CEO 9x Đặng Thùy Trang: Từ bỏ sự nghiệp thênh thang trời Tây, quay lại quê hương với tham vọng đem giấc vàng về cho người Việt

Cô nàng “một nửa Việt kiều” về Việt Nam sống vì “không muốn nghỉ hưu ở tuổi 20”

Thoạt nghe những thanh âm bổng trầm, phát âm chuẩn giọng hà nội, vận dụng từ vựng linh hoạt của đặng thùy trang - người sáng lập công ty chuyên về giấc ngủ ru9, người ta sẽ không phát hiện ra cô nàng có một thời gian dài sống ở nước ngoài. mãi cho đến khi trang bối rối, phải dừng lại một chút trước một vài từ khó để “chuyển ngữ” mới hiểu sao cô nàng 9x xinh đẹp hay bị trêu là “một nửa việt kiều”.

Sinh ra ở Hà Nội, nhưng hồi 5 tuổi Thùy Trang đã theo bố mẹ sang Nga định cư. Lúc đó, cô mới biết bập bõm mấy chữ cái, chưa từng học đánh vần. Đến khi Trang đi học lớp 1 trường Nga cũng là lúc mẹ đặt mua sách giáo khoa tiểu học ở Việt Nam về tự dạy. Cứ thế, sáng đi học tiếng Nga, chiều về lại bị “ốp” học vần, viết chữ Việt, mà bố mẹ bắt học một cách nghiêm túc chứ không phải cưỡi ngựa xem hoa.

“hồi ấy mình ức chế ghê, thấy bố mẹ quá nghiêm khắc, vì các bạn việt nam cùng lứa sống trong khu nhà chỉ cần biết nói tiếng mẹ đẻ, các bạn nga cũng chỉ phải học một buổi, một buổi chơi. sau này mình mới thấy may mắn, vì ngoài việc sống ở nước ngoài, ảnh hưởng tư duy, văn hóa nước ngoài, các kỹ năng ngôn ngữ của mình không khác nhiều so với người việt trong nước, nên khi về làm việc ở đây khá thuận lợi”.

17 tuổi, trang sang úc du học ngành tài chính - marketing. khoảng thời gian đại học, mỗi mùa hè cô chọn thực tập một chuyên ngành để tích lũy kinh nghiệm cũng như đi du lịch đó đây. năm thứ nhất, trang xin thực tập ở city bank hà nội. năm thứ hai, cô đi thực tập ở ấn độ. năm thứ ba, điểm đến là tp. hồ chí minh. chuyến đi này đã giúp cô đưa ra lựa chọn quan trọng cho tương lai: tốt nghiệp xong sẽ về việt nam làm việc.

“Mình thích năng lượng, sự phát triển nhanh của châu Á, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á. Mình cảm thấy ở đây, dù nhiều thử thách nhưng có xu hướng đi lên, các ngành nghề đều phát triển rất nhanh chứ chưa già cỗi. Mình cũng thích nước Úc, bạn biết đấy, không phải tự nhiên mà ai từng hoặc đang có cơ hội làm việc tại Úc đều phấn khích. Đó là một nơi rất tuyệt vời, bình yên và êm ả, khí hậu ôn hòa. Nhưng với riêng mình, mình không thích cái gì quá bình yên và sung sướng, nên đó giống một nơi nghỉ hưu hơn. Ở tuổi 20, mình không muốn được nuông chiều quá mà thích những thứ “xô xát”, thử thách nhiều hơn”.

Thế là, mùa xuân năm 2014, bất chấp khuyên nhủ của bố mẹ, Thùy Trang về phương Nam làm việc, gia nhập một công ty truyền thông ở Sài Gòn. Cô “thú nhận”, thực ra cô không nghĩ là mình sẽ ở Việt Nam được 6 năm, vì thói quen của Trang là di chuyển liên tục, cứ 2 - 3 năm là phải thay đổi thành phố và châu lục cho mới mẻ.

Và có lẽ giờ này, trang đang vi vu ở một vùng đất nào đó không phải việt nam, nếu như không có một bước ngoặt mới cho sự nghiệp: gia nhập cộng đồng khởi nghiệp đang bùng nổ tại việt nam. chuyện là, trong khi tham gia một giải marathon từ thiện, trang bị chấn thương đĩa đệm, bác sĩ yêu cầu cô phải nghỉ ngơi nhiều hơn và cần mua một tấm nệm có thể hỗ trợ tình trạng sức khỏe của cô. trước đó, cô “đặt lưng là ngủ”, nhưng chấn thương đã “báo động” rằng cô đang ngủ trên một tấm nệm quá cứng, khi những cơn đau khủng khiếp đã khiến cô không thể ngủ ngon.

Khi đó, ở vị trí quản lý ở công ty, lương hơn 1.000 đô, Trang vẫn gần như bất lực vì không thể tìm được một chiếc nệm hoàn hảo với mình. Cô bất ngờ khi thấy giá nệm ở Việt Nam quá đắt đỏ so với thu nhập chung, mà cũng không chắc là nó có phù hợp không, vì không ai được nằm hay sờ chiếc nệm mình sắp mua. Người ta chỉ có thể dựa vào những thương hiệu đã nổi tiếng và lời chào mời của người bán hàng để đưa ra quyết định.

Nhớ ra những chiếc nệm foam mình từng nằm ở úc, trang ngạc nhiên là ở việt nam chưa có và cũng không có nhiều thông tin, chỉ còn cách mua hàng nhập khẩu nguyên chiếc với giá ngót nghét gần 100 triệu, hoặc ship từ nước ngoài về với giá đắt tương đương. cuối cùng, cô chọn mua một chiếc nệm lò xo nằm tạm, và suy nghĩ mãi về ý tưởng tự sản xuất ra những chiếc nệm foam với tất cả những đặc tính mình kỳ vọng, ở ngay việt nam.

Nàng “công chúa hạt đậu” và những chiếc nệm trăm đêm ngủ thử

Ý tưởng đó của Thùy Trang được một người bạn của cô hưởng ứng. Họ trở thành cộng sự, sát cánh cùng nhau xây dựng những nền móng đầu tiên của Ru9. Ban ngày, cả hai vẫn bận rộn với công việc toàn thời gian, sau giờ làm lại quay cuồng với việc khởi nghiệp, từ tìm kiếm nguyên liệu đến đối tác. Chưa bao giờ họ nghĩ làm một chiếc nệm lại khó như vậy vì chất liệu, quy trình sản xuất nệm với chất liệu foam còn khá mới mẻ tại Việt Nam.

Ceo đặng thùy trang kể về hành trình "giấc mơ việt"

Cả một hành trình dài từ tham vấn các chuyên gia về giấc ngủ và các bác sĩ trị liệu thần kinh cột sống để nhờ tư vấn thiết kế đến tham khảo chuyên gia ngoại quốc, bay sang những nước có khả năng sản xuất tốt để học hỏi và mang quy trình về thuyết phục đối tác trong nước..., họ vẫn bám sát mục tiêu phải sản xuất bằng được sản xuất ở Việt Nam.

Sau 8 tháng ấp ủ, 7 mẫu nệm ưng ý nhất ra lò, thùy trang mang đến nhà người thân, bạn bè, người độc thân có, gia đình trẻ có, nhà có người già cũng có… để nhờ trải nghiệm và cho ý kiến. mỗi nhà sẽ lần lượt thử các mẫu nệm, cứ 10 ngày đến 2 tuần lại thay chiếc mới. sau gần 5 tháng xoay vòng, dựa trên những chia sẻ của người thử nghiệm, trang đã chọn ra chiếc nệm foam ưng ý nhất để đưa vào sản xuất.

Thú vị hơn, từ những trải nghiệm “ấm ức” của mình và người thân, đặc biệt là ở những nhà trong phố, nhà cao tầng, chung cư… rất vất vả khi mua đệm, phải “cẩu” qua ban công, người sáng lập ru9 sử dụng công nghệ ép cuộn để cho nệm vào những chiếc thùng nhỏ cỡ thùng đựng tivi. rồi cô đề ra chính sách cho ngủ thử 100 ngày không tính phí, vì: “nệm là sản phẩm đắt tiền và sử dụng lâu năm, lại là sản phẩm dành cho sức khỏe, nên nếu ai đó mua phải một cái đệm tồi, không hợp với mình, mỗi tối đi ngủ, họ sẽ bị nhắc đi nhắc lại chuyện đó, sẽ dằn vặt về sai lầm của mình. không ai đáng phải gặp trải nghiệm đó cả.

Sự thật là, bạn không thể biết một chiếc nệm có phù hợp với mình hay không ngoại trừ việc ngủ thử ở chính môi trường tự nhiên, nơi giấc ngủ bị ảnh hưởng bởi sức khỏe thể chất, tâm lý, thời tiết, chất lượng phòng ngủ... Được ngủ thử 100 đêm, bạn sẽ có thể tự thấy chiếc nệm có phù hợp không, có đáng mua hay không, chứ không phải bị thuyết phục bởi những lời chào hàng”.

Khi nghe bảo chính sách ngủ thử 100 đêm miễn phí, nếu không ưng ý có thể trả lại nệm như vậy là “điên rồ”, vì nhỡ khách trả lại hết thì sao, trang cười vang. cô lý giải, sản phẩm mình làm là để cho khách hàng, để họ có trải nghiệm tốt hơn cho giấc ngủ, và nếu bị trả hết thì có nghĩa là sản phẩm chưa thực sự tốt. nếu quả thực như vậy, đội ngũ của ru9 phải nghiêm túc nghiên cứu, cải tiến và thay đổi để hạn chế tối đa sự phàn nàn. “nếu sản phẩm tồi thế mà vẫn cố làm, cố lừa khách mua thì dù có cho họ ngủ thử 100 đêm hay không, sớm muộn gì cũng phá sản!”.

Cô tâm sự thêm, chính sách 100 đêm ngủ thử của ru9 tạo ra cơ hội trò chuyện tương tác với khách hàng nhiều hơn, chứ không phải là mua đứt bán đoạn cho xong. trên thực tế, gần 3 năm kinh doanh, ru9 chỉ có chưa đến 2% khách trả lại hàng. và họ đã gửi lại cho trang những ý kiến rất thẳng thắn, những góp ý chi tiết mà từ đó, cô cải tiến được sản phẩm. với trang, những ý kiến đó giá trị hơn lợi nhuận từ việc bán được 1 chiếc nệm.

Nhưng tấm nệm mới chỉ là khởi đầu. thùy trang không định vị ru9 của cô là công ty chuyên sản xuất nệm. đó lẽ là một “hệ sinh thái” với những sản phẩm có thể giúp mọi người có giấc ngủ tốt hơn, vì hơn ai hết, cô nàng “công chúa hạt đậu” - người từng mất ngủ, cáu kỉnh vì không tròn giấc trên một chiếc nệm không phù hợp - hiểu, giấc ngủ ngon là một phần thiết yếu của nếp sống lành mạnh.

“Ai cũng nghĩ phụ nữ làm startup là tự do và cảm tính, thực ra đó là thế giới của kỷ luật”

6 năm ở Việt Nam, từ chỗ đi sang đường còn lơ ngơ, bối rối cho đến giờ là một phụ nữ làm startup, Thùy Trang bảo, đó là một hành trình dài của những thử thách và rất nhiều hy sinh. “Các bạn trẻ muốn làm startup, đừng nghỉ việc ngay, sốc đấy. Các bạn nên chuẩn bị thật kỹ tài chính và cả tinh thần nữa trước khi quyết định ra riêng.

Trước đây, bạn có nhịp sống, có có đồng nghiệp; và khi startup, bạn phải chịu được sự cô đơn. Trước đây, bạn có công việc rõ ràng đã đi vào quỹ đạo, được trả tiền mỗi tháng; giờ thì phải bỏ tiền túi ra cho tất cả. Như mình, trong 2 năm đầu, mình chi tiêu hạn hẹp tối đa, không dám ăn sang hay đi chơi với bạn, phải tự nấu cơm mang cơm lên văn phòng. Hồi đi làm, mình thuê nhà ở riêng. Bắt đầu startup, mình phải dọn về ở ké mẹ. Mình làm song song hai công việc trong suốt gần 1 năm, rất mệt và bận nhưng ít nhất vẫn hơn cảm giác hụt hẫng khi không có gì chống lưng”.

Thùy trang nhấn mạnh, ý tưởng không phải là tất cả với các startup, mà quan trọng là vận hành được mô hình và tỉnh táo đánh giá xem nó có thực sự thành công hay không, vì làm chủ thực sự là rất khó. nhiều khi khởi nghiệp thành công không phải là do ta có thông minh, học trường xịn hay không, có kinh nghiệm hay không, mà phụ thuộc rất nhiều vào quyết tâm, không bỏ cuộc cho đến khi trả lời được những câu hỏi đời mình. với trang, cô chọn cách làm cả hai công việc trước khi quyết định chạy theo giấc mơ “trên chín tầng mây”. với trang, đó là bán được 50 cái nệm trong 1 năm đầu, nếu không đạt được nghĩa là ru9 là một dự án viển vông.

Những “toan tính” này khác hoàn toàn với hình dung của nhiều người về sự khác biệt giữa phụ nữ và nam giới. Người ta hay nghĩ về phụ nữ với sự mềm mỏng, chạy theo cảm xúc, dựa nhiều vào linh tính, thậm chí là “giác quan thứ sáu” để quyết định mọi sự. Thùy Trang chỉ “thả trôi” linh giác của cô trong việc sáng tạo, trong sự chăm chút cảm xúc khách hàng, đôi chút là việc tuyển dụng người cho đội ngũ Ru9. Còn lại, cô cực kỳ kỷ luật.

Thùy Trang bảo, khi làm việc độc lập, không có sếp, không có ai thúc ép càng phải kỷ luật hơn. Cô gái trẻ có những nguyên tắc rất khắt khe cả trong cuộc sống lẫn quản trị, ví dụ trọng chữ tín, đã hứa cái gì là phải làm bằng được; phải giao tiếp và trao đổi nếu gặp trục trặc, vì khó khăn không nói ra đúng lúc, đó là vấn đề cá nhân, nếu nói ra và nhờ trợ giúp, đó có thể là vấn đề của tập thể… Thành thử, nhân viên của Trang không bao giờ dám “giỡn mặt” cô, dù nhìn Trang có vẻ khá hiền.

Nhưng thứ kỷ luật gay gắt nhất mà 9X này không bao giờ thỏa hiệp, đó là kỷ luật giờ giấc của bản thân. Trang “thú nhận”, mấy năm nay cô chẳng có thời gian để yêu đương hay kết giao. “Suốt 2 năm 2018, 2019, mình hoàn toàn không đi chơi, chỉ làm việc và đi chạy. Sau khi nghỉ việc và chỉ làm Ru9, mình cảm thấy bản thân ở tình thế không có đường lui, giống như đang leo thang mà bậc thang phía dưới đang sụp đổ, chỉ còn cách tiếp tục tiến lên phía trước. Có điều, mình luôn đi ngủ lúc 10h30 tối và 6h30 dậy chạy bộ ít nhất 30 phút, sau đó bắt đầu làm việc.

Mọi người hay hình dung về các startup là các bạn trẻ làm việc điên cuồng 18 - 20 tiếng/ngày không ngủ, có khi 3 giờ sáng vẫn đang chong đèn làm việc. Cũng có nhiều người trẻ sống ở các thành phố lớn quan niệm rằng có thể ngủ khi ta… ch*t, và chuyện hy sinh giấc ngủ là cần thiết. Nhưng đó không phải là cách sống của mình. Trước khi làm Ru9, mình ngủ 8 tiếng/ngày và tập thể dục 1 tiếng/ngày. Bây giờ thì mình đã thỏa hiệp với cơ thể để có thể “chỉ” ngủ đủ 7 tiếng và tập chạy 45 phút mà vẫn khỏe mạnh”.

Cô nàng rất yêu những giấc ngủ này nói thêm, cô có thể là một người bạn tốt nhưng nếu để rủ đi chơi thì khá là… chán. Cô không cắt giờ làm việc để đi chơi, và thường chỉ tỉnh táo trước 10h30. Quá giờ ngủ, Trang sẽ ngáp lên ngáp xuống, có lần còn ngủ gật trong bar. Nếu hôm sau có việc, đừng hòng ai kéo cô ở lại chơi muộn, vì Trang sẽ từ chối đi, hoặc tìm cách lỉnh về sớm để… đi ngủ.

“Ban đầu, mình cũng hơi xấu hổ một tí vì không "mẫu mực" như các bạn trẻ khác. Chắc chẳng startup nào ngủ nhiều thế cả (cười lớn). Nhưng cơ thể mình cần và đã rèn luyện nhiều năm để không có phép mình ngủ ít hơn mà vẫn tỉnh táo làm việc vào hôm sau. Nếu thiếu ngủ, mình sẽ cáu bẳn lắm luôn. Nếu phải chọn giữa công việc và ngủ thì mình sẽ chọn ngủ, chắc rồi. Đến một ngày nào đó, bạn sẽ hiểu một giấc ngủ chất lượng, không phiền muộn quan trọng đến nhường nào”- “công chúa hạt đậu” phân trần.