Bệnh dính thắng lưỡi

1. Dính thắng lưỡi là gì?

Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh nhẹ do dây thắng lưỡi (lớp màng mỏng niêm mạc dưới lưỡi) ngắn và làm hạn chế cử động bình thường của đầu lưỡi .

Dị tật này gặp khoảng 4%-5% ở trẻ sơ sinh, gặp nam nhiều hơn nữ tỉ lệ 3:1

Ngay sau khi sinh, khi khám sức khoẻ tổng quát định kỳ, trẻ có thể được phát hiện bị dính thắng lưỡi qua khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh có liên quan với tật dính thắng lưỡi. Tuy nhiên cũng có trường hợp trẻ được phát hiện bị dính thắng lưỡi trễ hơn sau vài tháng khi thấy trẻ bú hoặc phát âm khó, lên cân chậm.

Dính thắng lưỡi có thể gặp dạng dính thắng lưỡi nhiều còn gọi là dính thắng lưỡi hoàn toàn hoặc dạng dính thắng lưỡi nhẹ còn gọi là dính thắng lưỡi một phần do thắng lưỡi ngắn.  

2. Nguyên nhân dính thắng lưỡi ?

Trẻ bị dính thắng lưỡi có thể do thắng lưỡi quá ngắn cũng có giả thuyết cho rằng do di truyền, do đó không có cách nào phòng ngừa được .

3. Làm sao phát hiện trẻ bị dính thắng lưỡi?

- Núm vú mẹ có thể bị viêm và đau.

- Đầu núm vú mẹ bị biến dạng sau khi cho trẻ bú .

- Có một lằn vết chèn ép ở đầu núm vú mẹ sau khi cho trẻ bú .

- Khi miệng trẻ bú mẹ nghe thấy có tiếng kêu, trẻ bú rất lâu .

- Trẻ chậm lên cân.

4. Phân loại mức độ dính thắng lưỡi

Phân loại mức dộ dính thắng lưỡi dựa theo chiều dài thắng lưỡi được đo từ nơi bám ở sàn miệng đến vị trí bám vào lưỡi:

- Mức độ 1 : dính thắng lưỡi nhẹ từ 12-16 mm

- Mức độ 2 : dính thắng lưỡi trung bình từ 8-11 mm

- Mức độ 3 : dính thắng lưỡi nặng từ 3-7 mm

- Mức độ 4 : dính thắng lưỡi hoàn toàn dưới 3 mm

5. Dấu hiệu lâm sàng dính thắng lưỡi

Tùy thuộc lứa tuổi và mức độ dính thắng lưỡi nhiều hay ít, biểu hiện lâm sàng dính thắng lưỡi như sau:

- Thắng lưỡi ngắn, cử động lưỡi sang hai bên bị hạn chế.

- Đầu lưỡi không thè ra khỏi bên ngoài môi được.

- Đầu lưỡi không thể đụng lên phía trên nóc khẩu cái.

- Điển hình của dính thắng lưỡi thường gặp là khi trẻ khóc, đầu lưỡi trẻ hình trái tim do cử động ra phía trước

- Đầu lưỡi khi thè lưỡi thay vì thấy nhọn thì có vẻ phẳng hay vuông.

- Các răng cửa hàm dưới có thể bị nghiêng hoặc làm giữa 2 răng cửa hàm dưới bị hở.

- Trẻ bú khó và phát âm cũng khó khăn.

6. Khi nào cần cắt thắng lưỡi cho trẻ

- Khi phát hiện trẻ bị dính thắng lưỡi ngay sau khi sinh cha mẹ nên đưa trẻ đến Bác Sĩ chuyên khoa Răng Hàm

- Mặt các bệnh viện Nhi để được đánh giá chính xác trẻ mức độ bị dính thắng lưỡi nhiều hay ít và có cần phải cắt hay không vì có những trường hợp trẻ bị dính thắng lưỡi ít với dây thắng lưỡi mỏng thì không cần phải can thiệp phẩu thuật. Do đó có những trẻ bị dính thắng lưỡi ngay sau khi sinh chỉ cần theo dõi và chỉ can thiệp khi nào trẻ bú khó.

- Chỉ định cắt thắng lưỡi tùy thuộc mức độ dính thắng lưỡi nhiều hay ít và có ảnh hưởng đến việc bú, phát âm của trẻ. Trước đây dính thắng lưỡi thường được chỉ định cắt sớm ngay sau khi được chẩn đoán. Ngày nay thì có khuynh hướng chờ một thời gian sau, vì ngoài nguy cơ tác dụng phụ của gây tê, chảy máu và nhiễm trùng sau mỗ, thì việc cắt sớm dính thắng lưỡi có thể làm tổn thương cơ lưỡi.

- Thường chỉ cắt sớm dính thắng lưỡi khi thắng lưỡi bị dính nhiều ảnh hưởng đến việc bú của trẻ. Những trường hợp dính thắng lưỡi gây phát âm khó thì trẻ nên được Bác Sĩ Răng Hàm Mặt cùng chuyên viên phát âm đánh giá trước mổ vì ngoài nguyên nhân dính thắng lưỡi còn có những nguyên nhân khác làm trẻ phát âm không rõ.

7. Kỹ thuật cắt thắng lưỡi tùy thuộc lứa tuổi của trẻ:

- Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, đầu trẻ được giữ chặt có thể chỉ bôi hoặc tiêm Thu*c tê và dùng dao điện cắt thắng lưỡi. Trẻ có thể được bú ngay sau khi cắt thắng lưỡi.

- Đối với trẻ lớn hơn, trẻ có thể cắt thắng lưỡi dưới gây tê hay gây mê dùng máy cắt đốt hay dao mỗ để cắt thắng lưỡi sau đó khâu lại đợi vài tuần sau vết thương mới lành.

- Đối với trẻ không hợp tác và những trường hợp trẻ có thắng lưỡi dầy hoặc quá ngắn , trẻ có thể cắt thắng lưỡi dưới gây mê dùng dao cắt đốt hay dao mỗ để cắt thắng lưỡi sau đó khâu lại và tạo hình bằng những đường rạch ngang hoặc đường rạch hình chữ Z.

Nguồn: 1062