Phân biệt tăng huyết áp và tăng huyết áp giả tạo

Theo Tổ chức Y tế Thếgiới (WHO) thì phụ nữ trước tuổi trung niên có tỷ lệ bị "hội chứng"này cao hơn so với các lứa tuổi khác.

Nếu không nhận ra tăng huyết áp giả tạomà điều trị như cao huyết áp thực sự có thể dẫn đến tụt huyết áp. Mặc dù chẩnđoán cao huyết áp là trách nhiệm của thầy Thu*c nhưng chúng ta cũng cần biếtđôi chút về hiện tượng này để tránh những tác hại.

Huyết áp trung bình củangười Việt Nam là 120/80 mmHg, thường được gọi tắt là 12/8, trong đó 12 gọi làsố huyết áp trên, 8 gọi là số huyết áp dưới. Hơn 10 năm trước, theo WHO, gọi làcao huyết áp khi số huyết áp trên cao hơn 16 hoặc số huyết áp dưới cao hơn 9,5;ở người cao tuổi, huyết áp 16 - 17 vẫn xem là bình thường không cần điều trị.

Nhưng quan niệm hiện nay có nhiều khác biệt. Gọi là cao huyết áp khi số huyếtáp trên cao hơn 14 hoặc số huyết áp dưới cao hơn 9 và ở người có mức huyết áp16 - 17 có nhiều nguy cơ gây hại cho tim, não, mạch máu… nên phải điều trị đưahuyết áp về dưới 14/9.

Cao huyết áp có năm triệuchứng chính

Nhức đầu: đau nhức phíasau gáy hay trước trán, thường vào buổi sáng, đôi khi kéo dài cả ngày.

Chóng mặt: cảm giác điđứng không vững và hơi nặng đầu.

Mệt: cảm giác nặng ở ngựcvà hơi khó thở.

Yếu liệt tay chân vàigiây đến vài phút.

Chảy máu cam: chảy máugiọt nhanh và nhiều do áp lực máu cao làm vỡ mạch máu nhỏ ở niêm mạc mũi. Nếucao huyết áp không được phát hiện và chữa trị thì tình trạng chảy máu cam sẽtái phát nhiều lần.

Hiện tượng cao huyết ápgiả tạo thường do hai nguyên nhân

1. Do hồi hộp lúc đếnkhám bệnh làm tim đập nhanh, huyết áp tăng lên. Một số trường hợp số huyết áptrên có thể tăng cao từ 160 – 180 mmHg nhưng hiếm khi tăng đến 200 mmHg.

Tănghuyết áp giả tạo luôn đi kèm với nhịp tim nhanh, người bệnh có cảm giác hồi hộp,đánh trống ngực… Sau khi nghỉ ngơi khoảng 30 phút thì huyết áp và nhịp tim trởlại bình thường.

Cũng có nhiều trường hợp phải nghỉ đến vài giờ số huyết áptrên mới ổn định. Trong một số trường hợp phải đo huyết áp tại nhà mới xác địnhđược tăng huyết áp giả tạo.

2. Do xơ cứng động mạchcánh tay làm cho số huyết áp trên đo được cao hơn thực tế.

Hiện tượng này có thểgặp ở người già (khoảng 10%). Với những trường hợp này, bác sĩ sẽ cho thực hiệnmột số biện pháp đặc biệt để xác định tình trạng tăng huyết áp giả tạo.

Nếu không xác định đượctăng huyết áp giả tạo mà điều trị như cao huyết áp thực sự thì sẽ gây nhiềunguy hiểm cho người bệnh như tụt huyết áp, hạ huyết áp tư thế đứng (hiện tượngngười đang nằm hoặc ngồi, khi đứng dậy nhanh thấy bị hoa mắt, không đứng vững,bị té ngã đột ngột)...