Nhiều sân bay trên cả nước phải bù lỗ, các tỉnh vẫn ồ ạt đề xuất xây thêm

Bộ GTVT đã nhận được hàng loạt đề xuất của các địa phương khi tham gia ý kiến về dự thảo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Trong đó nhiều địa phương đề xuất muốn xây dựng sân bay.

Gần đây nhất, UBND tỉnh Bình Phước vừa đề nghị Bộ GTVT bổ sung Cảng hàng không Bình Phước vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn 2021 - 2030.

Văn bản của UBND tỉnh Bình Phước đề xuất, hiện nay trên địa bàn tỉnh Bình Phước có 4 sân bay quân sự khoảng 400ha.

Trong thời gian tới, Bình Phước sẽ là một trong những trung tâm công nghiệp của cả nước với các khu, cụm công nghiệp như: KCN Chơn Thành 1, 2, 3; KCN Minh Hưng 3; KCN Minh Hưng - Hàn Quốc; KCN Minh Hưng - Sikico; KCN Việt Kiều; KCN Tân Khai…

Ngoài ra, bình phước có trên 260km đường biên giới với vương quốc campuchia. do đó, việc quy hoạch và hướng tới xây dựng một sân bay lưỡng dụng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng.

Mặc dù quy hoạch sân bay của tỉnh Bình Phước còn chưa được thông qua, các lô đất đang được canh tác trồng cây cao su nhưng giới đầu cơ khắp nơi đã về “thổi giá”. Ảnh: Bá Sơn

Trường hợp không được bổ sung Cảng hàng không Bình Phước vào quy hoạch, UBND Bình Phước kiến nghị xem xét bổ sung sân bay TechNic Hớn Quản (sân bay có từ thời kháng chiến chống Pháp đang được quân đội quản lý) vào quy hoạch cảng hàng không.

Trước đó, tỉnh Bắc Giang cũng đề xuất muốn chuyển sân bay Kép thành công trình lưỡng dụng, phục vụ cả quân sự và dân sự. Sân bay này hiện đang là sân bay quân sự, tại xã Hương Lạc, huyện Lạng Giang, Bắc Giang.

Theo Sở GTVT Bắc Giang, hiện nay nhu cầu đi lại giải quyết công việc, du lịch của người dân trong tỉnh rất lớn. Sân bay Kép lưỡng dụng sẽ giải quyết được vấn đề tăng cường giao dịch thương mại, du lịch, thu hút đầu tư, tạo đột phá phát triển kinh tế của vùng và Bắc Giang nói riêng.

Trên tuyến đường bộ, người dân Bắc Giang đến sân bay Nội Bài hơn 60 km và cách Cát Bi (Hải Phòng) 120 km.

Tháng 1 vừa qua, UBND tỉnh Ninh Bình cũng có văn bản gửi Bộ GTVT đề nghị bổ sung một vị trí cảng hàng không tại tỉnh Ninh Bình vào Quy hoạch tổng thể phát triển cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn 2021-2030, định hướng đến năm 2050.

UBND tỉnh Ninh Bình đề xuất Bộ GTVT nghiên cứu bổ sung sân bay tại huyện Kim Sơn hoặc huyện Yên Khánh.

Nếu được đưa vào quy hoạch tỉnh Ninh Bình sẽ chỉ đạo Sở GTVT và các ngành, địa phương liên quan phối hợp với tư vấn xác định vị trí cụ thể trong quá trình lập quy hoạch.

Trên thực tế, Ninh Bình nằm gần Thủ đô Hà Nội và Thanh Hoá. Hai tỉnh, thành này đều có sân bay rất gần Ninh Bình, đi lại bằng đường bộ cũng thuận tiện.

Hiện cả nước có 22 cảng hàng không đang khai thác thương mại, trong đó có 10 cảng hàng không quốc tế và 12 cảng nội địa.

Trước đó, các tỉnh hà giang, ninh thuận, hà tĩnh, cao bằng cũng đề xuất quy hoạch, xây dựng sân bay để phục vụ đi lại và tạo bước đột phá làm động lực phát triển kinh tế xã hội cho địa phương.

Đặc biệt, UBND tỉnh Sơn La đề nghị Bộ GTVT đưa Cảng hàng không Nà Sản vào Quy hoạch thời kỳ 2021-2030 để thu hút khách du lịch và các nhà đầu tư đến với tỉnh Sơn La

Địa phương này cho rằng "có thể huy động kết hợp bằng nhiều nguồn vốn khác nhau như: Ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, vốn quốc phòng - an ninh, doanh nghiệp và các nguồn vốn hợp pháp khác".

Ngoài ra Bộ GTVT cũng nhận được kiến nghị của một số địa phương đề xuất chuyển cảng hàng không nội địa thành cảng quốc tế như Liên Khương (Đà Lạt), Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Phù Cát (Bình Định), Tuy Hòa (Phú Yên).

Hà Nội cũng đề xuất quy hoạch sân bay thứ 2 tại huyện Ứng Hòa. Sân bay này dự kiến xây dựng sau năm 2030, song song với việc mở rộng sân bay Nội Bài đạt công suất đến 100 triệu hành khách mỗi năm.

Theo tính toán của chuyên gia hàng không Nguyễn Thiện Tống, hầu hết các sân bay mới xây dựng đều lỗ. Hiện chỉ có 6/22 sân bay trên cả nước có lãi, còn lại đều phải bù lỗ.

Năm 2019 dân số cả nước là 96 triệu dân, thống kê lượng hành khách quốc nội là 70 triệu lượt khách, bình quân 1 triệu dân có khoảng 730.000 lượt khách quốc nội di chuyển bằng đường hàng không. Những vùng và tỉnh có mức thu nhập thấp thì có thể khoảng 500 ngàn lượt khách quốc nội ứng với 1 triệu dân.

22 sân bay đang khai thác hiện nay - Đồ họa: Tấn Đạt

Tại Quảng Trị, hành khách tính trung bình khoảng 345.000 lượt khách/năm, Ninh Thuận tính trung bình 322.000 lượt khách/năm, tại Ninh Bình là 536.000 lượt khách/năm. Khi tính tổng cộng nhu cầu hành khách của tất cả các sân bay quốc nội thì có được tổng nhu cầu hành khách quốc nội của cả nước.

Nếu xây thêm sân bay quốc nội mới, chẳng hạn sân bay Ninh Bình thì phải phân chia lại vùng địa lý lãnh thổ và dân cư cho nhu cầu hành khách quốc nội giữa 3 sân bay Nội Bài, Thọ Xuân (Thanh Hóa) và Ninh Bình. Như vậy nhu cầu của sân bay Thọ Xuân ở Thanh Hóa vốn đang thấp lại bị giảm xuống và nhu cầu của sân bay Ninh Bình cũng chẳng bao nhiêu.

"đó là chưa tính đến vốn đâu để đầu tư xây dựng sân bay nhất là trong tình hình nợ công hiện nay và hoạt động hàng không bị giảm sút trầm trọng vì đại dịch covid-19 và triển vọng rất chậm phục hồi", pgs.ts nguyễn thiện tống nhấn mạnh.

Là người từng lập đề án quy hoạch cảng hàng không, sân bay đầu tiên, ông Trần Quang Châu, Chủ tịch Hội Khoa học và công nghệ hàng không Việt Nam cho biết, đề án quy hoạch sân bay trong cả nước đầu tiên phê duyệt năm 1997 được thực hiện trong 5 năm, có sự tham gia 67 nhà khoa học trong nước và 37 cơ quan nghiên cứu liên quan đến cảng hàng không, sân bay.

Khi đó, quy hoạch các sân bay được tính toán trên căn cứ GDP của cả nước và của khu vực đó, nhu cầu đi lại, du lịch, xuất nhập khẩu, tăng trưởng của sản xuất với 27 tiêu chí và cho điểm từng sân bay, rồi mới quyết định được tỉnh nào cần có sân bay. Ông Châu đề nghị phải xem xét các yếu tố tương tự khi lập quy hoạch sân bay hiện nay.

"Nếu làm quy hoạch sai thì gây lãng phí vô cùng và tai hại cho đất nước. Quy hoạch phải cân nhắc đầy đủ các yếu tố kinh tế xã hội, chứ không chỉ là ý kiến của các địa phương muốn có sân bay hay do ý chí của lãnh đạo", ông Châu nói.

Theo Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng, Cục Hàng không sẽ hoàn thành và trình Bộ GTVT nghiên cứu quy hoạch tổng thể hệ thống cảng hàng không trong quý 4 năm nay. Số lượng các cảng sẽ được rà soát và báo cáo Thủ tướng phê duyệt, đảm bảo sự phân bổ hợp lý và đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không.

Về đề xuất của các địa phương, ông Thắng cho biết sẽ được đơn vị tư vấn tính toán, đánh giá. "Việc lập quy hoạch không có nghĩa là đầu tư ngay. Quy hoạch cảng hàng không được tính toán theo thời kỳ quy hoạch cụ thể, đảm bảo sự đồng bộ của mạng cảng hàng không toàn quốc, đồng thời đáp ứng nhu cầu vận chuyển", Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam nói.

Nhật Tân

Báo Gia đình và Xã hội cập nhật tin tức trong ngày liên tục, mới nhất