Dị ứng thức ăn là tình trạng phổ biến ở người có cơ địa nhạy cảm. Đây là hiện tượng phòng vệ của cơ thể đối với những loại thức ăn bị hệ miễn dịch nhầm lẫn là dị nguyên gây hại. Người mắc phải chứng dị ứng này sẽ cảm thấy ngứa, phát ban, môi sưng đỏ,…đôi khi còn rơi vào trạng thái sốc phản vệ nguy hiểm.
Dị ứng thức ăn là gì?
Dị ứng thức ăn có thể là căn bệnh mãn tính hoặc cấp tính đối với cơ địa của một số người. Tình trạng này được hình thành do hệ thống miễn dịch nhầm lẫn loại thức ăn nào đó có hại cho cơ thể, dẫn đến hình thành một kháng thể được gọi là Globulin miễn dịch E hay IgE, có tác dụng trung hòa các dị nguyên gây dị ứng.
Chính do tác động của IgE mà Histamine được giải phóng gây ra các triệu chứng như ngứa, chảy nước mũi, khô họng, mề đay, tiêu chảy, khó thở,…Trường hợp bệnh diễn ra trong thời gian dài (mãn tính) không được điều trị có thể kéo theo các bệnh lý khác, đặc biệt nguy cơ cao gây sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng.
Đối tượng trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ mới biết ăn dặm, biết đi dễ bị dị ứng thức ăn hơn người lớn. Theo thống kê cho thấy, trẻ em chiếm 6% – 8% mắc chứng bệnh này, trong khi người lớn chỉ khoảng 4%. Một số loại thực phẩm dễ gây dị ứng cho trẻ như sữa bò, đậu nành, lúa mì và trứng.
Dị ứng thức ăn thường bị nhầm lẫn với chứng bất dung nạp thức ăn, người bệnh cũng có những biểu hiện khó chịu tương tự. Tuy nhiên chứng bất dung nạp thức ăn sẽ không liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Dị ứng thức ăn thường bị nhầm lẫn với một số trường hợp khác
Một số tình trạng khác thường bị nhầm lẫn với chứng dị ứng thức ăn:
Một số nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng dị ứng thức ăn:
Như trên cũng đã đề cập, trẻ em có nguy có mắc dị ứng thức ăn với tỉ lệ cao hơn so với người trưởng thành. Do sức đề kháng của trẻ tương đối kém, đồng thời hệ thống miễn dịch vẫn chưa phân biệt được một số thức ăn lạ nạp vào cơ thể, dẫn đến những phản ứng như ngứa, phát ban, mề đay,…
Trẻ em có nguy cơ bị dị ứng thức ăn cao hơn người trưởng thành
Dị ứng có thể di truyền từ các thành viên trong gia đình cho con cái, trong đó có dị ứng thức ăn. Một số nghiên cứu được thực hiện và chỉ ra rằng nếu trẻ có bố và mẹ đều bị dị ứng thức ăn thì sẽ có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này.
Môi trường ô nhiễm, nguồn nước không bảo đảm, ô nhiễm không khí hoặc sống gần người có bệnh truyền nhiễm,…là yếu tố khách quan bên ngoài dẫn đến chứng dị ứng thức ăn.
Ngoài ra, thói quen ăn uống và sinh hoạt không đều độ cũng là nguyên nhân dẫn đến chứng dị ứng thức ăn. Một số loại thực phẩm gây dị ứng như động vật có vỏ, hải sản, đậu phộng, hạt, trứng,…nếu người có cơ địa mẫn cảm ăn nhiều sẽ tăng khả năng dị ứng.
Khác với trường hợp không dung nạp thức ăn, dị ứng thức ăn có thể gây khó chịu dù bạn chỉ ăn một lượng thức ăn khá ít. Trong khi chứng bất dung nạp thức ăn, nếu chỉ ăn một lượng ít hầu như không gây ra phản ứng gì đối với cơ thể.
Các triệu chứng do dị ứng thức ăn gây ra có thể diễn ra ngay sau khi ăn hoặc sau đó vài giờ. Một số trường hợp xuất hiện những biểu hiện nhẹ, người bệnh chỉ khó chịu và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, trường hợp dị ứng nặng có thể dẫn đến những tình huống nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng.
Một số dấu hiệu để nhận biết dị ứng thức ăn như:
Sốc phản vệ là trường hợp nặng khi bị dị ứng thức ăn, gây khó thở, ngất xỉu,…
Trường hợp nặng còn rơi vào trạng thái sốc phản vệ, khi gặp phải tình trạng này, người bệnh sẽ cảm thấy:
Khi thấy dấu hiệu người bệnh có thể bị sốc phản vệ cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị.
Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm cơ bản để xác định tình trạng dị ứng và phân loại dạng dị ứng mà người bệnh đang mắc phải, để có biện pháp điều trị phù hợp:
Dưới đây là một số biện pháp khắc phục chứng dị ứng thức ăn tại nhà bạn có thể tham khảo:
Trường hợp dị ứng thức ăn cấp tính, tình trạng nhẹ, người bệnh có thể sử dụng một số thuốc không kê toa hoặc dùng thuốc kháng histamin để giảm các triệu chứng khó chịu. Có thể sử dụng khi vừa ăn loại thực phẩm dị ứng để giảm ngứa và phát ban.
Trường hợp dị ứng nghiêm trọng, người bệnh cần đi cấp cứu, được tiêm khẩn cấp epinephrine hoặc autoinjector epinephrine – thiết bị kết hợp ống tiêm và kim giấu tiêm một liều vào đùi.
Tuy nhiên cũng nên lưu ý, biện pháp sử dụng thuốc phải thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ, không được tự ý dùng. Đặc biệt là biện pháp tiêm thuốc trực tiếp vào cơ thể, tránh tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra.
Một số phương pháp dân gian khắc phục tình trạng dị ứng thức ăn trường hợp nhẹ như:
Giấm rượu táo có tác dụng chống lại các tác nhân dị ứng, cân bằng lại độ pH, giúp cơ thể hấp thụ những chất dinh dưỡng, khôi phục hoạt động bình thường cho hệ miễn dịch.
Cách làm: Sử dụng cả bã và dung dịch của giấm rượu táo. Pha 1 ít giấm, 1 ít mật ong và nước cốt chanh vào ly nước ấm, khuấy đều. Uống mỗi ngày 2 cốc sẽ cải thiện được tình trạng dị ứng.
Sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên xử lý nhanh dị ứng thức ăn tại nhà
Tỏi được xem là một “liều thuốc” kháng sinh tự nhiên cho cơ thể, có thể loại trừ các tác nhân gây dị ứng.
Cách làm: Ăn kèm tỏi trong bữa cơm hàng ngày, mỗi ngày khoảng 3 tép tỏi, việc này giúp tiêu diệt vi khuẩn, phục hồi những tổn thương do dị ứng thức ăn gây ra.
Tuy nhiên, không được ăn số lượng lớn, chỉ sử dụng lượng vừa đủ. Nếu lạm dụng có thể dẫn đến tình trạng chướng bụng, rối loạn đường ruột nguy hiểm.
Ăn trái cây, rau củ để bổ sung vitamin cho cơ thể là cách đơn giản để loại trừ chứng dị ứng thức ăn. Đặc biệt là vitamin C có trong cam, chanh, bưởi, quýt,…giúp cơ thể tăng khả năng kháng lại tác hại của tình trạng dị ứng, tăng cường hệ miễn dịch.
Khi gặp tình trạng dị ứng thức ăn, bạn nên:
Chủ động bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng dị ứng thức ăn là cách tốt nhất để bạn có thể đảm bảo sức khỏe của bản thân:
Tránh thức ăn gây dị ứng đối với cơ địa dễ kích ứng
Dị ứng thức ăn là tình trạng vẫn thường gặp, tuy nhiên cần được xử lý kịp thời nếu rơi vào tình trạng dị ứng này để không kéo theo những biến chứng nguy hiểm khác. Bạn nên chủ động phòng tránh cho mình và người thân, nếu thấy cơ thể có những triệu chứng bất ổn, cần nhanh chóng kiểm tra y tế để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp.
CHỦ ĐỀ DÀNH CHO BẠN:
Chủ đề liên quan: