Đối với phụ nữ mang thai, sắt có vai trò quan trọng vì sắt tham gia cấu tạo hồng cầu, vận chuyển chất O2 và CO2, giúp đáp ứng sự phát triển bào thai trong tiến trình thai nghén và nguy cơ mất máu lúc chuyển dạ. Vì vậy, thiếu sắt khi mang thai dễ dẫn đến hậu quả không tốt cho cả mẹ và con.
Đối với mẹ: Thai phụ thường cảm thấy mệt mỏi, giảm sức đề kháng, stress, mắc bệnh tim mạch, tăng nguy cơ sinh non, tăng nguy cơ Tu vong.
Đối với trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh có nguy cơ nhẹ cân, sinh non, hay Tu vong chu sinh (hiện tượng Tu vong thai nhi và trẻ sơ sinh trong tuần đầu tiên sau khi chào đời) ở trẻ, nguy cơ trẻ bị chậm phát triển về thể chất và trí tuệ.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), liều lượng khuyến cáo sắt trong thai kỳ là 30 - 60mg/ngày. Thai phụ có thể bổ sung sắt qua thực phẩm hàng ngày và các chế phẩm bổ sung sắt.
- Các thực phẩm giàu sắt là lòng đỏ trứng, các loại đậu đỗ, rau xanh, bí ngô, nho… Để tăng khả năng hấp thu sắt, bà bầu nên ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C (nước cam ép, cà chua, dâu tây, bưởi…), các loại thịt đỏ và cá.
Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng có thể ăn uống đủ sắt. Vì vậy, bác sĩ sản khoa thường cho bạn dùng thêm các chế phẩm bổ sung sắt để đảm bảo đủ sắt trong thời kỳ mang thai.
- Các chế phẩm sắt thường có các thành phần như sắt II (sắt gluconat), axit folic (400mcg), vitamin C… Trong đó, sắt gluconat được hấp thu nhanh chóng qua ruột. Axit folic cũng được khuyến cáo dùng để hạn chế tỷ lệ bất thường ống thần kinh. BS. CKII. Võ Thị Mỹ Hạnh cho biết thêm: Ống thần kinh hình thành và đóng rất sớm (ngày 24 – 28 của thai kỳ) nên cần bổ sung axit folic ngay từ đầu hay trước khi mang thai. Trong trường hợp chủ động có thai, bạn nên bắt đầu bổ sung axit folic 2 tháng trước ngày dự định mang thai. Vitamin C giúp hấp thu sắt.
Nếu dùng viên chỉ chứa sắt và axit folic, bạn dễ gặp những tác dụng phụ như táo bón, viên Thu*c có mùi tanh của sắt dễ dẫn đến buồn nôn, nôn… Vì vậy, tiêu chuẩn tiếp theo cần có trong viên bổ sung sắt là có thêm các thành phần như sorbitol giúp giảm tình trạng táo bón do sắt, các nguyên tố vi lượng khác như đồng và mangan giúp kích thích quá trình sử dụng và là chất xúc tác cho việc tạo thành hemoglobin, có mùi thơm dễ chịu để tránh mùi tanh của viên sắt.
Phụ nữ có thai phải được bổ sung sắt triệt để và trong trường hợp tỷ lệ thiếu máu cao (> 40 %), cần phải tiếp tục bổ sung sắt trong thời gian hậu sản.