Làm gì để bảo vệ da khi chỉ số UV đạt ngưỡng gây hại cao?

Theo dự báo, từ nay đến ngày 24/9/2020, các tỉnh thành trên cả nước chỉ số UV cực đại đều ở mức nguy cơ gây hại cao đến rất cao

I. Tia UV là gì?

Tia UV còn gọi là tia cực tím. Trong đời sống, đây là tia bức xạ điện làm cho các tấm áp phích sáng đèn phát sáng.

Có ba loại tia UV chính, đó là tia UVA, tia UVB và tia UVC.

II. Tác hại của tia UV và nguyên nhân ung thư

Trong ba loại nói trên, tia UVA là tia UV có ít năng lượng cực tím nhất. Tia này có thể làm cho da bị lão hóa và có thể gây tổn thương gián tiếp cho DNA của tế bào. 95% ánh sáng mặt trời là tia UVA.

Tia UVB là tia UV có nhiều năng lượng cực tím hơn UVA. Tia phóng xạ này có thể gây tổn thương trực tiếp đối với DNA của tế bào. Ngoài ra, tia này có thể làm da bỏng nặng và có thể bị ung thư.

Tia uvc là tia uv có nhiều nặng lượng cực tím nhất. loại tia này xuất hiện trong mỏ hàn, đèn thủy ngân và bóng đèn khử trùng bằng tia cực tím được sử dụng để diệt vi khuẩn và vi trùng khác. đây là loại tia gây hại nhiều nhất, ảnh hưởng đến loài người trên trái đất.

Nhìn chung, tia UV có thể gây ung thư da. Việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng bị nguy cơ mắc ung thư tế bào hắc tố, cũng là một loại ung thư da nghiêm trọng hơn nhưng ít phổ biến hơn.

Ngoài việc tiếp xúc với ánh mặt trời quá lâu, sống ở những nơi có nhiều ánh sáng mặt trời, bị phỏng da nặng, không bôi kem chống nắng lúc đi biển cũng có thể gây ung thư da nghiêm trọng. những người bị ung thư da thường là những người có độ tuổi từ 50 trở lên, nhiều trường hợp bị di truyền chứng ung thư từ gia đình.

Những biểu hiện da bị tổn thương bao gồm các đốm ở gan, dày sừng actinic và chứng đàn hồi do năng lượng mặt trời.

Tia UV thường sẽ phát triển mạnh từ 10 giờ sáng cho đến 4 giờ chiều. Vào mùa xuân và mùa hè, đây là giai đoạn tia UV sẽ phát triển rất mạnh và tia này có thể đâm xuyên qua đám mây.

Theo bảng đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mức độ tổn hại của tia UV được chia thành nhiều cấp khác nhau, từ 1 - 16. Trong đó 1 - 2 là rất thấp, mức độ vừa là 3 - 4 -5, cao hơn nữa là 6 - 7, rất cao là 8 - 9 - 10 - 11, và mức độ đặc biệt nguy hiểm là 11 - 16.

Có ba loại tia UV chính, đó là tia UVA, tia UVB và tia UVC

III. Những tác hại và lợi ích khác của tia UV

Ngoài những tác hại của tia uv vừa được nêu trên, tia uv cũng gây hại cho mắt. nhìn chằm chằm vào mặt trời quá lâu sẽ bị tổn thương võng mạc hoặc bị mù vĩnh viễn bởi tia uv.

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), tia UV còn có thể làm yếu đi hệ miễn dịch. Điều này khiến cho cơ thể khó chống lại nhiễm trùng hơn. Các vấn đề như mụn rộp tái hoạt do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc các nguồn tia UV khác sẽ làm cho ung thư tệ hơn. Tia UV cũng có thể khiến cho vaccine tiềm vào cơ thể kém hiệu quả hơn.

Xét về nhiều mặt, tia uv cũng có lợi. tia uv có thể giúp cơ thể sản xuất ra vitamin d, một vitamin rất quan trọng đối với con người. vitamin d giúp cho xương cứng chắc hơn nhờ giúp tích tụ dần dần các chất canxi, phốt-pho. hơn nữa, tổ chức y tế thế giới (who) cũng khuyến khích mọi người nên dành thời gian để tắm nắng 2 hay 3 lần mỗi tuần, mỗi lần khoảng 15 phút. đối với trẻ em, tắm nắng càng quan trọng hơn.

IV. Cách phòng ngừa ung thư da từ tia UV

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), sau đây là những cách chính để chúng ta có thể phòng ngừa tia UV và tránh được ung thư da:

V. Lựa chọn kem chống nắng sao cho đúng?

Chỉ số spf (sun protection factor) theo fda là định mức đo lường khả năng chống lại tia uvb được dùng trong kem chống nắng. chỉ số spf trong kem chống nắng thấp nhất là 15 và cao nhất là 100.

Khi đặt trong điều kiện hoàn hảo thì kem chống nắng có chỉ số spf là 15 sẽ chặn được khoảng 93,4% tác hại từ tia uvb, spf 30 là khoảng 96,7%, spf 50 là khoảng 98%. tuy nhiên tỷ lệ này cũng mang tính chất tương đối trong một thời gian nhất định.

Theo các chuyên gia về da liễu thì chúng ta nên sử dụng các loại kem chống nắng có chỉ số spf từ 30 đến spf 60 thì mới đảm bảo được khả năng bảo vệ, cản trở tia cực tím thì 96 - 98%. những loại kem chống nắng có chỉ số spf nhỏ hơn 30, không mang lại hiệu quả như mong đợi.

Tuy nhiên nếu tình trạng da của bạn đang bị mụn gây viêm và sưng thì bạn chỉ nên dùng loại kem chống nắng có chỉ số spf từ 15-30 để tránh gây kích ứng da. với các chỉ số spf rất cao từ 60-100, thì chỉ nên sử dụng ở những vùng da đặc biệt cần tránh nắng như da đang điều trị nám hay bị dị ứng với ánh nắng.

Nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 - 50 thì mới đảm bảo được khả năng bảo vệ, cản trở tia cực tím thì 96 - 98%

Ngoài chỉ số chống nắng spf thì cũng cần quan tâm đến cấu tạo của kem để chọn lựa phù hợp với làn da. hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại kem chống nắng, từ dạng fluid, dạng lỏng, dạng kem giữ ẩm, kem dày đến kem trang điểm có kết hợp chống nắng. thường đối với da khô, da hỗn hợp thì bạn có thể chọn emulsion hoặc fluid bởi nó có khả năng giữ ẩm tốt. đối với da dầu thì nên chọn dạng lỏng để nó dễ thấm vào da hơn.

VI. Dùng kem chống nắng sao cho đúng?

Theo BS Đoàn Mạnh Khải - khoa Tạo hình thẩm mỹ - Bệnh viện Từ Dũ, chuyên gia tư vấn của AloBacsi, để sử dụng kem chống nắng tốt nhất, tránh được tia cực tím thì chúng ta cần thoa kem trước khi ra nắng từ 15-20 phút và thoa lặp lại mỗi 2 tiếng. Nếu thường xuyên ở ngoài nắng thì việc thoa này có thể lặp lại từ 4-6 lần/ ngày.

Đối với những người đi tắm biển, tắm hồ bơi thì sau khi bước lên phải thay 1 lớp kem chống nắng mới để đạt hiệu quả cao nhất.

Nếu bạn làm ở văn phòng kín, không có cửa sổ thì sử dụng kem chống nắng vào buổi sáng trước khi rời khỏi nhà. Sau khi ăn trưa, nếu có ra ngoài nắng thì nên thoa lặp lại một lớp kem mới, nếu ăn tại chỗ thì không cần thiết.

Nguồn: Trọng Dy - AloBacsi