Tình trạng khan hiếm vaccine không chỉ xảy ra tại việt nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới. để sớm hoàn thành tiêm vaccine cho người dân đủ tuổi quy định nhằm tiến tới "sống chung" với dịch, nhiều quốc gia đã nghiên cứu và thực hiện tiêm kết hợp 2 loại vaccine cùng hoặc khác công nghệ sản xuất đã được tổ chức y tế thế giới (who) công nhận và cho phép sử dụng.
Theo Reuters, các quốc gia như Canada, Đan Mạch, Mỹ, Đức, Tây Ban Nha... đã cho tiêm kết hợp 3 loại vaccine Moderna, Pfizer, AstraZeneca. Cụ thể, người đã tiêm mũi 1 là AstraZeneca có thể được tiêm mũi 2 bằng vaccine mRNA (Moderna hoặc Pfizer). Tương tự, nếu tiêm mũi 1 là vaccine Moderna hoặc Pfizer thì có thể tiêm mũi 2 là 1 trong 2 loại nói trên vì vaccine mRNA có thể thay thế cho nhau.
Việc kết hợp các loại vaccine không phải là mới mà vẫn thường được thực hiện trong tiêm chủng. Chẳng hạn như vaccine Ebola do Johnson & Johnson nghiên cứu là một ví dụ điển hình về kết hợp vaccine nhằm tạo miễn dịch lâu dài. Liều 1 dùng công nghệ Adenovirus Vector (tương tự như vaccine AstraZeneca) và liều thứ 2 dùng virus đã qua hiệu chỉnh Poxvirus (Modified Vaccinia Virus Ankara MVA).
Tiêm kết hợp hai loại vaccine đã được thực hiện ở nhiều quốc gia. Ảnh: Shutterstock
Vaccine phòng Covid-19 Sputnik V của Nga thực chất là trộn 2 loại Adenovirus vector là Ad5 và Ad26 cho hai liều. Vaccine này đã được công bố trên Lancet tháng 2/2021 là đạt độ an toàn và hiệu quả đến 92%. Ngoài ra, một số loại vaccine tiêm chủng mở rộng như cúm, viêm gan siêu vi B, thủy đậu... với các mũi sau có thể tiêm loại vaccine tương tự từ các nhà sản xuất khác nhau.
Tại Việt Nam, ngày 8/9, Bộ Y tế cũng đã ban hành văn bản cho phép sử dụng 2 loại vaccine ngừa Covid-19 khác nhau và yêu cầu các địa phương triển khai việc tiêm sớm nhằm đẩy nhanh miễn dịch cộng đồng. Với người đã tiêm mũi 1 là vaccine AstraZeneca có thể tiêm mũi 2 bằng Pfizer. Nếu tiêm mũi 1 vaccine Moderna thì có thể tiêm mũi 2 bằng Pfizer và ngược lại.
Theo bác sĩ Hoàng Quốc Tưởng, Giảng viên Đại học Y dược TP HCM, hiện tại, virus SARS-CoV-2 đã xuất hiện nhiều biến thể với mức độ nguy hiểm ngày càng tăng. Vì vậy, việc đẩy nhanh độ phủ tiêm chủng là rất cần thiết. Người được tiêm cần khai báo rõ loại vaccine đã tiêm trước đó, khoảng cách giữa 2 mũi tiêm như thế nào, tiền sử về dị ứng, các loại Thu*c đang dùng, bệnh nền... trước khi tiêm.
Về tác dụng phụ sau tiêm, WHO cũng như Bộ Y tế đã khuyến cáo các vấn đề thường gặp như đau, sưng và tấy đỏ tại chỗ tiêm, sốt, buồn nôn, đau nhức cơ, mỏi mệt. Có người sẽ kèm theo sốt cao trên 38 độ, đau khớp, màng não cấp tính xuất hiện những cơn kịch phát, rối loạn ý thức... Chỉ một số ít trường hợp bị sốc phản vệ như nổi mày đay, phù mạch, khó thở, tức ngực, thở rít... Vì thế, sau khi tiêm nên theo dõi sức khỏe tại chỗ 30 phút để được y tế can thiệp kịp thời.
Hapacol 650 giúp giảm đau hạ sốt an toàn sau tiêm vaccine ngừa covid-19. ảnh: dược hậu giang
Bác sĩ Tưởng cũng cho biết, theo các nghiên cứu trên thế giới, việc tiêm kết hợp 2 loại vaccine không cùng loại như mũi 1 tiêm AstraZeneca và mũi tiêm 2 Pfizer sớm hơn 4 tuần có thể tạo ra các phản ứng miễn dịch mạnh hơn (được đo bằng lượng kháng thể trong máu) so với 2 liều đều là AstraZeneca. Ngoài ra, nếu 2 liều này cách nhau khoảng 4 tuần thì việc kết hợp của AstraZeneca và Pfizer có thể làm tăng triệu chứng phụ như sốt, đau nhức, mệt mỏi.... Nếu khoảng cách 2 liều là trên 8 tuần hoặc từ 10-12 tuần thì triệu chứng phụ không đáng kể và thậm chí còn tăng hiệu quả của vaccine.
"Ngoài ra, cần đọc kỹ và làm đúng các hướng dẫn tự theo dõi được ghi ngay sau phiếu xác nhận tiêm chủng, đặc biệt cả những khuyến cáo về việc sử dụng Thu*c hạ sốt sau khi tiêm. Nếu sốt nhẹ dưới 38 độ C chỉ cần súc miệng bằng nước muối, mặc quần áo thoải mái, uống đủ nước, ăn nhiều hoa quả và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, khoa học", bác sĩ Tưởng lưu ý. "Đo lại nhiệt độ mỗi 30 phút, nếu sốt trên 38,5 độ C cần sử dụng Thu*c hạ sốt phù hợp".
Bác sĩ tưởng cho hay có thể dùng thu*c hạ sốt hapacol 650 của dược hậu giang. thu*c có công dụng hạ sốt hữu hiệu cho người lớn và những bệnh có liên quan đến sốt. liều dùng phù hợp là 10-15mg/kg/lần, mỗi lần cách nhau 4-6 tiếng.
Hapacol 650 được sản xuất trên dây chuyền đạt tiêu chuẩn Japan-GMP, hàm lượng 650 mg paracetamol an toàn khi cần giảm đau hạ sốt và đặc biệt phù hợp với thể trạng người Việt. Nếu vẫn liên tục sốt cao trên 39 độ C mà không đáp ứng Thu*c hạ sốt, cần thông báo ngay cho nhân viên y tế hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
"Hai tuần sau khi hoàn thành 2 mũi tiêm, kháng thể mới được tạo ra đầy đủ để giúp cơ thể miễn dịch với virus SARS-CoV-2. Ngoài ra, việc tiêm đủ liều vaccine không có nghĩa là đã an toàn vì hiện chưa có vaccine nào có khả năng bảo vệ tuyệt đối trước virus này. Vì vậy, hãy luôn thực hiện đầy đủ nghiêm túc quy định 5K để bảo vệ sức khỏe chính bạn và người thân", bác sĩ Tưởng nói thêm.