Bệnh cường giáp (Basedow) là do tuyến giáp trạng hoạt động mạnh, tiết ra nhiều hormon thyroxin gây rối loạn chuyển hóa, đồng thời làm cho tuyến giáp to lên tạo thành bướu (gọi là bướu cổ).
Bệnh cường giáp (Basedow) là do tuyến giáp trạng hoạt động mạnh, tiết ra nhiều hormon thyroxin gây rối loạn chuyển hóa, đồng thời làm cho tuyến giáp to lên tạo thành bướu (gọi là bướu cổ). Nhưng bướu cổ này khác bướu cổ đơn thuần do thiếu iod. Trong bướu cổ đơn thuần do thiếu iod tuyến giáp to ra nhưng lại chứa toàn chất keo, rất ít hormon thyroxin.
Không nên có thai khi cường giáp
Khi bị
cường giáp thì nồng độ hormon thyroxin trong máu mẹ rất cao. Thyroxin gây ra các triệu chứng điển hình như tay run, nhịp tim nhanh, mạch nhanh, mắt lồi, nặng hơn nữa là suy tim. Thyroxin đi vào thai nhi, tạo ra nồng độ cao trong máu thai, dẫn đến hiện tượng tăng nhịp tim thai, thai nhỏ hơn so với tuổi, có thể sảy thai, đẻ non, thai ch*t lưu. Ngoài ra, cũng có thể gây dị tật, dị dạng thai.
Khi có thai mà bị
cường giáp nặng phải dùng các loại kháng giáp tổng hợp. Hầu hết các Thuốc kháng giáp tổng hợp như methylthiouracil (MTU), methimazol, carbimazol, thyrozol, propylthiouracil (PTU) đều có tính độc nguy hiểm là gây suy giáp thai nhi. Riêng PTU ít qua nhau thai hơn nên mức độ độc thấp hơn.
Khi có thai mà bệnh tiến triển nặng thì có nguy cơ bị các cơn
cường giáp cấp (gọi là bão giáp), gây Tu vong mẹ với tỷ lệ khá cao. Trong 3 tháng cuối thai kỳ, cơn
cường giáp có thể giảm xuống nhưng sau khi đẻ lại tăng lên, gây trở ngại cho việc nuôi con.
Vì vậy, thầy Thuốc khuyên người phụ nữ bị bệnh cường giáp (Basedow) không nên có thai, nhất là khi bệnh đang tiến triển, hãy chữa khỏi bệnh rồi mới có thai.
Nếu lỡ có thai khi cường giáp cần dùng Thuốc như thế nào?
Khi bị
cường giáp mà lỡ có thai thì không nhất thiết phải bỏ thai. Lúc này việc dùng Thuốc ở người có thai cần tuân theo chỉ dẫn của thầy Thuốc chuyên khoa. Nếu chỉ bị
cường giáp nhẹ (các triệu chứng không rõ, chính người bệnh cũng khó nhận thấy, xét nghiệm thấy nồng độ thyroxin máu không quá cao) thì chỉ cần theo dõi chặt chẽ mà không cần dùng Thuốc.
Trường hợp bị bệnh nặng hơn thì phải điều trị. Nếu dùng Thuốc không đúng loại, không đúng liều thì Thuốc thấm qua nhau thai, làm cho thai bị suy giáp. Thuốc dùng đúng là PTU (ít thấm vào thai) và chỉ dùng với liều thấp nhất có hiệu lực. Việc điều trị này nhất thiết phải có thầy Thuốc chuyên khoa theo dõi. Nếu điều trị nội khoa không được thì có thể điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật bướu giáp. Cách này ít được áp dụng vì việc mổ liên quan đến gây mê, không có lợi cho thai. Cũng không chữa bằng iod - phóng xạ, vì iod - phóng xạ có thể vào thai, phá hủy tuyến giáp của thai gây suy giáp cho trẻ vĩnh viễn.
Trường hợp bất đắc dĩ cần phải bỏ thai thì cũng phải điều trị
cường giáp cho đến khi bệnh tạm ổn mới bỏ thai. Nếu bỏ thai đột ngột, có thể bị cơn
cường giáp cấp (bão giáp), dễ nguy hiểm tính mạng.
Khi
cường giáp có thể dùng Thuốc chẹn beta làm giảm hội chứng run tay, đánh trống ngực. Tuy nhiên, chỉ dùng Thuốc phụ trợ này khi thật cần thiết và ở mức hạn chế vì Thuốc này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai (trẻ sinh ra bị nhẹ cân).
Người bị bướu giáp mà lỡ có thai nếu biết điều trị tốt thì đa phần con sinh ra vẫn bình thường. Sau khi sinh, bệnh
cường giáp thường trở nặng. Lúc đó, điều trị
cường giáp như với người không có thai (bằng Thuốc kháng giáp thông thường).
Ngoài bệnh
cường giáp (Basedow) như nói trên, cũng có khi có các nguyên nhân gây
cường giáp khác khi có thai (như với người có bướu nhân độc tuyến giáp, người có nồng độ hCG cao). Những trường hợp này hiếm gặp hơn, chỉ thoáng qua không gây ảnh hưởng gì nghiêm trọng cho bà mẹ và thai nhi.
Như vậy, phụ nữ bị
cường giáp vẫn có thể sinh con bình thường miễn là biết có thai đúng lúc, khi trót có thai không đúng lúc thì cần bình tĩnh bảo vệ thai (theo chỉ dẫn của thầy Thuốc).
DS.
Bùi Văn Uy