Măng chua

Có măng tre thì chỉ cần chặt lấy một hai mụt măng tươi, giữ lấy nước vo gạo... thì chừng mươi bữa sẽ có măng chua để mang ra chợ bán hoặc dùng làm món ăn thêm trong gia đình. Ở nông thôn đây là loại thực phẩm rẻ tiền. Ở thành phố thì khác, măng chua đắt tiền hơn dưa cải chua, cà muối... gấp nhiều lần vì người ta phải dùng măng tươi đưa về từ nông thôn hay rừng núi và muối măng phải "có tay", măng chua mới ngon (nói cho đúng là phải "có miệng" muối măng mới ngon). Loại gạo sử dụng ở thành phố thường được xay xát rất trắng, có nghĩa là không những được làm cho sạch cám mà còn "lau" cho bóng đẹp nữa, có vậy dân thành thị mới ưa chuộng. Nhưng cũng chính vì gạo "đẹp" quá cho nên nhiều chất dinh dưỡng của gạo, như lớp cám bao chung quanh hột gạo chẳng hạn, mất đi khá nhiều và điều này có thể nhận thấy rõ ràng qua nước vo gạo.

Nước vo gạo lần đầu chỉ hơi trở màu trắng đục một chút, qua lần hai thì gần như trong. Trong khi gạo xay xát không quá kỹ (nhất là ở nông thôn, lại cung cấp rất nhiều vitamin B1, nhờ vào chất cám còn nhiều) cho nước vo gạo màu trắng đục đậm đặc và chính loại loại nước vo gạo "ngon lành" này mới có thể dùng để muối chua măng tươi.

Để có nhiều nước vo gạo dùng cho việc muối chua măng tươi, những bà nội trợ không cần phải vo hàng vài chục kí gạo một lần. Cứ vo đủ gạo nấu một nồi cơm cho cả nhà ăn như mọi bữa. Chẳng hạn như vo 1 - 2kg gạo buổi sáng với ba bốn lần nước được chừng năm ba lít chẳng hạn rồi giữ lại và để lắng qua vài giờ, chắt bỏ bớt nước trong bên trên, phần đậm đặc sẽ còn chừng 1 - 2 lít; đến chiều thì lại được 1 - 2 lít nữa là đủ dùng và để qua ngày hôm sau là nước vo gạo trở chua. Nếu muốn kinh doanh với số nhiều thì chỉ cần gởi qua nhà hàng xóm mỗi nhà một cái thùng nhỏ, kèm một câu nói theo kiểu hàng xóm làng giềng: "Xin bác giúp cho ít nước vo gạo đổ đi để em kiếm ít tiền chợ cho cháu". Vậy là chiều chiều cứ đi một vòng là có cả hàng mấy chục lít nước nuớc vo gạo.

Măng tươi lột bớt vài lần vỏ ngoài, cắt khúc ngắn 10 - 15cm rồi cắt dọc thành lát càng mỏng càng tốt. Ngâm vào thau nước lạnh có pha chút muối vừa đủ nhân nhẩn mặn chừng nửa ngày hoặc cho đến khi thấy lát măng mềm đi và nhấm thử thấy có vị mặn là vớt ra, xả qua nước lạnh, rồi thả vào hủ nước vo gạo đậm đăïc đã chua. Chỉ cần để qua một vài ngày, tùy thời tiết nắng nóng và độ đậm đặc của nước gạo măng tươi sẽ thành măng chua. Măng chua dù đã muối chua cũng là loại thực phẩm gốc thực vật sử dụng ở dạng tươi cho nên khi đã chua đúng độ phải vớt ra khỏi nước gạo, xả qua nước lọc, để ráo, cho vào tủ lạnh có thể giữ thêm qua vài ba ngày. Nếu tiếp tục để ngâm trong nước gạo măng sẽ bị phân hủy và trở mùi.

Măng chua được chế biến, và làm được nhièu các món ăn thật độc đáo, và vẫn còn chút hương vị miền quê, dân dã.

Măng chua là loại thực phẩm đã sơ chế, rất dễ phối hợp với các loại thực phẩm khác một cách đơn giản.