Nhồi máu cơ tim cấp (nmctc) là một tình trạng nguy hiểm tính mạng, xảy ra khi dòng máu đến cơ tim đột ngột bị ngừng trệ, dẫn đến thiếu máu mô cơ tim.
NMCTC thường là kết quả của sự tắc nghẽn của hệ thống mạch vành. Tắc nghẽn có thể do sự hình thành mảng xơ vữa tại chỗ với thành phần chủ yếu là chất béo, cholesterol và sản phẩm thải của tế bào hoặc do huyết khối từ nơi khác đến làm giảm đột ngột dòng máu đến tim.
Triệu chứng của nmctc rất đa dạng nhưng điển hình là đau ngực và khó thở. các triệu chứng bao gồm:
- Cảm giác nặng ngực hoặc thắt bóp trong tim
- Đau vùng ngực lan ra sau lưng, lên hàm hoặc cánh tay trái, kéo dài hơn vài phút hoặc có thể hết sau đó tái phát
- Khó thở
- Vã mồ hôi
- Buồn nôn và nôn
- Hồi hộp
- Cảm giác ngột thở
- Nhịp tim nhanh
- Mệt mỏi
Một điều quan trọng là các bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim thường có biểu hiện rất khác nhau về triệu chứng và mức độ.
Đau ngực là triệu chứng điển hình và phổ biến nhất ở cả hai giới. tuy nhiên triệu chứng ở phụ nữ thường ít điển hình hơn nam giới có thể là: khó thở, đau hàm, đau vùng lưng, choáng váng, buồn nôn và nôn.
Thậm chí, có một vài phụ nữ bị nhồi máu cơ tim nhưng triệu chứng giống như nhiễm cúm.
Động mạch vành lấy máu giàu oxy đến nuôi cơ tim. khi hệ thống động mạch này bị hẹp hoặc tắc bởi sự hình thành mảng bám hay huyết khối, dòng máu đến tim bị giảm đáng kể hoặc mất hoàn toàn dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Yếu tố chính thúc đẩy quá trình tạo mảng xơ vữa là chất béo trong máu. Ăn nhiều thực phẩm chiên rán và chế biến sẵn, thịt, thực phẩm hàng ngày chứa nhiều chất béo không có lợi và chất béo chuyển hóa bão hòa gây nguy cơ cao. Béo phì có thể tăng nguy cơ này.
Theo một nghiên cứu, nếu thay 2 phần trăm năng lượng tiêu thụ từ tinh bột thành chất béo chuyển hóa có thể gấp đôi nguy cơ cho tim mạch.
Thêm vào đó, máu cũng chứa 1 loại chất béo là triglycerides, nó dự trữ năng lượng dư thừa từ thức ăn. Nồng đồ triglycerides cao làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nồng đồ LDL cholesterol cao cũng làm tăng nguy cơ các biến cố tim mạch. Bởi vì LDL cholesterol có thể bám vào thành mạch máu gây tình thành mảng xơ vữa cản trở dòng máu động mạch.
Giảm cholesterol máu và những chất béo không có lợi trong cơ thể thông thường cần một chế độ ăn cân bằng chứa ít thực phẩm đã qua chế biến, và sử dụng thuốc giảm mỡ máu như statins nếu cần.
Các yếu tố nguy cơ khác:
- Huyết áp cao
- Đường máu cao
- Hút thuốc lá
- Tuổi cao
- Giới tính: Nam thường có nguy cơ mắc cao hơn nữ và ở độ tuổi sớm hơn.
- Tiền sử gia đình: Nếu gia đình bạn có người xuất hiện bệnh tim mạch sớm trước 55 tuổi với nam và 65 tuổi với nữ, bạn có nguy cơ cao hơn.
- Stress
- Ít hoạt động thể lực
- Thuốc
- Tiền sản giật
Có nhiều cách để dự phòng NMCT và góp phần hồi phục, trong đó bao gồm thay đổi ăn uống và lối sống.
Bữa ăn nên chứa chủ yếu:
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Rau củ
- Hoa quả
- Protein nạc
Giảm các thực phẩm chứa:
- Đường
- Thực phẩm đã qua chế biến
- Chế độ ăn đặc biệt quan trọng với bệnh nhân đái tháo đường, huyết áp cao, mỡ máu cao.
Tập thể dục vài lần mỗi tuần có thể cải thiện hệ tuần hoàn. Nếu bạn mới có NMCT, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu tập thể dục.
Ngừng hút thuốc kể cả hút thuốc lá tự động sẽ làm giảm nguy cơ NMCT và có lợi cho cả hệ tim mạch và hệ hô hấp của bạn.
Tóm lại, nhồi máu cơ tim cấp là một tình trạng cấp cứu nguy hiểm khi dòng máu đến tim bị giảm đột ngột và đòi hỏi được can thiệp y tế sớm nhất có thể. tuy nhiên có nhiều cách để dự phòng và giảm thiểu tai biến, biến chứng sau nmct, các phương pháp này cần được kiểm soát chặt chẽ dưới sự hướng dẫn của bác sỹ chuyên khoa tim mạch. hãy gọi 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc ai đó có nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp.
BS Lê Thị Thanh Mai - Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
Chủ đề liên quan:
9 triệu chứng cần lưu ý cảnh báo cảnh báo nhồi máu cơ tim cơ tim cấp nhồi máu nhồi máu cơ tim nhồi máu cơ tim cấp triệu chứng triệu chứng cảnh báo