pv: ông có thể đưa ra những nhận định, đánh giá về việc cách ly f1 tại nhà trên phạm vi cả nước nói chung và hà nội nói riêng?
GS.TS Nguyễn Anh Trí: Trước hết, phải nói rõ quan điểm F0, F1 phải cách ly. Đó là việc bắt buộc và cố định còn địa điểm cách ly ở đâu thì phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh, số người nhiễm và khả năng chống chịu của địa phương đó để các đồng chí lãnh đạo quyết định hình thức cách ly.
Tôi ví dụ, tỉnh này có khu cách ly tập trung cho 100.000 người rồi nhưng khi lên đến 300.000 người thì rõ ràng là quá sức, phải bố trí cách ly tại nhà. Tất nhiên, khi áp dụng hình thức nào đều phải cân nhắc, nghiên cứu rất kỹ mặt được, mặt chưa được. Chúng ta có thể cách ly F0, F1 tại trạm y tế xã, phường, khu cách ly tập trung, khách sạn, ký túc xá… Dù cách ly tại đâu thì tất cả đều phải thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về cách ly.
Thứ nhất là có chế độ cách ly nghiêm túc, quy định khẩu trang, không được tập trung quá đông, ăn thế nào, sinh hoạt thế nào, giờ chơi, vận động ra sao… Không thể để xảy ra tình trạng đi cách ly tập trung lại tụ tập với nhau. Nếu ở nhà, cần đảm bảo các yêu cầu chính như có phòng riêng theo quy định, nhà vệ sinh ra sao, ăn uống…
Bên cạnh đó phải được theo dõi y tế dù là cách ly ở đâu. Phải phát Thu*c, thường xuyên cập nhật diễn biến sức khỏe để nếu cần thiết, chuyển họ đến các bệnh viện để được chữa trị kịp thời. Phải làm thật nghiêm điều này mới có thể thành công.
Muốn vậy, cần thử nghiệm mô hình này trước hết có thể ở diện nhỏ sau đó mới triển khai rộng. Để thành công thì cần có chính quyền địa phương quan tâm, dân phòng tham gia trực gác, công an xử lý để xử lý các tình huống phát sinh… Cách ly tại nhà cần sự vào cuộc của chính quyền, địa phương, các tổ chức xã hội, y tế…
Tại Hà Nội, phải thừa nhận đã có sự chuẩn bị rất kỹ để thực hiện cách ly tập trung. Nhưng cách ly ở khoảng trước quyết định 128 Hà Nội đủ sức chống chịu với các khu cách ly tập trung. Nhưng hiện nay, dịch xảy ra ở nhiều địa điểm hơn, cộng dồn số người F0, F1 đã lớn lên rồi nên Hà Nội cho phép F1 và kể cả F0 tự cách ly ở nhà dưới sự giám sát chặt chẽ của các tổ chức, cá nhân có liên quan. Điều này hoàn toàn hợp lý. Vấn đề là tổ chức chu đáo, quán triệt tinh thần, phải được theo dõi về y tế, xét nghiệm…
Ông đã từng phát biểu trước Quốc hội về một loại vaccine quan trọng để chống dịch bệnh, đó là “vaccine xã hội”, ông có thể nói rõ hơn về ý tưởng này?
- tại kỳ họp thứ 2 quốc hội khóa xv, tôi đã phát biểu để phòng, chống dịch hiện nay có hai thái độ rất quan trọng, đó là tuyệt đối không lơ là cảnh giác đối với việc phòng, chống dịch covid-19 và phải hết sức bình tĩnh để chống dịch.
Có một loại vaccine, tôi cho rằng nên gọi tên rằng “vaccine xã hội”, đó là ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân trước sức khỏe của chính mình. Chính vì sự an toàn cho gia đình, cơ quan và sự an yên của toàn xã hội, đất nước…
Phải nhớ một điều, nếu còn một người nào đó còn nhiễm dịch, một quốc gia nào còn dịch thì tất cả các quốc gia khác trên thế giới sẽ không thể an toàn được. Như vậy để thấy tính cộng đồng, trách nhiệm vì cộng đồng là vô cùng quan trọng.
Sự nghiêm túc thực hiện những quy định của bộ y tế, của ban chỉ đạo phòng chống covid-19 quốc gia, của chính phủ, ví dụ phải thực hiện thật tốt 5k. trong đó, k nào cũng quan trọng nhưng trong giai đoạn này tôi cho rằng, quan trọng nhất là phải đeo khẩu trang. thứ hai là phải khai báo hết sức nghiêm túc.
Điều này phụ thuộc vào ý thức của từng người và ý thức nhắc nhở những người xung quanh. Chúng ta chứng kiến có những trường hợp người dân khi được nhắc nhở lại nổi đóa lên, điều đó rất không được. Vừa rồi, khi tôi về Quảng Bình, cán bộ đã làm rất nghiêm túc khi nhắc nhở tôi khai cụ thể là về Quảng Bình, tôi về huyện nào, về xã nào…
Chúng ta không thể chủ quan, dịch bệnh có thể lây lan ở khắp nơi, từ thành thị đến nông thôn, vùng sâu vùng xa. Cần làm nghiêm túc để giảm bớt việc truy vết sau này nếu xảy ra dịch bệnh. Khai báo không nghiêm túc sẽ dẫn đến việc lây lan rất nhanh, khó kiểm soát nên đây là việc làm quan trọng.
“Vaccine xã hội” có sẵn trong mỗi người, mỗi tổ chức, và toàn cộng đồng. Chúng ta không phải mua - đó là điểm hay nên tôi cho rằng đã đến lúc chúng ta cần đề cao “vaccine xã hội” hơn lúc nào hết. Khi chúng ta phòng tốt, thì khả năng lây bệnh sẽ hạn chế và bớt phải truy tìm.
Ví dụ khi làm việc xong rồi, tôi về thẳng nhà thay vì đi đến chỗ hội họp, gặp gỡ bạn bè, đối tác… Nay mọi việc gặp gỡ trao đổi trực tiếp hạn chế đến mức thấp nhất…
Bản chất đó là ý thức của mỗi người, chúng ta cần thúc đẩy, khuyến khích động viên mọi người sử dụng “vaccine xã hội” này.
Trân trọng cảm ơn ông!