liệu (chemotherapy). trongmột số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể mất toàn bộ tóc, lông mi, lông mày và lông trên cơthể.
Mức độ nghiêm trọng của sự rụng tóc do Thu*c phụ thuộc vào dạng Thu*c, liều lượng Thu*c cũng nhưmức độ nhạy cảm của bệnh nhân đối với Thu*c.
Cần rà soát lại tất cả dược phẩm mà bệnh nhân sử dụng. (Ảnh chỉ cótính minh họa) Ảnh: Hoàng TriềuCó rất nhiều Thu*c gây rụng tóc, bao gồm: Thu*c trị mụn có chứa vitamin A (retinoids), Thu*ckháng sinh và Thu*c kháng nấm, Thu*c kháng trầm cảm, Thu*c ngừa thai, Thu*c chống đông máu, Thu*chạ cholesterol, Thu*c ức chế miễn dịch, Thu*c trị ung thư nhũ hoa, Thu*c trị bệnh động kinh, Thu*ctrị cao huyết áp như Thu*c chẹn beta (beta-blockers) và Thu*c ức chế ACE, liệu pháp thay thếhormone, Thu*c kháng viêm không steroids NSAIDs, Thu*c ổn định tâm trạng, Thu*c steroids, Thu*c trịrối loạn tuyến giáp, Thu*c giảm cân...
Riêng dược phẩm dùng cho hóa trị liệu có tác dụng tiêu diệt các tế bào ung thư trong toàn cơ thểnên cũng sẽ gây tổn hại đến tóc; tóc thường bị rụng 2 tuần sau khi trị liệu và rụng ở tốc độ nhanhnhất sau 1-2 tháng trị liệu.
Theo hiệp hội ung thư mỹ, sự rụng tóc rất phổ biến và nghiêm trọng hơnkhi bệnh nhân được hóa trị nhiều loại dược phẩm cùng một lúc. những bệnh nhân chỉ được hóa trị liệumột loại Thu*c thì mức độ rụng tóc ít nghiêm trọng hơn.
Những loại Thu*c dùng trong hóa trị liệugây rụng tóc bao gồm: adriamycin, cyclophosphamide, cactinomycin, docetaxel, doxorubicin,etoposide, ifosfamide, irinotecan, paclitaxel, topotecan, vinorelbine...
Khi sử dụng một loại dược phẩm nào đó mà bạn thấy tóc rụng dần thì cần chuẩn bị trả lời nhữngcâu hỏi sau đây của bác sĩ:
Thông thường, thầy Thu*c sẽ làm một số xét nghiệm để xem tuyến giáp có vấn đề không vì những rốiloạn tuyến giáp có thể gây rụng tóc rồi xét nghiệm tóc, làm sinh thiết da đầu, xét nghiệmhormone...
Để tìm ra Thu*c nào gây rụng tóc là việc khó khăn khi bệnh nhân sử dụng nhiều loại Thu*c, kể cảThu*c nằm trong "danh sách đen" gây rụng tóc. vì vậy thầy Thu*c dùng phương pháp loại suy, yêu cầubệnh nhân ngưng sử dụng một loại Thu*c "nghi can" nào đó để xem tiến triển của tóc, tuy nhiên kếtquả chỉ có thể biết được sau 2 tháng ngưng Thu*c.
Thông thường, sự rụng tóc sẽ chấm dứt và tóc phát triển trở lại saukhi ngưng dùng Thu*c. nếu sau khi ngừng Thu*c mà tóc tiếp tục rụng thì cần được bác sĩ kê toa nhữngloại dược phẩm làm chậm quá trình rụng tóc.
Đối với những bệnh nhân đang hóa trị liệu, các thầy Thu*c thườngdùng một túi nước đá đặt lên da đầu vài phút trước khi vô hóa trị và nửa giờ sau khi vô hóa trị.
Làm lạnh da đầu nhằm hạn chế lưu lượng máu (có chứa hóa chất) đi đến nang tóc. Làm lạnh da đầu cũngcó tác dụng làm giảm các hoạt động sinh hóa, giúp nang tóc ít nhạy cảm hơn trước sự tàn phá của hóachất.
Theo DS Nguyễn Bá Huy Cường - Sức khỏe và Đời sống