Mêtan (CH4) là loại khí gây hiệu ứng nhà kính nguy hiểm nhất. Đối với khí quyển, một tấn mêtan có tác hại lớn gấp 25 lần so với một tấn CO2. Phần lớn mêtan được tạo ra từ phân bò, quá trình thối rữa của rau, hoạt động cày xới đất, đốt than đá và khí gas...
Tuy nhiên, không chỉ con người đang tạo ra mêtan, có vẻ thiên nhiên cũng đang "góp công" cho sự nóng lên toàn cầu.
Năm 2011, khí mêtan lần đầu được tìm thấy trong những hố chứa khí khổng lồ hình thành do các phản ứng hóa học sâu bên dưới đáy đại dương. Những hồ khí này vốn nằm sâu dưới đáy đại dương và được che phủ bởi một lớp băng dày.
Băng tan tại Biển Ross, Nam Cực
Điều này dấy lên một câu hỏi: nếu lớp băng kia tan hoặc bị nứt vỡ, liệu lượng khí mêtan rò rỉ có gây nên thảm họa khí hậu toàn cầu.
Rò khí mêtan đã trở thành mối quan ngại sâu sắc với giới khoa học. Các nhà nghiên cứu từng hy vọng những vi sinh vật tiêu thụ khí mêtan dưới biển được tìm thấy năm 2017 có thể giúp tiêu thụ lượng khí này trước khi chúng bay vào khí quyển. Sự thật là vụ rò khí mêtan mới đây đã dập tắt những hy vọng.
Các nhà khoa học đã tìm thấy vi khuẩn ăn khí metan 800 mét bên dưới dải băng Tây Nam Cực.
Theo báo cáo, bọt khí mêtan trong nước biển được phát hiện lần đầu năm 2011 và đã mất tới 5 năm để các vi sinh vật lọc hết lượng khí ở khu vực rò rỉ. Các nhà nghiên cứu khẳng định khí mêtan vẫn thoát ra mặc dù có sự hiện diện của chúng.
Tiến sĩ Andrew Thurber, nhà hải dương học tại Đại học Oregon, thành viên nhóm nghiên cứu, nói với tờ The Guardian: "Đây là một tin xấu. Phải mất hơn 5 năm để vi khuẩn ăn khí mêtan kịp tái tạo. Trong lúc đó, khí mêtan sẽ nhanh chóng thoát ra từ đáy biển và xâm nhập vào khí quyển."
Thurber nói rằng những vi khuẩn đầu tiên phát triển trong khu vực thuộc nhiều chủng khác nhau, và có thể mất từ 5 đến 10 trước khi chúng tập hợp thành một cộng đồng thích nghi hoàn toàn và bắt đầu tiêu thụ khí mêtan nhiều hơn.
Dưới đáy đại dương là những hồ khí mêtan khổng lồ và bí ẩn. Trong đó, biển Nam Cực chôn lấp một phần tư lượng khí mêtan trên tất cả các đại dương. Nếu lượng khí này thoát ra, chúng sẽ đẩy nhanh hiện tượng nóng lên toàn cầu đến một tốc độ ta không thể lường trước được.
Thảm vi khuẩn trắng là dấu hiệu nhận biết của các khu vực nơi khí mêtan rò rỉ.
Năm 2018, NASA đã cảnh báo vòng lặp đáng sợ của khí mêtan đáy biển: nhiệt độ nóng khiến băng tan, băng tan mở lối cho khí mêtan dưới lớp băng thoát ra ngoài, khí meta này lại càng đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu.
Nếu giả thuyết này thực sự xảy ra, thật khó để cứu vãn tình thế.
May mắn cho chúng ta, khí mêtan thoát ra lần này không liên quan đến tác động của con người. Biển Ross, nơi xảy ra vụ rò rỉ, đã không nóng lên đáng kể. "Nguyên nhân rò rỉ khí đến nay vẫn chưa rõ ràng", các chuyên gia cho biết.
Chưa từng có một vụ rò khí nào thực sự diễn ra tại Nam Cực trước đây. Điều này khiến các nhà khoa học không thể thực hiện các nghiên cứu và mù mờ thông tin về cách các hố chứa khí hoạt động.
Nghe có vẻ ngược đời nhưng vụ rò rỉ vừa rồi đã giúp các nhà nghiên cứu hiểu sâu hơn về cách khí mêtan phát tán trên biển Nam Cực cũng như họat động của các vi sinh vật hấp thụ mêtan, điều mà trước đây còn là một bí ẩn.
"Kết quả nghiên cứu cho thấy, chúng ta có thể tăng cường độ chính xác của các mô hình dự đoán khí hậu toàn cầu thông qua tính toán thời gian tái tạo của nhóm vi sinh vật tiêu thụ mêtan"
Tuy nhiên, có thể phải chờ đợi rất lâu trước khi các nghiên cứu được thực hiện. Theo The Guardian, các nghiên cứu tại Nam Cực đã bị gián đoạn do sự bùng phát dịch Covid-19.
Tìm kiếm vị trí rò rỉ khí mêtan dưới đáy biển Nam Cực
Chủ đề liên quan:
đáy đại dương hiệu ứng nhà kính khí metan khí mêtan khí metan đáy biển phản ứng hóa học rò rỉ khí metan TAMMY thảm họa kinh hoàng vi sinh vật