Khẩu trang y tế chuẩn không đủ để bảo vệ bạn khỏi Covid-19 vì chúng không được thiết kế để ngăn virus. Khẩu trang y tế chỉ có thể chặn lây nCoV thông qua giọt bắn trong quá trình hô hấp như ho, hắt hơi...
Người Nhật Bản đeo khẩu trang để đi làm vào giờ cao điểm tại ga tàu Shinagawa, Tokyo ngày 28/2. Ảnh: AFP |
Khẩu trang N95 được chứng minh làm giảm đáng kể sự lây lan virus. Mặc dù vậy cần đảm bảo đeo đúng cách để không khí không thể len lỏi vào các cạnh của khẩu trang.
Để đo mức độ lan truyền của virus, các nhà khoa học tính toán "hệ số lây nhiễm" hoặc R0 (R-naught). R0 dự đoán một bệnh nhân nCoV có thể lây lan ra bao nhiêu người khác. Hiện tại R0 cho Covid-19 ước tính khoảng 2,2, có nghĩa là trung bình một người nhiễm bệnh sẽ lây nhiễm cho khoảng 2,2 người khác. Trong khi bệnh cúm có R0 là 1,3.
Tiêm vaccine cúm theo mùa giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tương đối hiệu quả. Trong khi đến nay, Covid-19 vẫn chưa có vaccine.
nCoV thuộc họ virus lớn là corona gây nhiều bệnh khác nhau. nCoV có điểm tương đồng với các virus corona khác, 4 chủng trong số đó gây cảm lạnh thông thường. Các chủng virus này đều có gai nhọn trên bề mặt của chúng và sử dụng protein dạng gai để lây nhiễm tế bào chủ. 4 loại virus corona có tên 229E, NL63, OC43 và HKU1 đều xác định con người làm vật chủ chính.
nCoV có khoảng 90% khả năng được di truyền sang dơi, dù nguồn lây nhiễm vẫn đang được các nhà khoa học nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu ước đoán virus đã truyền qua một động vật trung gian trước khi lây nhiễm cho người. Tương tự như virus SARS đã lây từ dơi sang cầy hương rồi sang người, lạc đà bị nhiễm MERS trước khi lây cho người.
Không có bằng chứng cho thấy nCoV do con người tạo ra. nCoV gần giống với hai loại virus corona khác từng gây ra dịch bệnh trước đây là SARS và MERS, dường như đều có nguồn gốc từ dơi. Nói chung, nCoV là virus corona tự nhiên khác lây nhiễm từ động vật sang người.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc, khoảng 81% người bệnh Covid-19 có biểu hiện nhẹ. 13,8% bệnh nặng (khó thở, cần thở bằng máy), khoảng 4,7% trong tình trạng nguy kịch (suy hô hấp, suy đa tạng hoặc sốc nhiễm trùng). WHO hôm qua công bố tỷ lệ Tu vong là 3,4%.
Bệnh nhân lớn tuổi hoặc mắc bệnh nền có nguy cơ trở nặng và dễ gặp biến chứng. Bạn không nên quá hoảng sợ song vẫn cần cẩn trọng thực hiện các bước để bảo vệ bản thân và mọi người xung quanh khỏi Covid-19.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), không có bằng chứng nào cho thấy thú cưng như chó, mèo có thể nhiễm Covid-19. Mặc dù vậy, rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi tiếp xúc vật nuôi luôn được khuyến nghị. Điều này giúp bạn tránh nguy cơ nhiễm bệnh từ những loại vi khuẩn thông thường như E.coli và Salmonella, có thể lây lan từ vật nuôi sang người.
Thú cưng tại Thượng Hải, Trung Quốc được đeo khẩu trang ngừa Covid-19, ngày 16/2. Ảnh: Reuters. |
Theo Cục Nông nghiệp, Ngư nghiệp và Bảo tồn Hong Kong ngày 28/2, một chú chó ở đây có kết quả xét nghiệm "dương tính yếu" với nCoV. Tuy nhiên các nhà khoa học không chắc chắn liệu con vật có thực sự bị nhiễm nCoV hay không, vì có khả năng nó thu lượm virus từ bề mặt bị ô nhiễm bằng miệng hoặc mũi. Để phòng ngừa, con chó được đưa đi kiểm dịch. Kết quả là không có triệu chứng cũng như bằng chứng nào cho thấy chó có thể lây nhiễm nCoV sang người.
Trẻ em chắc chắn có thể nhiễm nCoV. Một số thống kê cho thấy có rất ít trẻ em mắc bệnh. Tính đến ngày 26/2, Italy ghi nhận 400 ca Covid-19, trong đó có 5 bệnh nhân 4-19 tuổi. Một nghiên cứu của Trung Quốc tại tỉnh Hồ Bắc cho thấy trong số hơn 44.000 ca Covid-19 có khoảng 2,2% trẻ em dưới 19 tuổi.
Tuy nhiên số ca Covid-19 ở trẻ em được cho là thấp. Theo Live Scienc, đây là nhóm ít có khả năng bị bệnh nặng. Vì vậy, nhiều trẻ có thể truyền bệnh mà không có biểu hiện triệu chứng nào.
Điều này không thực sự chắc chắn. Cúm hàng năm thường có tỷ lệ Tu vong khoảng 0,1% ở Mỹ, hiện tại là khoảng 0,05%, theo Trung tâm Quản lý và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC).
So sánh dữ liệu gần đây cho thấy Covid-19 có tỷ lệ Tu vong cao hơn cúm 20 lần, khoảng 2,3%, theo một nghiên cứu được công bố vào ngày 18/2 bởi China CDC Weekly. Báo cáo của Live Science trước đây cũng cho thấy, tỷ lệ Tu vong thay đổi theo các yếu tố khác nhau như nơi sống và tuổi tác của người bệnh. Ngày 3/3 WHO công bố tỷ lệ Tu vong do Covid-19 tính trên toàn cầu là 3,4%.
Những con số này vẫn đang tiếp tục tăng và có thể không đại diện cho tỷ lệ Tu vong thực tế. Không rõ liệu các trường hợp Tu vong ở Trung Quốc có được ghi lại chính xác hay không, đặc biệt là khi chính quyền nước này thường thay đổi cách tính toán số bệnh nhân.
Theo WHO, nhận thư hoặc gói hàng từ Trung Quốc là an toàn. Nghiên cứu cho thấy nCoV không tồn tại lâu trên các vật thể như thư từ và hàng hóa.
Virus tồn tại dựa vào các điều kiện môi trường cụ thể như nhiệt độ, độ ẩm, không tiếp xúc tia cực tím, tiến sĩ Amesh A. Adalja ở Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết.
Do đó, khả năng lây lan virus theo cách này cực thấp. "Hiện tại, không có bằng chứng nào cho thấy Covid-19 lây truyền qua hàng hóa nhập khẩu. Ở Mỹ cũng chưa có trường hợp nào", đại diện CDC nhấn mạnh. Bệnh chủ yếu lây truyền qua các giọt bắn trong quá trình hô hấp.