Nhìn vào nền kinh tế vé số

Những con số đó cho thấy quy mô của nền kinh tế vé số ở việt nam lớn tới mức nào. thực tế đó phát đi những tín hiệu gì? vai trò của nền kinh tế vé số ở việt nam ra sao? và kinh tế học cho ta biết gì về cuộc chơi xổ số? giống như mọi thứ khác, tờ vé số cũng có hai mặt.

Ở một bên, đó là nguồn thu ngân sách dồi dào, thậm chí là chủ lực ở nhiều địa phương, là sự huy động nguồn lực cho các dự án phúc lợi công cộng và cả là tấm lưới an sinh xã hội cuối cùng cho một lực lượng lao động đông đảo.

Nhưng ở mặt bên kia, đó là sự tái phân bổ thu nhập thuần túy không phải lúc nào cũng theo hướng công bằng hơn, sự độc quyền nhà nước và cả những méo mó có thể xuất hiện khi xổ số được tư nhân hóa.

kinh tế tại các tỉnh miền tây.

Chưa có đánh giá chính thức, nhưng một lãnh đạo tỉnh Kiên Giang cho rằng thời kỳ trước những năm 2000, ngân sách tỉnh phụ thuộc nhiều vào nguồn thu từ hoạt động xổ số và trợ cấp của trung ương.

Tuy nhiên nhiều năm trở lại đây, theo định hướng của Chính phủ, tỉnh đã nỗ lực nhiều để thoát cảnh phụ thuộc nguồn thu xổ số. Nguồn thu xổ số cũng được điều hướng nhằm tạo ra thêm giá trị, chủ yếu chi cho các lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông nông thôn, phúc lợi xã hội, hỗ trợ thiên tai..., theo đúng quy định của Nhà nước.

Ông Trần Văn Chuyện, chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, cho biết đối với một tỉnh nông nghiệp, thương mại - dịch vụ chưa phát triển thì đóng góp vào ngân sách của hoạt động xổ số cho địa phương rất đáng ghi nhận.

Nhờ có nguồn thu từ xổ số, đầu tư vào các lĩnh vực y tế, văn hóa, giáo dục tại địa phương dễ dàng hơn. "Không chỉ là doanh nghiệp nộp thuế dẫn đầu tỉnh, Công ty Xổ số kiến thiết Sóc Trăng còn tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động", ông cho biết.

vé số truyền thống do công ty xổ số kiến thiết tỉnh phát hành cũng được bán ở tp.hcm, thị trường quan trọng nhất với rất nhiều công ty xổ số địa phương, đôi khi chiếm tới 60- 70% tổng doanh thu.

Đó hoàn toàn không phải là một lời nhận xét đùa, chẳng qua anh đã quá quen với những lời mời vé số mỗi khi dừng lại ở tân an.cảm giác như ở long an, hầu hết những người đi bộ trên đường thường là người bán vé số.

Và những người bán vé số đạp xe, chạy xe gắn máy còn len lỏi khắp các ngả đường từ đô thị đến miền quê, trên các bến phà, các tuyến xe buýt công cộng... không một ngày nào, không một tuyến đường nào mà bạn không gặp người bán vé số.

"văn hóa vé số" mà anh bảo nhắc đến là có thật. ở quán cà phê trong khuôn viên bảo tàng tỉnh sóc trăng, dân bán vé số hễ thấy cái bàn tròn "câu lạc bộ 2 tỉ đồng" của ông nguyễn anh tuấn là lại khấp khởi mừng. "có mười anh em, toàn công chức nhà nước.

Cuối tuần là lại kéo ra đây ngồi tụ họp ăn sáng, cà phê. cứ một người mua 10 tờ, chia đều. nếu trúng thì mỗi người được 2 tỉ nên gọi vui là câu lạc bộ 2 tỉ. lâu dần dân vé số gọi theo", ông tuấn cười giải thích. câu lạc bộ của ông tuấn nổi tiếng trong giới vé số đến mức, lâu lâu nhóm muốn đổi quán ăn sáng, cà phê cho có không khí mới, tức thời mấy mối quen cũng sẽ tới... túc trực.

Với người bán vé số, kiếm được càng nhiều mối quen thì càng "ấm". thông thường, một tờ vé số bán ra, người bán sẽ được 1.200 đồng nếu trả trước cho đại lý vé số khi lấy vé. còn nếu "ký gửi", lấy vé trước và bán hết ngày tới trả sau thì chỉ được 1.000 đồng, có nơi chỉ được 800 đồng. bán được một cây (nguyên lốc) 100 tờ vé số, kiếm được 120.000 đồng.

vé số ở miền tây nhiều khi rất dễ. càng dễ hơn khi có mối quen là "đại gia". cái máu công tử bạc liêu thuở nào vẫn còn chảy trong tính cách người miền tây, việc để ra vài triệu đồng, mua vài cây vé số chia đều cho anh em trên bàn tiệc, bàn cà phê là chuyện quá quen thuộc với xứ này.

Thế nên có nhiều người bán vé số, mỗi sáng ra lấy 5 cây (400 - 500 vé), xong chỉ việc đến bàn có mối quen đang ngồi ăn sáng cà phê để... phụ luôn quán việc bưng bê. Một buổi chỉ cần một người trong bàn có "cảm hứng vé số" thì việc bán được 5 cây, bỏ túi 400-500 ngàn là chuyện thường.

Tín ngưỡng đa thần và đa văn hóa vẫn còn sâu đậm ở vùng đất mới này, nên mỗi con số cũng được giới chơi vé số gắn liền với một con vật, một cảm xúc, một việc hiếu hỉ hay xui rủi... nên dân vé số không chỉ tập trung mời khách ở hàng quán, mà còn len lỏi đến tất cả các đám cưới, đám ma, đám tiệc khắp miền tây.

Nhiều công ty như công ty xây dựng của ông lý văn tường, thị xã vĩnh châu, sóc trăng, cứ đến tết còn lì xì cho mỗi công nhân một vài tờ vé số kèm tiền thưởng, xem như "truyền thống" của công ty.

Một số công sở nhiều năm qua cũng duy trì việc lãnh đạo tổ chức lì xì trong ngày họp mặt doanh nghiệp, đơn vị đầu năm, ngoài một số tiền nhỏ còn kèm mấy tờ xổ số của tỉnh nhà, thay cho một lời chúc năm mới may mắn, "tấn tài tấn lộc", âu cũng là một cử chỉ dễ thương.

Nhiều khách đến thăm nhà nhau những dịp lễ, tết, đám tiệc..., ra về cả túi áo túi quần chật cứng vé số gia chủ tặng cũng là hình ảnh quen thuộc ở miền Tây.

Ông Trần Văn Dương, 62 tuổi, ngụ phường An Hòa, thành phố Rạch Giá, Kiên Giang, tâm sự nghề bán vé số dạo trở thành cách kiếm sống duy nhất của ông đã 5 năm nay, từ ngày ông bị tai nạn phải cắt cụt chân trái, vợ con bỏ nhà đi nơi khác kiếm sống.

Còn bà Trần Thúy Loan, 68 tuổi, ngụ huyện Gò Quao, Kiên Giang, bị suy thận mãn phải chạy thận lọc máu định kỳ tại bệnh viện. Cách đây 2 năm, toàn bộ tài sản trong nhà đều bán hết, chỉ còn lại 4 công đất ruộng bà không dám bán mà để lại cho con.

Để có tiền trị bệnh kéo dài cuộc sống, bà Loan chọn cách ngồi xe lăn bán vé số dạo quanh chợ 30-4, gần Bệnh viện Đa khoa Kiên Giang. Không đi được nhiều, nhưng loanh quanh cũng bán vé số kiếm được trên dưới 200.000 đồng mỗi ngày, đủ giúp bà tích cóp mỗi tuần sinh sống, chi trả khoản bảo hiểm y tế để chạy thận.

Muôn cảnh bán, nên cũng lắm chuyện vui buồn. Nếu bạn không quen sống ở miền Tây, vào ngồi một quán nước vỉa hè và lôi laptop ra làm việc thì hẳn khó lòng tập trung với những xấp vé số chìa đến trước mặt liên tục.

Nhiều lúc bạn đã mệt hay chán, không muốn trả lời luôn, vì đã phải từ chối quá nhiều người. Muốn dành tất cả thời gian lãng mạn cùng người yêu trong công viên hay ghế đá bờ sông ư?

Lực lượng vé số đông đảo sẽ không để bạn yên. Đang nắm tay người yêu, nhìn ra bờ sông đầy thi vị mà bị hỏi giật "còn 2 tờ 59 nè" không còn là chuyện chỉ để cười ở miền tây.

vé số đã trở thành tấm lưới phúc lợi xã hội cuối cùng cho những người gần như không còn lối thoát để ít ra tìm được một sinh kế, dù nhọc nhằn và bấp bênh.

Hơn 40 năm lăn lộn muôn nẻo đường, bà võ thị hai (ngụ số 612/45h đường mạc đĩnh chi, khóm 6, phường 9, thành phố sóc trăng, tỉnh sóc trăng) là một trong những người có thâm niên bán vé số dạo lâu nhất ở sóc trăng.

Trong căn nhà chừng 25 mét vuông được xây tặng, bà hai ngồi tự bóp đôi chân sau một ngày đi bộ bán vé số trở về, tâm sự: "tui giờ đã ngoài 70 rồi, xương khớp đau nhức suốt, nhưng ngày nào cũng phải lội bộ bán vé số mới có tiền sống".

vé số để bán. lấy rồi thì phải ráng bán cho bằng hết. mỗi tờ được 1.200 đồng, bán cho hết để kiếm 120.000 mà sống.

Được cái bán lâu rồi, cũng được nhiều mối quen nên chừng trăm tờ vé số thì ngày nào cũng bán được hết. vì mình không có tiền, nên ôm vé số luôn để lấy được hoa hồng 1.200 đồng mỗi tờ.

Chứ mình mà lấy bán kiểu còn dư bao nhiêu trả lại đại lý thì chỉ được 1.000 đồng mỗi tờ. Vừa uổng tiền hoa hồng mà đằng nào mình cũng biết mình chỉ còn sức bán được khoảng trăm tờ thôi nên không lấy thêm.

vé số nữa, chỉ đi loanh quanh bán vé số đặng còn lui tới trông nhà.

Sinh đứa con thứ ba với người chồng sau được nửa năm thì ông ấy bệnh nặng qua đời. 3 trai 1 gái, cả thảy 4 đứa con đều trông chờ vào xấp vé số.

* Nhưng con cái bà giờ cũng đã lớn hết rồi?

- Ừ thì tụi nó lớn hết rồi, nhưng cái lận đận của mình truyền cho tụi nó. Cha mẹ khổ thì con khổ theo, không đủ sức cho tụi nó học hành nhiều nên đời tụi nó cũng khổ. Giờ đứa nào cũng có gia đình nhưng cũng lắm cảnh khổ. Như thằng trai út, lấy vợ sinh con được nửa năm thì vợ nó bỏ đi. Giờ thằng cháu cũng tui nuôi.

Tội nghiệp thằng nhỏ, mới sinh ra đã có bệnh, giờ 3 tuổi mà vẫn chậm nói, chậm đi. tui đi bán vé số bây giờ cũng là lo cho nó. ngày nào cũng chuẩn bị đồ ăn từ sáng, nhờ bà con lối xóm coi chừng nó giúp rồi đi bán. đến trưa về cho nó ăn rồi lại tranh thủ lội đi bán luôn cho hết vé.

vé số trước đây.

Lắm người khó chịu, mình chưa kịp mở miệng mời mua là đã xua đuổi như đuổi tà, thậm chí còn mắng mỏ. có điều tui nghĩ, mình kiếm tiền bằng mồ hôi, công sức, chịu khó đi bán chớ có phải ăn xin người ta đâu mà ngại. nói chung thời nào thì người bán vé số cũng phải gặp cảnh người mua từ chối, la mắng (cười).

Nay thì khác, ai cũng đi bán vé số, từ trẻ em đến người khỏe mạnh, người tàn tật gì cũng đi bán. vì người càng khỏe thì đi bán càng được nhiều, thu nhập càng cao. nghề bán vé số đông lên thì cũng sinh ra lắm kiểu bán.

Có nhiều người còn lợi dụng cảnh khổ, tạo lòng thương hại để bán được vé số. Riết người mua dần mất thiện cảm, việc bị từ chối kiểu thẳng thừng, bị xua đuổi ngày càng nhiều hơn trước.

* câu hỏi này cũng tế nhị, nhưng con cũng xin hỏi thật là bà bán vé số theo kiểu nào trong "lắm kiểu" mà bà nói?

- thì tui nói với cậu đó, tui có khá nhiều mối quen. những người đó thương nên mua ủng hộ thì đúng. nhưng chắc không phải thương cảnh đời tui đâu. vì tui cũng ít kể ai chuyện đời, cậu đến thăm nhà vầy tui mới kể. tui nghĩ bán vé số cũng là một nghề, cũng cần sự văn minh lịch thiệp.

Khi khách đang nói chuyện điện thoại, đang ăn thì nhất định không mời mua vé số. Bán được tờ nào, cũng luôn cám ơn khách. Khách không mua cũng cám ơn luôn. Lời cám ơn thường đem lại vui vẻ thôi mà, mắc gì mình không mở miệng nói một tiếng cám ơn cho vui.

Tui cũng không chèo kéo ai bao giờ, với tui đó là điều tối kỵ. Vì tui nghĩ người ta đã không mua rồi mà còn năn nỉ thì đã làm phiền người ta rồi, lần sau gặp lại họ ác cảm thì càng không được ủng hộ.

- Đúng rồi, căn nhà này được chính quyền với bên công ty xổ số kiến thiết trao tặng hai năm nay. Trước đó, tui với con rồi đến cháu sống trong căn nhà lá bữa nóng bức bữa dột mưa. Không có căn nhà này thì chắc mình ch*t già trong căn nhà lá đó luôn.

Được cái ở đây bà con xóm giềng cũng thương, địa phương cũng quan tâm. Bữa mùa dịch (COVID-19) còn được tặng 900.000 đồng. Đó giờ lần đầu mới nhận được số tiền cho lớn như vậy, nếu không tính cái nhà. Còn tết thì đại lý hay cho ít gạo, dầu ăn vậy thôi.

Còn chuyện nghỉ hưu thì không dám nghĩ đến, cái số mình lận đận mà, chỉ mong còn kiếm được tiền chứ mong gì đến chuyện được nghỉ ngơi. Giờ yếu quá rồi, nhiều khi còn sợ không biết mình lỡ nằm xuống thì ai lo cho thằng cháu nội này.

Mà thôi, nghĩ lại thêm lo, mình cứ ráng được chừng nào hay chừng đó cậu à. cũng may là có cái nghề bán vé số này trên đời, chứ cậu thử nghĩ nếu không đi bán vé số, cái thân già này làm được gì để kiếm tiền?

vé số truyền thống 10.000 đồng ngày nay đã có một chặng lịch sử dài hơn 40 năm, không chỉ bắt đầu từ ý nghĩa kiến thiết đất nước mà còn đổi phận cho bao nhiêu mảnh đời.

kinh tế của tp.hcm.

Xổ số cũng là sự huy động nguồn lực đóng góp vào nhiều công trình lớn có ý nghĩa lâu dài, khó huy động nguồn lực tư nhân như thủy điện Trị An, tuyến đường Cần Giờ...

Chia sẻ với TTCT, bà Phan Thị Sang, phó tổng giám đốc Công ty TNHH MTV XSKT TP.HCM, cho biết quá trình phát triển của hoạt động phát hành xổ số đã trải qua nhiều bước ngoặt chính sách và cả nhận thức của người dân.

Những năm đầu phát hành, vé số được tiêu thụ rất chậm, một phần người dân vừa bước ra từ chiến tranh, vật lộn với cuộc sống cơm áo, không dư dả nghĩ đến việc mua vé số.

Vé số không biết từ bao giờ trở thành một phần cuộc sống của người sài gòn. với nhiều người, họ không nói "mua vé số", mà là "chơi vé số". theo bà sang, người sài gòn xem mua vé số cũng giống như cầu may và có cả yếu tố giải trí. họ mua mỗi ngày vài tờ và thích cảm giác chờ dò mỗi chiều như một thú vui.

Vé số cũng là chiếc phao bám víu của những người nghèo. có những trường hợp đến công ty lĩnh giải khiến không ít nhân viên cảm động, rơi nước mắt. đó là những lao động nghèo lên nhận giải mà không đủ tiền mua đôi dép, bàn chân chai sạn, những tấm vé số nhàu nát vì mồ hôi, bụi bẩn.

"Nhiều người cuộc đời trước đó chưa từng cầm 5 triệu trên tay giờ trúng cả 2 tỉ, họ bối rối, lúng túng không biết làm gì, chúng tôi đều tư vấn, dặn kỹ", bà Sang chia sẻ.

vé số truyền thống vẫn chiếm tỉ lệ áp đảo, 8.900 tỉ đồng, tương đương gần 92% tổng doanh thu.

Ông Đỗ Quang Vinh, tổng giám đốc công ty, cho biết cũng như nhiều ngành nghề khác, xổ số đứng trước áp lực phải đổi mới, nghiên cứuphát triển thêm các loại hình mới phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội và thế giới, đáp ứng nhu cầu thay đổi liên tục của người chơi.

Hiện hệ thống phát hành vé số của tp.hcm có khoảng 105 đại lý cấp 1, tức những nơi làm việc trực tiếp với lực lượng bán vé số dạo. theo thống kê, tp.hcm có gần 18.000 người bán vé số dạo trước khi dịch xảy ra, và tổng số lao động trong lĩnh vực này ở tp.hcm có thể lên tới 30.000 người.

"trong thời gian tạm dừng nghỉ phát hành xổ số theo quy định chống dịch vừa qua, công ty xskt tp.hcm thống kê ghi nhận khoảng 18.000 người bán vé số dạo có hộ khẩu thường trú ở tp.hcm để kịp thời có những hỗ trợ khác nhau cho họ", ông vinh cho biết.

Hệ thống đại lý là mạch máu của ngành xổ số, nhưng hình thức phân phối dựa trên lực lượng bán dạo đông đảo cũng khiến cho đây là lĩnh vực rất đặc thù.

Chỉ cần lễ tết hay thay đổi thời tiết, những người đem từng tấm vé số đi từng đường phố, con hẻm, hàng quán này đều sẽ bị ảnh hưởng, có thể nghỉ bán, tác động lên khâu phân phối. "dịch bệnh đang khiến người bán vé số dạo về quê khá nhiều, chúng tôi sẽ căn cứ khả năng nguồn lực và dự đoán tình hình thị trường để cân đối chỉ tiêu kinh doanh", ông đỗ quang vinh nói.

Anh Võ Quốc Thắng cho biết Đồng Tâm - doanh nghiệp lớn nhất tỉnh Long An - đóng thuế khoảng 900 tỉ đồng/năm, trong khi ngành XSKT tỉnh là trên ngàn tỉ.

Anh thắng kể: tui dân làm ăn, chả bao giờ quan tâm chuyện mua vé số cầu may. lần đầu tiên trong đời mua vé số là hôm ấy gặp một bà cụ quá tội nghiệp. tuổi của bà lẽ ra phải được hưởng sự an nhàn, vậy mà phải lặn lội bán vé số nuôi mình và cả nuôi cháu.

Đầu tiên tui móc túi lấy vài trăm ngàn biếu cụ. nhưng cụ từ chối, bảo mình không ăn xin. thế là tui phải lấy vé số, song sau đó thì tặng lại cho mọi người. từ đó, tui cũng hay mua, nhưng toàn mua của những người có hoàn cảnh đặc biệt và vé số thì tặng lại nhân viên, bạn bè.

vé số cả xấp, "biết đâu ông bà phù hộ".

Văn hóa vé số đó, theo tôi biết, ít ra là đã có từ trước giải phóng ở miền nam. thời đó, để quảng bá vé số, người ta còn in cả apphich cổ động, có tấm vẽ hình một ông tặng vé số cho một bà, kèm là câu kiều "tân thời": trăm năm trong cõi người ta; biếu số kiến thiết mới là quý nhau!

Cũng thời đó, khi tôi còn nhỏ, cứ mở radio là hay nghe giọng hát thật tếu của quái kiệt Trần Văn Trạch trong nền nhạc rộn ràng: Trong giấc mộng vàng, triệu phú đến nơi, năm mười đồng thôi, mua lấy xe nhà, giàu sang mấy hồi. Kiến thiết quốc gia, giúp đồng bào ta, ấy là thiên chức, của người Việt Nam. Mua số mau lên, xổ số gần đến. Mua số mau lên, xổ số... gần... đến.

"năm mười đồng thôi" một tấm vé số là thời điểm năm 1952, khi quái kiệt trần văn trạch sáng tác bài này. còn đến năm 1975, mỗi vé là 50 đồng và giải thưởng độc đắc là 5 triệu đồng. hồi đó, lương ba tôi là 50.000 đồng/tháng, đủ lo cho gia đình 8 người sống đầy đủ. như vậy một giải độc đắc có thể sống khỏe khoảng 10 năm

guyên nhân là khi đã có nguồn thu từ xổ số, số tiền thuế lẽ ra dành cho giáo dục sẽ được chuyển sang mục đích khác.

Trong trường hợp này, số tiền mua 1 tờ vé số có thể chẳng là gì ở hiện tại, nhưng nếu cộng dồn về sau thì sẽ cực kỳ đáng kể.

Các số liệu (2015) cho thấy người Mỹ gốc Phi chi tiền cho xổ số gấp 5 lần so với người da trắng. Còn chuyện Powerball thì không khó giải thích: trong khi chờ đợi giữa 2 kỳ quay số, và vì xác suất thắng giải thấp đến không tưởng, người ta sẽ bỏ tiền vào những nơi có khả năng trúng liền.

Xác suất trúng độc đắc là 1 trên 175,2 triệu, còn thấp hơn cả bị sét đánh (1 trên 3 triệu), song "người ta chả quan tâm, bởi họ yêu thích cảm giác hi vọng" - Walsh nói.

Trong khi đó, trong một bài viết trên Psychology Today, tiến sĩ Stephen Goldbart cho rằng nhiều người chơi vé số vì ai cũng mua, thì mình cũng thế. "Làm theo đám đông từ lâu đã được xác định là một động cơ tâm lý học hành vi.

Ta thích được giống đám đông, được là một phần của phong trào và không đứng ngoài cuộc" - Goldbart giải thích. Lý do thứ hai, theo Goldbart, là "vé số cho bạn tin vào ma thuật: rằng bạn có thể chi ra rất ít và nhận thật nhiều, rằng bạn sẽ thắng được mọi xác suất để là người thắng cuộc".

NguồnTuổi trẻ

Link bàigốc

https://tuoitre.vn/nhin-vao-nen-kinh-te-ve-so-20200824231635519.htm