Công thức ví dụ: vỏ của 200g tôm (thịt tôm thì làm ruốc tôm rồi) + 2 bát nước nấu sôi nhỏ lửa 5-7 phút. Lọc qua rây, lấy phần nước trong + 1 thìa nước mắm, để cho nước lắng đọng rồi gạn lấy nước trong lần hai, thêm khoảng 1/3 thìa cafe muối cho đậm rồi từ từ nêm thêm tí đường, nước chanh vắt cho vừa chua ngọt nhẹ, cuối cùng cho ít nước tỏi ép và ớt cắt nhỏ.
Dầm nát quả ớt trong bát nước mắm và pha vào đó ít nước chanh vắt. Nếu thấy vị nước mắm gắt quá thì tùy ý thêm chút nước lọc và đường.
Pha theo công thức: 300ml nước lọc + 1 thìa đường + 1 thìa nước mắm + ớt băm + dấm hoặc chanh nêm sau cùng cho vừa độ chua.
Cách làm: Pha ra bát theo đúng tỉ lệ nguyên liệu kể trên. Nước chấm bánh cuốn pha sẵn ngoài hàng màu nhạt là vì bỏ ít nước mắm. Nếu thích đậm hơn có thể tăng lượng nước mắm trong công thức lên 30ml.
Pha nước chấm bánh gối, bánh rán thường là chua, cay, mặn, ngọt theo kiểu truyền thống, giống với nước chấm nem. Bao gồm nước mắm + đường + dấm + tỏi + ớt + tương ớt. Thay dấm bằng chanh hoặc quất cho có thêm mùi thơm nếu thích.
Pha nước chấm bánh xèo theo công thức: 2 muỗng nước + 2 muỗng đường + 1 muỗng nước mắm, ớt băm. Bạn có thể xắt ít cà rốt thành sợi nhuyễn, rửa sạch, vắt ráo, thả vào bát nước chấm để ngon hơn.