Đừng biến mình thành… chuột bạch Dùng Thuốc nên biết

Có rất nhiều người thích tự dùng Thuốc một cách vô tội vạ. Có phải là do họ quá bận rộn không thể đi khám bác sĩ hay là do họ quá tự tin rằng họ có kiến thức về Thuốc? Tự dùng Thuốc sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Khi bạn mắc phải những triệu chứng đơn giản như cảm ho, nhức đầu, tiêu chảy hoặc cơ thể bị nhiễm toan... bạn sẽ làm gì? Hầu hết, ít có ai chịu đi khám bác sĩ. Có người sử dụng lại những toa Thuốc cũ, có người sử dụng Thuốc theo kiểu “rỉ tai” từ bạn bè, đồng nghiệp... Thậm chí, một số người lấy lại những Thuốc cũ đã mua trước đó cho những triệu chứng tương tự mà chẳng màng kiểm tra hạn dùng. Nên nhớ rằng dù có chung một triệu chứng bệnh nhưng căn nguyên bệnh lại khác nhau, cho nên dù cho có triệu chứng tương tự nhưng chữa không đúng gốc thì bệnh vẫn cứ “ăn dầm nằm dề” chứ không hề thuyên giảm.

Thuốc mà người sử dụng thường “tự xử” là các loại Thuốc ngủ. Tự ý sử dụng Thuốc ngủ vô cùng nguy hiểm vì Thuốc ngủ sử dụng không đúng cách sẽ làm cho tình trạng mất ngủ càng trở nên “bát nháo” hơn. Do không có thầy Thuốc hướng dẫn sử dụng ở liều thích hợp và thời gian sử dụng thích hợp nên sử dụng bừa bãi Thuốc ngủ sẽ dẫn đến tình trạng bị lệ thuộc Thuốc. Đã có nhiều trường hợp người bệnh tự ý mua Thuốc và dùng Thuốc sau đó phải nhập viện, nhẹ thì bị kích ứng da, nổi mẩn da, nặng hơn thì sốt, hôn mê... Nặng hơn nữa thì sẽ bị “đứt bóng”. Cần nên nhớ rằng, mỗi cơ thể đều khác nhau, không ai giống ai cho dù là những người cùng trong một gia đình. Thuốc có thể “ăn ý” ở người này nhưng có thể là “kẻ phá bĩnh” ở người khác.

Lời khuyên của thầy Thuốc Bạn có thể sẽ không thể hình dung hết được những tác hại vô cùng nghiêm trọng của việc tự dùng Thuốc. Để tránh việc dùng Thuốc, cần phải xây dụng một lối sống khỏe mạnh để tránh khỏi những chứng bệnh thông thường. Khi có bệnh, cần tập một thói quen là đi khám bác sĩ để được hướng dẫn dùng Thuốc. Cũng cần nên giáo dục con cái về tác hại của việc tự ý sử dụng Thuốc, không uống Thuốc theo kiểu “truyền tai” từ bạn bè.

Không hẳn chỉ tác động về mặt sức khỏe và tính mạng, sự tự ý dùng Thuốc cũng sẽ tác động vào “túi tiền” của bệnh nhân. Bởi vì có một số bệnh, thực ra chỉ cần dùng những loại Thuốc đơn giản, rẻ tiền nhưng vô cùng hiệu quả thì bệnh nhân lại nghe theo những lời rỉ tai từ đồng nghiệp bạn bè, đi tìm mua Thuốc “hàng hiệu”. Điều này thật sự không cần thiết, tương tự như việc cắt tiết gà thì không cần đến... dao mổ heo. Hơn nữa, dùng Thuốc không đúng “hệ” thì càng làm cho bệnh trở nên lâu lành. Sự tự dùng Thuốc càng vô cùng nguy hiểm khi người dùng tự mua Thuốc để điều trị các chứng trầm cảm, lo âu. Khuynh hướng sử dụng Thuốc chống lo âu trước ngày thi ngày một tăng trong giới sinh viên, học sinh. Nhiều trường hợp kích động, bạo hành học đường đã xảy ra do học sinh tự dùng Thuốc chống lo âu.

Tự ý sử dụng Thuốc còn dẫn đến hậu quả là nghiện Thuốc. Tai hại càng tăng thêm khi người sử dụng Thuốc không hiểu được sự tương tác giữa Thuốc này với Thuốc kia, sự tương tác giữa dược phẩm với thực phẩm, rượu bia... Đã có trường hợp một bệnh nhân uống Thuốc aspirin khi bụng đói, hậu quả là xuất huyết bao tử, do cứu chữa trễ và đã bị Tu vong.

Những dạng Thuốc khác thường được người sử dụng tự ý mua dùng là các loại kem thoa da và lotion. Đừng nghĩ rằng Thuốc bôi ngoài da là vô hại bởi vì Thuốc sẽ ngấm qua da và đi vào hệ tuần hoàn máu. Trong các loại kem thoa da và lotion có chứa rất nhiều hóa chất vốn là “bạn” ở da người này nhưng lại là “thù” ở da người khác.

Trách nhiệm cũng phải có từ các nhà Thuốc. Nhà Thuốc cần phải có dược sĩ túc trực để tư vấn cho bệnh nhân về những loại Thuốc không cần có toa bác sĩ. Riêng các loại Thuốc bắt buộc kê toa, nhà Thuốc cũng phải có cái “dũng” để mà từ chối bán cho khách hàng một khi khách hàng có yêu cầu. Điều này nghe có vẻ khó ở hoàn cảnh dẫm chân lên nhau trong hoạt động hành nghề y dược ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu hiểu mạng người là trên hết thì điều này cũng trở thành... chuyện nhỏ.

DS. NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (ĐH Murdoch- Úc)

Mạng Y Tế