viêm da tiếp xúc côn trùng là bệnh da liễu thường gặp, xảy ra sau khi bị côn trùng cắn hay tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hoặc bụi phấn của côn trùng. triệu chứng lâm sàng của bệnh là phát ban da, xuất hiện mụn nước nhỏ gây ngứa ngáy. nếu không can thiệp xử lý đúng cách và kịp thời, làn da có thể bị tổn thương nặng nề, tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Viêm da tiếp xúc côn trùng là vấn đề da liễu đặc trưng bởi tình trạng tổn thương da do tiếp xúc với nọc độc hay các dị nguyên có trên côn trùng. điển hình như dịch tiết, bụi phấn, hóa chất, nhựa mủ độc. tình trạng này thường kích hoạt sau khi chạm vào hay bị côn trùng cắn.
Tổn thương da do tiếp xúc với côn trùng thường có xu hướng bùng phát vào một số thời điểm nhất định trong năm. nhất là giai đoạn chuyển mùa, khi thời tiết nóng ẩm hay sau mùa thu hoạch lúa…
Côn trùng không chỉ gây bệnh bằng cách đốt và để lại nọc độc hay tiếp xúc trực tiếp với da mà còn thông qua tiếp xúc gián tiếp. điển hình như tiết dịch ở quần áo, giày dép, mền gối hay một số vật dụng cá nhân khác.
Viêm da tiếp xúc côn trùng chỉ gây ra tổn thương khu trú ngay tại vùng da có tiếp xúc nên thường có mức độ nhẹ và dễ dàng khắc phục. tuy nhiên, các triệu chứng trên da có thể gây ngứa ngáy, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. nếu không sớm phát hiện và can thiệp thì những vấn đề nghiêm trọng hơn hoàn toàn có thể phát sinh.
Trong các loại côn trùng gây viêm da tiếp xúc thì kiến ba khoang là loại điển hình và thường làm bùng phát bệnh ở mức độ nặng nề hơn. loại côn trùng này có tên khoa học là paederus thuộc họ paederinae thoạt nhìn giống kiến. vì thế thường được dân gian gọi là kiến ba khoang, kiến nhốt, kiến lác…
Kiến ba khoang có phần đầu nhỏ, 2 râu đơn chia sốt và mở rộng về phía trước. Bụng có 8 đốt rất dẻo và có khả năng uốn cong dễ dàng, các đốt màu đỏ hung và màu đen xen lẫn nhau. Phần mình của kiến 3 khoang có 3 cặp chân.
Trên mình có 2 đôi cánh, cánh chứng ở ngoài che phủ khoảng 3 – 4 đốt bụng. còn cánh lụa ở dưới và cuộn gọn dưới cánh cứng. kiến ba khoang chạy và bay rất nhanh, khi chạy thường sẽ cong phần đuôi lên như đuôi bọ cạp.
Kiến ba khoang là loài côn trùng vùng nhiệt đới nóng ẩm, sinh sản quanh năm nhưng chủ yếu vào mùa mưa. chúng thường hoạt động ban ngày, vào ban đêm thường thích chỗ sáng như quanh bóng đèn.
Kiến ba khoang có thể tiết ra chất độc có tên gọi pavan có thể gây phỏng tương tự như cantharidin của loài sâu ban miêu. khi da người tiếp xúc với chất này thường bùng phát triệu chứng viêm da bọng nước gây nóng rát da rất khó chịu.
Ngoài kiến ba khoang thì một số loại côn trùng khác cũng dễ gây bệnh viêm da tiếp xúc như:
Viêm da tiếp xúc côn trùng thường sẽ gây ra tổn thương trên da có hình thái đặc trưng và có thể dễ dàng nhận biết. sau khi tiếp xúc với nọc độc hay dị nguyên của côn trùng khoảng vài ba giờ thì da sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng.
Cần chú ý để có thể phát hiện sớm:
Nếu bị nhẹ thì tổn thương da có thể vỡ, khô, đóng mài và lành hẳn sau khoảng 3 – 5 ngày. Tuy nhiên trong những trường hợp nặng, tổn thương da có thể lan rộng, trợt loét, bọng mủ, chảy dịch và thậm chí dẫn đến hoại tử.
Ngoài những tổn thương tại chỗ thì viêm da tiếp xúc côn trùng còn có thể gây ra một số biểu hiện toàn thân đi kèm. thống kê ghi nhận, có khoảng 20% trường hợp có biểu hiện sốt, mệt mỏi, nổi hạch và khó chịu trong vòng 1 – 2 ngày đầu. một số ít trường hợp khác có thể bị đau nhức khớp gần với vùng da tổn thương.
Các triệu chứng viêm da tiếp xúc côn trùng có thể được cải thiện nhanh chóng nếu bạn sớm phát hiện và xử lý đúng cách. để giảm nhanh tổn thương da, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm, cần chú ý xử lý và điều trị như sau:
Sau khi tiếp xúc với nọc độc hay dịch tiết của côn trùng bạn cần chú ý rửa sạch da, nhất là vùng có tiếp xúc với nước muối S*nh l*. trường hợp không có sẵn nước muối S*nh l* thì có thể rửa nhanh với nước mát để làm dịu da và loại bỏ dị nguyên.
Cần nhớ, sau khi rửa nhanh với nước mát vẫn phải vệ sinh lại bằng nước muối S*nh l* hoặc pha nước muối loãng để ngâm rửa lại. Có thể thực hiện thêm cách đắp khăn lạnh để hỗ trợ làm dịu da, giảm sưng và ngăn ngừa tổn thương bùng phát mạnh.
Nếu xử lý nhanh, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ nọc độc và dịch tiết côn trùng. Nhờ đó làm giảm mức độ cũng như phạm vi tổn thương da.
Sau khi vệ sinh, làm sạch và dịu da thì bạn nên đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn điều trị đúng cách. Thông thường, các loại Thu*c bôi ngoài da sẽ được chỉ định nhằm sát trùng, giảm viêm và làm khô vùng da bị tổn thương.
Dưới đây là một số loại Thu*c bôi được dùng phổ biến trong điều trị viêm da tiếp xúc côn trùng:
Đối với các trường hợp trên da xuất hiện bọng mủ hay có dấu hiệu bội nhiễm thì bác sĩ thường sẽ chỉ định các loại Thu*c bôi có tính sát trùng cao hơn. Phải kể đến như:
Đa phần các trường hợp viêm da tiếp xúc côn trùng thường sẽ được cải thiện khi sử dụng Thu*c bôi ngoài da. tuy nhiên, nếu nọc độc côn trùng gây tổn thương da sâu và nghiêm trọng thì chỉ dùng Thu*c bôi sẽ không đáp ứng hoàn toàn. nhất là ở những người có làn da mỏng, nhạy cảm và hệ miễn dịch suy yếu.
Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định một số loại Thu*c uống như:
Bên cạnh việc sử dụng Thu*c, khi bị viêm da tiếp xúc côn trùng, bạn cần chú ý chăm sóc da kỹ lưỡng. điều này sẽ hỗ trợ kiểm soát, khắc phục triệu chứng và đẩy nhanh quá trình chữa lành tổn thương da.
Dưới đây là một số cách chăm sóc tại nhà nên áp dụng:
Viêm da tiếp xúc côn trùng không phải là tình trạng quá nghiêm trọng và thường ít gây ảnh hưởng đến sức khỏe. tuy nhiên, tổn thương da và những triệu chứng của bệnh thường gây khó chịu, bứt rứt và nhiều trường hợp có thể để lại thâm sẹo.
Cần chú ý thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh hay bệnh tái phát:
Viêm da tiếp xúc côn trùng là tình trạng da liễu thường gặp nhưng không quá nghiêm trọng. chỉ cần sớm phát hiện và can thiệp đúng cách thì tổn thương da có thể cải thiện nhanh và ít để lại sẹo. tuy nhiên bạn vẫn nên chủ động thăm khám để được bác sĩ hướng dẫn điều trị nhằm đề phòng rủi ro phát sinh.
Có thể bạn quan tâm:
Bị viêm da tiếp xúc cần kiêng gì để giảm nhanh?
Chủ đề liên quan:
cách trị côn trùng kiến ba khoang tiếp xú tiếp xúc trị viêm viêm da viêm da tiếp xúc