Bill Gates là một trong những tỷ phú lên tiếng nhiều nhất từ khi dịch Covid-19 bùng phát. Ông từng dự đoán về một đại dịch toàn cầu nhiều năm trước, và cũng là người đóng góp vào quá trình phát triển các vaccine chống dịch thông qua tổ chức từ thiện Bill & Melinda Gates.
Mới đây, trên trang web cá nhân, Bill Gates tiếp tục đăng tải một bài viết rất chi tiết về dịch Covid-19, những phân tích dựa trên khía cạnh khoa học cùng quan điểm của ông về tương lai của thế giới sau dịch bệnh. Ông cũng gọi Covid-19 là "đại dịch hiện đại đầu tiên", khi mà tình hình có biến đổi theo từng ngày và những người theo dõi rất dễ mắc vào tình trạng loạn thông tin.
Bill Gates thường xuyên chia sẻ thông tin về những biện pháp chống lại Covid-19 dưới góc độ khoa học. Ảnh: New York Times.
Gates cho rằng trong giai đoạn đầu của dịch, chúng ta đã thấy số lượng bùng nổ các ca bệnh ở Trung Quốc, sau đó là toàn bộ châu Á, châu Âu và Mỹ. Tỷ lệ tăng ca bệnh ngày càng lớn trong vài tháng qua, và mọi chuyện chỉ tốt dần lên khi nhiều quốc gia thay đổi hành vi.
"Nếu hành vi con người không thay đổi, thì phần lớn dân đã bị nhiễm bệnh rồi", Gates nhận xét. Ông cho rằng tăng trưởng theo cấp số nhân là khái niệm mà nhiều người khó nắm bắt: nếu 2% dân số nhiễm bệnh và cứ 8 ngày số ca tăng gấp đôi, thì chỉ sau 40 ngày hầu hết người dân sẽ nhiễm bệnh.
Theo tỷ phú này, vào mùa hè nhiều quốc gia đã duy trì việc thay đổi thói quen của người dân sẽ giảm số ca, và việc suy giảm sẽ theo cấp số nhân.
"Giảm thiểu theo cấp số nhân còn khó nắm bắt hơn. Nhiều người sẽ bất ngờ khi nhận ra ở nhiều nơi các bệnh viện sẽ chuyển từ trạng thái quá tải vào tháng 4 sang trống rỗng vào tháng 7. Sự thay đổi chóng mặt sẽ khó nắm bắt, nhưng là không thể tránh khỏi khi xét tới bản chất bùng phát cấp số nhân", Bill Gates chia sẻ.
Tuy nhiên, khi cuộc sống dần trở lại bình thường, các thói quen được kích hoạt trở lại, một số nơi sẽ tiếp tục ghi nhận các ca nhiễm bệnh, thậm chí là tăng theo cấp số nhân như trước.
"Tình hình lúc đó sẽ phức tạp hơn bây giờ rất nhiều, với nhiều biến không đồng nhất", Bill Gates kết luận.
Khi nhận xét về các phản ứng mạnh mẽ, thay đổi thói quen của người dân trước đại dịch, Bill Gates cho rằng đây là điều cần thiết.
"Sự thay đổi này giúp chúng ta tránh được hàng triệu cái ch*t và sự quá tải ở nhiều bệnh viện, điều có thể khiến cho nhiều người khác thiệt mạng vì các lý do không phải dịch bệnh", ông nhận xét.
| Vị tỷ phú này cho rằng những phản ứng mạnh để kiềm chế dịch bệnh là cần thiết, và sẽ gây thiệt hại cho nền kinh tế ở mức chưa từng thấy trước đây. Ảnh: Getty. |
Nói về kinh tế sau đại dịch, Bill Gates cho rằng nền kinh tế sẽ bị thiệt hại ở mức độ chưa từng thấy. Điều này không chỉ đến từ các biện pháp mạnh, mà còn từ sự thay đổi thói quen tiêu dùng khi có dịch bệnh. Kể cả khi nhiều chính phủ đã bắt đầu nới lỏng các biện pháp hạn chế, nhiều cá nhân vẫn sẽ chọn cách chờ đợi chứ không quay trở lại cuộc sống trước dịch ngay lập tức.
"Sẽ cần truyền thông thật tốt để mọi người hiểu rằng những nguy cơ là gì, và có thể thoải mái trở lại làm việc hay đi học. Đây sẽ là một quá trình từ từ, một vài người sẽ trở lại cuộc sống bình thường ngay lập tức và một số thì chọn làm chậm hơn", Bill Gates dự đoán.
Trong bài viết của mình, Bill Gates cũng chia sẻ 6 câu hỏi lớn nhất về dịch. Ông cho rằng nỗ lực toàn cầu đã giúp tăng hiểu biết về dịch rất nhanh, và chúng ta sẽ còn có nhiều kiến thức hơn nữa trong vài tháng tới.
Trong số đó, câu hỏi quan trọng nhất theo Bill Gates là liệu dịch bệnh có thay đổi tùy theo thời tiết hoặc theo mùa. Ông cho rằng nếu không biết chắc, chúng ta có thể chủ quan khi có ít ca nhiễm vào mùa hè, và mắc bẫy khi vào mùa thu.
"Vì virus vẫn phát tán ở Australia và các nước khác ở nam bán cầu, nơi có thời tiết trái ngược với chúng ta, có thể thấy virus này không hoạt động theo mùa nhiều như cúm mùa", Bill Gates nhận xét.
Những câu hỏi còn lại liên quan đến triệu chứng bệnh, khả năng lây nhiễm của những người đã khỏi bệnh, và hoạt động gì mang lại nguy cơ lây nhiễm cao nhất. Trước những câu hỏi này, Bill Gates thừa nhận có những câu mà ông "ước rằng mình biết câu trả lời".
Ví cuộc chiến chống Covid-19 với một cuộc chiến tranh, Bill Gates cho rằng loài người cần có sự đổi mới ở 5 khía cạnh để chiến thắng dịch bệnh, giống như cách hàng loạt công nghệ như radar, ngư lôi cải tiến và kỹ thuật giải mã ra đời giữa Chiến tranh thế giới thứ hai.
"Nếu không có sự tiến bộ ở những lĩnh vực này, chúng ta không thể quay trở lại cuộc sống bình thường hay ngăn chặn virus", vị tỷ phú nhấn mạnh.
| Ví dịch Covid-19 như một cuộc chiến tranh thế giới, Bill Gates tin rằng không ai vượt qua dịch bệnh có thể quên được nó. Ảnh: Getty. |
Điều trị: Gates thừa nhận rằng sẽ có nhiều phương pháp điều trị thất bại, nhưng ông cũng lạc quan cho rằng chắc chắn sẽ có những phương pháp thành công trong việc giảm gánh nặng về dịch bệnh. Ông cho rằng cần một phương pháp điều trị hiệu quả 95% để mọi người cảm thấy an toàn khi tụ tập đông người.
Ông nhắc đến một số phương pháp có tiềm năng như sử dụng huyết tương, kháng thể, Thu*c kháng virus và Hydroxychloroquine. Tuy nhiên, ông vẫn nghĩ rằng có khả năng tất cả các phương pháp này cũng không thể đạt tới con số 95%.
"Nếu phương pháp điều trị tốt nhất giảm số người ch*t dưới mức 95%, thì chúng ta vẫn cần tới vaccine để trở lại bình thường", Gates thừa nhận.
Vaccine: Theo Gates, vaccine hiệu quả với dịch là "cách duy nhất đưa thế giới trở lại trạng thái trước Covid-19". Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo chúng ta còn phải chờ nhiều tháng nữa mới có vaccine, vì quy trình thử nghiệm, đảm bảo an toàn là rất quan trọng. Ông cho rằng thời gian chờ đợi có thể từ 9 tháng tới gần 2 năm, dù khả năng sẽ là quanh mốc 18 tháng.
"Mục tiêu là chọn ra 1 hoặc 2 loại vaccine tốt nhất và tiêm chủng cho cả thế giới, đồng nghĩa 7 tỷ mũi tiêm nếu là loại tiêm 1 lần, hoặc 14 tỷ nếu là loại tiêm 2 lần. Cả thế giới đang rất cần vaccine, nên quy mô sản xuất sẽ là lớn chưa từng có và có thể sẽ cần tới nhiều công ty", Bill Gates nhận xét.
Xét nghiệm: Theo ông, Mỹ cần phải coi việc xét nghiệm Covid-19 là ưu tiên số 1, cần rút ngắn thời gian trả kết quả xuống 1 ngày. Mọi nhân viên y tế nên được xét nghiệm, trong khi những người không có triệu chứng có thể được xét nghiệm sau những người có triệu chứng.
"Chúng ta muốn xét nghiệm ở quy mô lớn để khi nhận thấy những điểm nóng thì có thể can thiệp và thay đổi chính sách trước khi số ca nhiễm tăng cao", ông chia sẻ.
Bill Gates cũng cho rằng nên tạo điều kiện để mọi người có thể xét nghiệm tại nhà, dù đó chỉ là xét nghiệm nhanh hay loại xét nghiệm cần được gửi mẫu đến phòng lab.
| Bill Gates cho rằng vaccine là phương pháp duy nhất đưa thế giới trở lại trạng thái trước Covid-19. Ảnh: AP. |
Truy vết tiếp xúc: Bên cạnh xét nghiệm, Bill Gates cho rằng nên kết hợp với biện pháp truy vết tiếp xúc để người có nguy cơ nhanh chóng biết được, và được xét nghiệm hoặc tự cách ly.
Ông cho rằng nhiều quốc gia sẽ học hỏi mô hình truy vết tiếp xúc của Đức, tức là phải lấy thông tin các ca dương tính và sử dụng cơ sở dữ liệu để xác nhận thông tin.
"Nếu phần lớn người dân tình nguyện tải ứng dụng kiểu này, thì nó có thể có tác dụng", Bill Gates nhận xét. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng ứng dụng truy vết sẽ có hạn chế bởi người bệnh không cần tiếp xúc trực tiếp, mà chỉ sơ ý để lại virus trên các bề mặt cũng có thể lây bệnh cho người khác.
Mở cửa nền kinh tế: Gates tin rằng phần lớn nước phát triển sẽ bước vào giai đoạn 2 của đại dịch trong 2 tháng tới, có thể coi là tình trạng "bán bình thường". Các địa điểm, công sở, nhà hàng sẽ đông hơn nhưng không đông đúc như trước, và mọi người cũng trở lại làm việc nhưng không tiêu nhiều tiền như trước đây.
Bill Gates cho rằng mọi việc sẽ trở lại thật từ từ để kiểm soát số ca nhiễm. Các quốc gia sẽ cần học hỏi lẫn nhau, nhất là từ những quốc gia có khả năng xét nghiệm nhiều và chính xác. Theo Gates, những người lãnh đạo sẽ phải rất cẩn thận để tìm ra một điểm cân bằng khi nền kinh tế mở cửa trở lại.
"Covid-19 giống như một cuộc chiến tranh thế giới, chỉ khác là lần này loài người ở chung một chiến tuyến. Đại dịch hiện đại đầu tiên này sẽ định nghĩa thời đại của chúng ta. Không ai có thể quên được nó", Bill Gates kết luận.