Chỉ riêng ở Mỹ, có thể lên tới 1 triệu ca nhiễm SARS-CoV-2 mỗi ngày trong mùa đông này, Chris Murray, người đứng đầu Viện Đo lường và Đánh giá Y tế (IHME) - nhóm mô hình độc lập theo dõi đại dịch tại Đại học Washington (Mỹ), nói với hãng tin Reuters. Đó sẽ là khoảng gấp đôi số ca mắc COVID-19 hàng ngày ở Mỹ hiện tại.
Trên khắp Vương quốc Anh và châu Âu, các nhà khoa học dự đoán một loạt các đợt dịch COVID-19, khi người dân dành nhiều thời gian hơn trong nhà trong những tháng lạnh hơn, lần này gần như không có các hạn chế như đeo khẩu trang hoặc giãn cách xã hội.
Tuy nhiên các chuyên gia cho biết, trong khi các ca mắc covid-19 có thể tăng trở lại những tháng tới, số người tử vong và nhập viện khó có thể tăng với cường độ tương tự, nhờ được hỗ trợ bởi vắc xin và các đợt tiêm nhắc lại, nhiễm sars-cov-2 trước đó, các biến thể nhẹ hơn và sự sẵn có của các phương pháp điều trị covid-19 hiệu quả cao.
Chris Murray nói: “Những người có nguy cơ mắc bệnh cao nhất là những người chưa bao giờ nhiễm SARS-CoV-2 và hầu như không còn ai cả”.
Những dự báo này đặt ra câu hỏi mới về thời điểm các quốc gia sẽ thoát khỏi giai đoạn khẩn cấp COVID-19 và chuyển sang tình trạng bệnh đặc hữu, nơi các cộng đồng có tỷ lệ tiêm vắc xin cao chứng kiến các đợt bùng phát nhỏ hơn, có thể theo mùa.
Nhiều chuyên gia dự đoán rằng quá trình chuyển đổi sẽ bắt đầu vào đầu năm 2022, nhưng sự xuất hiện của biến thể omicron đột biến cao đã phá vỡ những kỳ vọng đó.
Adam Kucharski, nhà dịch tễ học tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (Anh), cho biết: “Chúng ta cần gạt bỏ ý nghĩ về việc đại dịch đã kết thúc chưa?”. Ông và những người khác nhận thấy COVID-19 đang biến thành một mối đe dọa đặc hữu vẫn gây ra gánh nặng bệnh tật cao.
“Có người từng nói với tôi định nghĩa về tính đặc hữu là cuộc sống chỉ trở nên tồi tệ hơn một chút”, Adam Kucharski nói thêm.
Nhân viên y tế điều trị bệnh COVID-19 tại Đơn vị Chăm sóc Đặc biệt (ICU) tại trung tâm y tế học thuật phi lợi nhuận Cleveland Clinic ở bang Ohio, Mỹ - Ảnh: ReutersĐiều cần bật tâm là liệu một chủng sars-cov-2 mới có xuất hiện để cạnh tranh với các biến thể phụ omicron đang thống trị hay không.
Theo báo cáo gần đây của tổ chức y tế thế giới (who) ở châu âu, nếu biến thể đó cũng gây ra bệnh nặng hơn và có khả năng tránh được miễn dịch trước đó tốt hơn thì đó sẽ là "tình huống xấu nhất".
Báo cáo dựa trên mô hình của đại học hoàng gia london cho biết: “tất cả các kịch bản (với các biến thể mới) đều chỉ ra khả năng xảy ra một làn sóng dịch lớn trong tương lai ở mức độ tồi tệ hoặc tệ hơn các đợt dịch bệnh 2020/2021”.
Nhiều chuyên gia về bệnh được phỏng vấn bởi Reuters cho biết việc đưa ra dự báo về COVID-19 đã trở nên khó khăn hơn nhiều, vì nhiều người dựa vào các xét nghiệm nhanh tại nhà mà không được báo cáo cho các quan chức y tế chính phủ, che khuất tỷ lệ lây nhiễm SARS-CoV-2.
Đang gây ra làn sóng dịch ở nhiều khu vực, omicron ba.5 rất dễ lây lan nên nhiều người nhập viện vì các bệnh khác có thể dương tính với biến thể này và được tính trong số các trường hợp nặng, ngay cả khi covid-19 không phải là nguồn gốc sự đau khổ của họ.
Các nhà khoa học cho biết những ẩn số khác làm phức tạp dự báo của họ là liệu sự kết hợp giữa tiêm vắc xin và nhiễm SARS-CoV-2 (được gọi là miễn dịch lai) có mang lại sự bảo vệ tốt hơn cho con người, cũng như các chiến dịch tiêm mũi tăng cường hiệu quả như thế nào.
David Dowdy, nhà dịch tễ học về bệnh truyền nhiễm tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ), nói: “Bất cứ ai nói rằng họ có thể dự đoán tương lai của đại dịch này là quá tự tin hoặc đang nói dối”.
Các chuyên gia cũng đang theo dõi chặt chẽ diễn biến ở Úc, nơi mùa cúm bùng phát kết hợp với COVID-19 đang tràn ngập các bệnh viện. Họ nói rằng các quốc gia phương Tây có thể thấy một mô hình tương tự sau một vài mùa cúm yên tĩnh.
"Nếu nó xảy ra ở đó, nó có thể xảy ra ở đây. Hãy chuẩn bị cho một mùa cúm", theo John McCauley, Giám đốc Trung tâm Cúm Toàn cầu tại Viện Francis Crick ở London (Anh).
WHO cho biết mỗi quốc gia vẫn cần tiếp cận những làn sóng mới bằng tất cả công cụ trong kho đại dịch, từ tiêm vắc xin đến các biện pháp can thiệp, chẳng hạn như xét nghiệm và giãn cách xã hội hoặc đeo khẩu trang.
Sharon Alroy-Preis, người đứng đầu dịch vụ y tế công cộng của Israel, cho biết chính phủ nước này gần đây đã ngừng xét nghiệm COVID-19 thông thường với khách du lịch tại sân bay quốc tế của họ, nhưng sẵn sàng tiếp tục hoạt động trong vòng vài ngày nếu đối mặt với một sự đột biến lớn.
Bà nói: “Khi có một làn sóng nhiễm SARS-CoV-2, chúng ta cần đeo khẩu trang, chúng ta cần tự xét nghiệm. Đó là sống với COVID-19".