Tuy nhiên, có những trường hợp không thể ghép đượcgiác mạc thông thường do mắt không còn tế bào nguồn nuôi dưỡng hoặc nguy cơ thải ghép quá cao do đãghép giác mạc nhiều lần, ghép giác mạc Keratoprosthesis (Kpro) sẽ là giải pháp cuối cùng cho ngườibệnh. Lần đầu tiên, các bác sĩ Khoa Kết giác mạc, BV Mắt Trung ương đã áp dụng thành côngphương pháp ghép giác mạc Kpro cho hai bệnh nhân.
Nguyễn Đức D. (26 tuổi, Đông Anh, Hà Nội) phải sống trong cảnh mù lòa từ năm lên 8 tuổi do bỏngvôi. T*i n*n cướp đi đôi mắt khiến cậu bé nhà nghèo không học lên được nữa. Lớn lên, D. vào hộingười mù, học tẩm quất, mát-xa kiếm tiền nuôi thân. Qua mọi người và đài phát thanh, D. biết ghépgiác mạc có thể khiến mắt sáng trở lại. D. tích cóp tiền mong chữa trị được đôi mắt.
Đi khám, D.được tư vấn không thể ghép được giác mạc thông thường do cả hai mắt không còn tế bào nguồn nuôidưỡng giác mạc, giác mạc có quá nhiều tân mạch. Nếu ghép giác mạc thông thường, mảnh ghép sẽ nhanhchóng bị mờ đục, không cải thiện được thị lực. Ghép giác mạc Kpro là giải pháp duy nhất có thể giúpcho bệnh nhân có thể nhìn lại được. D. là bệnh nhân đầu tiên được áp dụng kỹ thuật này.
Từ năm 45 tuổi, bà Lê Thị B. (68 tuổi, ở Ninh Bình) đã bị thiên đầu thống ở mắt trái, bà chữatrị ở nhiều nơi nhưng đến năm 2010 mắt trái của bà hỏng hẳn không còn nhìn thấy gì. Mắt phải nhìnmờ do sẹo giác mạc. Bà đến BV Mắt Trung ương chữa mắt phải và được ghép giác mạc năm2000.
Sau một thời gian mắt phải lại mờ dần, bà phải ghép lại lần thứ hai nhưng cũng chỉ được hơn 1tháng lại nhìn không rõ vì bị thải ghép giác mạc. Đã 2 năm nay bà gần như sống trong cảnh mù lòa,có chăng chỉ nhìn thấy những hình ảnh lờ mờ ngay trước mắt.
Sợ làm phiền đến chồng, các con, cáccháu, bà vẫn lặng lẽ cố làm mọi việc thường ngày theo quán tính, cùng giúp ông nấu cơm nhưng đôikhi không tránh được những đổ vỡ, sai sót. Bà kể những lần biết mình làm hỏng, làm sai như thế bàbuồn lắm, tủi thân tìm chỗ khóc một mình. Bà sợ trở thành gánh nặng, sống lệ thuộc, không giúp gìđược cho mọi người.
Trong lần khám mắt gần đây, bà B. được các bác sĩ BV Mắt Trung ương tư vấn chỉcòn giải pháp ghép giác mạc Kpro mới mong nhìn lại được, vì bà đã được ghép giác mạc tới 2 lần,mảnh ghép vẫn đục. Nếu ghép lần 3 với giác mạc thông thường, nguy cơ bị đục lại rất cao. Bà là bệnhnhân thứ hai sau D. được ghép giác mạc Kpro cuối tháng 12/2014.
TS.BS. Phạm Ngọc Đông - Trưởng khoa Kết giác mạc, BV Mắt Trung ương cho biết: Giác mạc là mộtmàng mỏng, trong suốt, cho ánh sáng đi qua và hội tụ ánh sáng tại võng mạc. Nhờ vậy, chúng ta cóthể nhìn rõ mọi vật. Giác mạc bị mờ đục hoặc biến dạng sẽ làm giảm thị lực, thậm chí gây mù lòa.
Những trường hợp giảm thị lực nặng do tổn thương giác mạc sau viêm loét giác mạc, bỏng giác mạc,bệnh giác mạc hình chóp, loạn dưỡng giác mạc di truyền, chấn thương mắt hay những biến chứng sauphẫu thuật mắt, cách điều trị duy nhất là ghép giác mạc thay thế cho giác mạc bị hỏng của ngườibệnh.
Tuy nhiên, với mắt đã ghép giác mạc rồi nhưng giác mạc vẫn bị mờ đục (trường hợp của bà B.)nếu ghép tiếp nguy cơ thải ghép rất cao, càng ghép nhiều lần khả năng thất bại càng cao. Hay nhưtrường hợp của D., đôi mắt bị bỏng vôi đã nhiều năm, hỏng mất tế bào nguồn (tế bào gốc), nếu ghépgiác mạc thông thường, không có nguồn nuôi dưỡng giác mạc cũng nhanh chóng bị đục và người bệnh sẽkhông còn nhìn thấy. Để giác mạc trong suốt vĩnh viễn, giải pháp dùng giác mạc Kpro là cứu cánhcuối cùng cho người bệnh lúc này.
Giác mạc Kpro là một trong những thành tựu quan trong trong nhãn khoa. Ra đời từ lâu nhưng giácmạc Kpro ít được áp dụng bởi có nhiều biến chứng. Sau nhiều lần cải tiến, các nhà khoa học đã đưara những mẫu giác mạc Kpro an toàn và dễ ghép hơn. Đến nay, Keratoprosthesis Boston I là giác mạcan toàn nhất, đã được ghép cho hơn 6.000 bệnh nhân trên toàn thế giới.
Các bác sĩ đưa mảnh nhựa vàoghép thay cho giác mạc đục của bệnh nhân. Mảnh nhựa trong suốt sẽ là chỗ cho ánh sáng đi vào nhãncầu. Theo TS. BS. Phạm Ngọc Đông, kỹ thuật ghép sẽ khó hơn so với kỹ thuật ghép giác mạc thôngthường vì đưa một thiết bị quang học bằng chất dẻo vào trong mắt đảm bảo phải chính tâm.
Việc lắpphải đủ kín để không dò thủy dịch ra ngoài nhưng cũng không được quá chặt vì nếu không sẽ làm tổnthương các tổ chức xung quanh. Sau mổ, bệnh nhân cần phải được theo dõi nhãn áp chặt chẽ đề phòngtăng nhãn áp, sử dụng kháng sinh suốt đời để phòng nhiễm vi khuẩn, nhiễm nấm và định kỳ khám lạitheo lịch.
Giá của một giác mạc Kpro là 2.000 USD. Nhưng cả hai bệnh nhân D. và B. đều được ghép miễn phínhờ BV có nguồn viện trợ của nước ngoài.
Gặp D. sáu tháng sau khi được ghép, thay vì chiếc gậy dò đường của người mù trước kia giúp em đilại, nay D. không còn cần đến nó nữa. Em tự bắt xe buýt 2 chặng từ nhà đến BV khám lại mắt, kết quảghép ổn định với thị lực 2/10.
Còn bệnh nhân B. hồ hởi khoe với tôi: "Từ hôm được ghép, ở nhà congái trên Hà Nội, bác đã tự ra phố một mình, bác nhìn được tận cuối đường. Trước ngồi xem tivi bácchỉ nghe thôi, có thấy hình đâu. Bây giờ bác đọc báo, đọc được cả đơn Thu*c bác sĩ kê. Mừng lắmcháu ạ". Với những người đang sống trong cảnh mù lòa tưởng chừng không thể ghép được giác mạc, đâythực sự mở ra một cơ hội, mang lại cho họ tương lai tốt đẹp hơn.
Chủ đề liên quan:
cơ hội cơ hội cho người mù điều kiện ghép giác mạc Giác mạc Keratoprosthesis mangyte.vn người mù nhìn thấy