Nhận bảo hiểm xã hội một lần - lợi trước mắt, thiệt lâu dài

Bnews Trước tình hình dịch COVID-19, một bộ phận người lao động đã lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi trước mắt và lâu dài của người lao động.

Người dân đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại huyện Thuận Châu (Sơn La). Ảnh: Hữu Quyết - TTXVN

Thời gian qua, ngành bảo hiểm xã hội đã thực hiện nhiều hoạt động truyền thông tới người lao động (người lao động) về ý nghĩa, lợi ích của chính sách bảo hiểm xã hội với các chế độ hưu trí, ốm đau, thai sản, T*i n*n lao động - bệnh nghề nghiệp; đặc biệt là việc không lựa chọn nhận bảo hiểm xã hội một lần để bảo đảm an sinh lúc về già.

Tuy nhiên, trong thời điểm này, trước tình hình dịch COVID-19 đang ngày một diễn biến phức tạp, một bộ phận người lao động đã lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi trước mắt và lâu dài của người lao động.

Thiệt thòi lớn khi nhận bảo hiểm xã hội một lần

Nhìn nhận về tình trạng người lao động muốn hưởng bảo hiểm xã hội một lần, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, phần lớn nguyên nhân là do một số lao động gặp khó khăn khi tìm lại việc làm trong thời điểm dịch COVID-19, họ mong muốn có một khoản chi tiêu trước mắt để trang trải cuộc sống.

Bên cạnh đó, một bộ phận người lao động vẫn còn quan niệm “trẻ cậy cha, già cậy con”, chưa hình thành thói quen tự đảm bảo an sinh khi về già, đóng bảo hiểm xã hội để khi hết tuổi lao động có lương hưu, chủ động với cuộc sống của mình, không phụ thuộc vào con cái.

“Việc người lao động ra khỏi hệ thống bảo hiểm xã hội là thực trạng đáng quan tâm”, ông Lê Đình Sơn, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết.

Theo ông, điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động, mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu, nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ về thực hiện an sinh xã hội cho toàn dân, không để ai ở lại phía sau. Bởi nhận bảo hiểm xã hội một lần chỉ có thể giải quyết nhu cầu kinh tế trước mắt, nhưng về lâu dài sẽ rất thiệt thòi cho người lao động khi hết tuổi lao động.

Khi lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần, các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn so với khi hưởng lương hưu.

Ông Lê Đình Sơn dẫn chứng, nếu nhận bảo hiểm xã hội một lần, sau này tham gia lại bảo hiểm xã hội sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng mà tính thành thời gian đóng bảo hiểm xã hội mới.

Như vậy người lao động mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có thu nhập để đảm bảo cuộc sống khi hết tuổi lao động, hoặc nếu khi nghỉ hưu vẫn đủ thời gian được hưởng lương hưu, thời gian đóng bảo hiểm xã hội ít nên số tiền lương hưu sẽ thấp, mất nguồn tài chính hỗ trợ và ổn định cuộc sống lâu dài khi bị suy giảm khả năng lao động, hết tuổi lao động.

Trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu (độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người), người lao động được quỹ bảo hiểm xã hội trả kinh phí để cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí (người nghỉ hưu có lương hưu không phải tự mua thẻ bảo hiểm y tế) và được hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Khi người hưởng lương hưu không may qua đời, người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người hưởng lương hưu ch*t và thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng hoặc một lần.

“Khoản tiền đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội là một của để dành quý giá của chính mình, nó không mất đi mà ngược lại vẫn được cơ quan bảo hiểm xã hội quản lý và đầu tư tăng trưởng, người tham gia có thể bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện với sự hỗ trợ đóng của Nhà nước. Trong thời gian bảo lưu, nếu chẳng may bị ch*t thì gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất theo quy định”, Phó Tổng Giám đốc Lê Đình Sơn cho hay.

Nhận bảo hiểm xã hội một lần, người lao động phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn khi với 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất, một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương.

Trong khi mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần cho mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Người tham gia bảo hiểm xã hội được hưởng mức lương hưu điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Như vậy, khi nhận bảo hiểm xã hội một lần, người lao động sẽ thiệt thòi, chưa đến tuổi nghỉ hưu đã tiêu hết tiền dưỡng già.

Đến khi về già, không được hưởng hưu trí, họ phải phụ thuộc vào con, cháu và xã hội; nếu không may bị bệnh, không có thẻ bảo hiểm y tế, họ còn phải đối mặt với nguy cơ không chi trả nổi chi phí khám, chữa bệnh chỉ sau một lần mắc bệnh và nằm viện thời gian dài, từ đó phải đối mặt với tình trạng nghèo đói, kiệt quệ, trở thành gánh nặng đối với gia đình và xã hội.

Cân nhắc khi quyết định nhận bảo hiểm xã hội một lần

Việc cân nhắc, lựa chọn nhận bảo hiểm xã hội một lần là điều hết sức quan trọng với mỗi người lao động, đừng vì cái lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe khi về già.

Trong thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, người lao động nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề; đăng ký nhận chế độ hỗ trợ từ gói an sinh của Chính phủ.

Theo quy định hiện hành, người lao động được hưởng trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở hoặc 5 lần mức lương tối thiểu vùng; được hưởng chế độ bảo hiểm y tế theo quy định để khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế khi không may ốm đau; được hỗ trợ học nghề (tối đa 1 triệu đồng/người/tháng), đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề và hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí.

Những quy định trên có thể bảo đảm cho người lao động vượt qua khó khăn ngắn hạn trong thời điểm hiện nay.

Khi dịch bệnh được đẩy lùi, nền kinh tế tiếp tục được vận hành ổn định và phát triển, người lao động có cơ hội trở lại thị trường lao động, tiếp tục được đóng bảo hiểm xã hội để cộng nối thời gian tính hưởng lương hưu sau này.

Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp là các chính sách an sinh xã hội rất ưu việt, nhân văn của Đảng và Nhà nước để chăm lo cuộc sống trước mắt (bảo hiểm y tế, ốm đau, thai sản, T*i n*n lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp…) và lâu dài cho người dân (hưu trí, tử tuất).

“Bảo hiểm xã hội Việt Nam mong muốn người lao động hãy nghĩ đến cả lợi ích trước mắt và lâu dài, không lựa chọn bảo hiểm xã hội một lần để cùng Nhà nước tự đảm bảo an sinh xã hội cho bản thân, nhất là khi hết tuổi lao động”, ông Lê Đình Sơn nói./.