Hai đầu gối rung lên, tim đập nhanh hơn và đôi môi khô khốc là những gì người ta nhìn thấy khi y tá chris pott bắt đầu nói về những ký ức khi làm việc ở khoa điều trị tích cực (icu) của trung tâm y tế milwaukee, bang wisconsin, mỹ trong các đợt bùng phát dịch covid-19 đã qua. prott chia sẻ những cảm xúc mà anh phải chịu đựng rất giống với những người cựu binh mỹ mắc hội chứng rối loạn lo âu hậu sang chấn (ptsd) mà chính anh từng chăm sóc trong nhiều năm.
nhiều nhân viên y tế mắc ptsd.
Prott chỉ là một trong nhiều nhân viên icu từng chịu đựng những đêm giật mình tỉnh dậy vì ác mộng với một cơ thể ướt đẫm mồ hôi, những hồi tưởng về các bệnh nhân covid-19 hấp hối trong những ngày đầu dịch bệnh bùng phát, dễ nổi cáu hay hoảng sợ mỗi khi nghe tiếng còi cấp cứu. những người phải vật lộn với các biểu hiện này trong hơn 1 tháng, không thể trở lại một cuộc sống bình thường đều được chẩn đoán mắc ptsd. khi mỹ và nhiều quốc gia khác bắt đầu nghiên cứu về ptsd ở các nhân viên y tế cũng là lúc biến thể delta gia tăng áp lực cho các hệ thống y tế. nhiều nhân viên y tế cũng bắt đầu lo ngại những biểu hiện trên sẽ trở lại.
Trước đây, ptsd thường được liên hệ với những người cựu binh từng tham gia chiến trường thì nay hội chứng này cũng đang xuất hiện nhiều hơn ở những người dân thường sau các thảm họa thiên nhiên, các vụ lạm dụng hoặc các tổn thương khác. tuy nhiên, không nhiều nhân viên y tế chấp nhận rằng họ đang mắc hội chứng này. dù cảm nhận rất rõ những gì mình trải qua rất giống với những bệnh nhân mắc ptsd mà chính anh từng chăm sóc nhưng cũng phải mất thời gian rất lâu prott mới có thể chia sẻ về những vấn đề mình gặp phải. nhà tâm lý học, tiến sĩ bessel van der kolk cho biết nhìn bề ngoài, các nhân viên y tế và những cựu binh mỹ trở về từ afghanistan không có điểm nào giống nhau nhưng những chức năng do hệ thần kinh điều khiển thì hoàn toàn giống nhau. kể cả trước khi dịch bệnh bùng phát thì các nghiên cứu cũng đã chỉ ra tỷ lệ mắc hội chứng ptsd ở các nhân viên y tế tuyến đầu đã dao động trong khoảng 10-50%.
Lo ngại tình trạng này gia tăng trong các đợt bùng phát đại dịch, hiệp hội y khoa mỹ (ama) đã mời một chuyên gia tâm lý quân đội và khoa nghiên cứu ptsd của trung tâm các vấn đề cựu binh quốc gia mỹ hỗ trợ đánh giá tác động của đại dịch covid-19 với các nhân viên y tế. các kết quả nghiên cứu công bố tại hội nghị hiệp hội thần kinh mỹ hồi tháng 5 cho thấy tỷ lệ mắc ptsd là 49,5% ở các nhân viên y tế thông thường và 36% ở các bác sĩ.
Theo tiến sĩ christine sinsky, phó chủ tịch ama, cứ 2 năm ở mỹ lại có khoảng 5.000 bác sĩ bỏ việc vì kiệt sức. ước tính, tình trạng này gây tổn hại khoảng 4,6 tỉ usd cho các bệnh viện và cơ sở chăm sóc y tế, chủ yếu do các chi phí tuyển dụng mới và giảm doanh thu vì các vị trí việc làm không có người đảm nhận.
LÊ ÁNH (TTXVN)