Bệnh nhân ung thư có thể tiêm được vắc xin COVID-19 không? Đây là giải đáp chi tiết của chuyên gia đầu ngành

Ung thư là bệnh mạn tính, theo GLOBOCAN 2020, mỗi năm Việt Nam ước tính có hơn 182.000 ca ung thư mới mắc, hơn 122.000 ca Tu vong và hiện có khoảng hơn 353.000 người đang sống chung với bệnh ung thư.

Nhiều người bệnh ung thư quan tâm, lo lắng đến nguy cơ mắc covid-19, tuy nhiên nhiều người thắc mắc không biết việc chỉ định tiêm vắc xin covid-19 trên bệnh nhân ung thư như thế nào, liệu tiêm vắc xin trong khi đang điều trị với các Thu*c hóa chất, nội tiết, Thu*c điều trị đích, Thu*c miễn dịch có đem lại kết quả phòng bệnh covid-19 không, và liệu tiêm vắc xin có ảnh hưởng đến quá trình điều trị ung thư hay không…?

TS.BS Nguyễn Tiến Quang- Chủ tịch Hội đồng Quản lý Bệnh viện K

Theo TS.BS Nguyễn Tiến Quang- Chủ tịch Hội đồng Quản lý Bệnh viện K: COVID-19 Vắc xin Astrazeneca được chủng ngừa COVID-19 cho nhóm đối tượng từ 18 tuổi trở lên. Vắc xin giúp hệ miễn dịch của người được được tiêm chủng có khả năng nhận biết và tiêu diệt virus corona (SARS-COV-2).

Vắc xin chứa một loại virus gây cảm lạnh thông thường đã được biến đổi gen. Công nghệ “virus biến đổi” được sử dụng để tạo ra loại vắc xin này đã từng được thử nghiệm và ứng dụng thành công trong việc tạo ra vắc xin cho các bệnh lý khác. Vắc xin AstraZeneca có hiệu lực bảo vệ trước tác nhân gây bệnh COVID-19 từ 62%-90%, dựa trên kết quả nghiên cứu lâm sàng và an toàn trên dân số chung.

Cho đến nay chưa có dữ liệu nào cho thấy vắc xin COVID-19 không hiệu quả và thiếu an toàn trên bệnh nhân ung thư.

Bệnh nhân ung thư có được tiêm vắc xin COVID-19 không?

Ts nguyễn tiến quang cho biết, bệnh nhân ung thư hệ thống miễn dịch cơ thể suy giảm, tình trạng dinh dưỡng và sức khoẻ kém hơn do ảnh hưởng của bệnh ung thư và các phương pháp điều trị tích cực bệnh ung thư.

Do vậy bệnh nhân ung thư cũng như các bệnh nhân có các bệnh lý nền khác, nằm trong nhóm khuyến cáo tiêm phòng covid-19.

Các chuyên gia đưa ra giả thuyết hiệu quả của vắc xin COVID-19 có thể giảm ở bệnh nhân đang bị ức chế/suy giảm miễn dịch, nhưng nếu được tiêm vắc xin có thể làm giảm nhẹ triệu chứng hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu mắc COVID-19.

Lưu ý gì cho bệnh nhân ung thư trước khi tiêm phòng vắc xin COVID-19?

Ts nguyễn tiến quang cho hay: bệnh nhân ung thư đang điều trị có thể được tiêm vắc xin covid-19 miễn người bệnh không có chống chỉ định hay dị ứng với bất cứ thành phần nào của Thu*c. tiêm phòng không làm ảnh hưởng đến liệu trình điều trị ung thư cũng như không giảm hiệu quả của vắc xin.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Tiến Quang khuyến cáo:

- Đối với những bệnh nhân hoá trị phác đồ đa Thu*c, liều cao hoặc ghép tế bào gốc tạo máu, khuyến cáo nên trì hoãn tiêm chủng vắc xin COVID-19 dựa trên dữ liệu cho thấy hầu hết các loại vắc xin chủng ngừa các bệnh có hiệu quả hạn chế trong thời gian bệnh nhân bị ức chế miễn dịch nhiều nhất.

- Bệnh nhân đang điều trị corticorsteroid, cũng là một liệu pháp ức chế miễn dịch, có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin COVID-19, do vậy cần thảo luận với bác sỹ điều trị về thời gian phù hợp có thể tiêm vắc xin.

Nhìn chung các bác sỹ sẽ cân nhắc tình hình dịch bệnh tại mỗi địa phương, tình trạng bệnh ung thư và ảnh hưởng của việc tạm ngừng các phương pháp điều trị ung thư trên từngngười bệnh cụ thể để quyết định có tiêm vắc xin ngay hay trì hoãn.

- Đối với bệnh nhân đang sử dụng các Thu*c nội tiết như tamoxifen, anastrozol, letrozol, exemestane, Thu*c đồng vận LHRH, các Thu*c kháng androgen… trong ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt có thể tiêm phòng vắc xin COVID-19 mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của vắc xin.

- tất cả các bệnh nhân ung thư có tiền sử dị ứng, sốc phản vệ với các Thu*c điều trị ung thư, cần tham khảo chuyên gia dị ứng về việc tiêm vắc xin covid-19.

- đối với bệnh nhân ung thư đang xạ trị, có thể tiêm phòng vắc xin sớm mà không cần tạm ngừng quá trình xạ trị.

- Đối với bệnh nhân phẫu thuật liên quan đến ung thư, vì tiêm vắc xin có thể gây sốt trong vòng 24-48h đầu nên tốt nhất tiêm vắc xin vài ngày trước khi tiến hành phẫu thuật. Bệnh nhân có chỉ định cắt lách nên có kế hoạch tiêm vắc xin mũi đầu tiên ít nhất 2 tuần trước khi tiến hành cắt lách nếu có thể.

- bệnh nhân ung thư vú đang có kế hoạch phẫu thuật tuyến vú và vét hạch nách, nên tiêm vắc xin ở tay đối diện vì sau khi tiêm vắc xin có thể xuất hiện phản ứng tại hạch.

Vậy các bệnh nhân ung thư kết thúc điều trị, đang trong giai đoạn theo dõi định kỳ thì sao?

Ts nguyễn tiến quang cho hay: tính đến thời điểm này, bệnh nhân ung thư đã kết thúc điều trị và đang theo dõi định kỳ có thể được tiêm vắc xin covid-19 miễn người bệnh không có chống chỉ định hay dị ứng với bất cứ thành phần nào của Thu*c.

Tại Việt Nam, Vắc xin phòng COVID-19 của AstraZeneca được chỉ định tiêm phòng cho những người từ 18 tuổi trở lên. Lịch tiêm gồm 2 mũi:

Mũi 1: Lần đầu tiên tiêm.

Mũi 2: Sau mũi đầu tiên từ 4 – 12 tuần.

Đến nay chưa có vắc xin nào chứng minh hiệu quả tuyệt đối, do vậy ngay cả khi đã được tiêm vắc xin covid-19 người bệnh ung thư vẫn phải thực hiện nghiêm ngặt các nguyên tắc phòng chống covid-19 được khuyến cáo tại mỗi thời điểm dịch bệnh.