Gia tăng bệnh nhân nhập viện do ngộ độc thiếc

Có bệnh nhân nồng độ thiếc trong máu cao hơn 50 lần cho phép

Theo ts.bs nguyễn trung nguyên - giám đốc trung tâm chống độc, bệnh viện bạch mai, hiện trung tâm tiếp nhận khám và điều trị cho 6 bệnh nhân bị nhiễm độc thiếc, phần lớn nhiễm độc nặng. tất cả các trường hợp đều có nồng độ thiếc trong máu cao, phần lớn cao gấp chục lần ngưỡng cho phép. đây là những trường hợp nhiễm độc thiếc cấp tính đầu tiên tại việt nam được phát hiện.

Đặc điểm chung của 6 bệnh nhân trên là họ cùng làm việc chung tại bộ phân nghiền nhựa tái chế của một công ty sản xuất mành rèm ở huyện thanh miện, tỉnh hải dương. điều đáng chú ý là trước khi vào làm, tất cả đều khỏe mạnh, sức khỏe hoàn toàn bình thường. chỉ sau một thời gian ngắn làm việc tại đây (ngắn nhất là 4 ngày, lâu nhất là 1 tháng) thì các công nhân có chung biểu hiện: rối loạn tâm thần, đặc biệt là mất trí nhớ, lú lẫn, rối loạn tâm thần, kích động, hành vi bất thường, chụp cộng hưởng từ sọ não có tổn thương chất trắng lan tỏa trên não, xét nghiệm máu có nhiễm toan chuyển hóa, hạ kali máu nặng.

Phim chụp cộng hưởng từ sọ não có tổn thương của bệnh nhân ngộ độc thiếc. Ảnh: Bệnh viện Bạch Mai

Đáng chú ý trong số các bệnh nhân trên, có bệnh nhân đến kiểm tra mặc dù không có triệu chứng lâm sàng khi xét nghiệm thấy có hạ kali máu nặng, có nhiễm toan chuyển hóa hoặc tổn thương não trên phim cộng hưởng từ và nồng độ thiếc trong máu tăng rõ. các bệnh nhân có chia sẻ, cũng có những người khác cùng làm ở bộ phận đó trong thời gian ngắn, chỉ một số ngày nhưng thấy mệt, khó chịu và không chịu nổi đã phải tự bỏ việc. cá biệt, có bệnh nhân đã Tu vong và khi xét nghiệm lại mẫu máu còn lưu cho thấy nồng độ thiếc trong máu cao gấp trên 50 lần.

Như vậy, theo các bác sỹ điều trị, rất có thể có những người khác bị nhiễm độc tương tự nhưng chưa được phát hiện, hoặc có thể nhầm lẫn với nhiều bệnh khác.

Với sự giúp đỡ của viện hóa thuộc viện hàn lâm khoa học và công nghệ việt nam, bệnh nhân được chỉ định và làm xét nghiệm định lượng kim loại thiếc. trong đó, có một bệnh nhân có nồng độ thiếc trong máu hơn 200 micogam/lít, nghĩa là tăng gấp hơn 40 lần ngưỡng cho phép. bệnh nhân được lọc máu, giải độc thiếc và chỉ sau 1 tuần điều trị tích cực, tình trạng của bệnh nhân đã cải thiện, trí nhớ dần hồi phục …

Trung tâm chống độc đã ra lời kêu gọi những công nhân làm việc trong các môi trường, vị trí như vậy khẩn trương đi kiểm tra sức khỏe, ít nhất là sàng lọc tại bệnh viện tỉnh (với bệnh viện đa khoa tỉnh hải dương, trung tâm đã có hướng dẫn về sàng lọc phát hiện nhanh). qua thông báo lại của bệnh viện tỉnh và trung tâm kiểm soát bệnh tật hải dương, đã có 15 bệnh nhân tới bệnh viện tỉnh hải dương khám, trong đó có 8 bệnh nhân ù tai, nghe kém, 6 bệnh nhân có hạ kali máu. các bệnh nhân này được khuyến cáo cần nhập viện để đánh giá tiếp và điều trị. tuy nhiên chưa có ai trở lại nhập viện, do đó nguy cơ nhiễm độc và di chứng là rất đáng ngại.

Những điều cần biết về ngộ độc thiếc

Bs. nguyên cho biết, các bệnh nhân trên bị nhiễm độc cấp tính thiếc, với các đặc điểm điển hình do hợp chất thiếc hữu cơ gây ra. thiếc gồm có thiếc dạng nguyên thể kim loại, các hợp chất thiếc vô cơ và các hợp chất thiếc hữu cơ. thiếc kim loại và thiếc vô cơ về cơ bản không độc. các hợp chất thiếc hữu cơ có độc tính rất cao, rất dễ hấp thu qua đường hô hấp, qua da và qua đường tiêu hóa.

Độc nhất là các hợp chất thiếc triethyl và thiếc trimethyl. Đây là các hợp chất có một công dụng là làm chất ổn định nhựa (plastic stabilizer), ổn định nhiệt (heat stabilizer), được cho vào nhựa giúp nhựa bền vững với nhiệt. Nhiễm độc thiếc hữu cơ gây nhiều tổn thương nặng ở các cơ quan, bao gồm não (gây các rối loạn tâm thần kinh và tổn thương chất trắng), tổn thương gan, thận, miễn dịch, máu,…Trên thế giới và trong nước vẫn chưa có phác đồ điều trị nhiễm độc thiếc, do đó việc điều trị khó khăn, các bác sỹ phải vừa điều trị vừa theo dõi sát để đánh giá điều chỉnh. Trong khi nguy cơ tổn thương não không rõ tiến triển ra sao, hồi phục, năng lên hay di chứng?

Nhiễm độc thiếc là vấn đề sức khỏe nghề nghiệp môi trường mới ở nước ta và thực sự ảnh hưởng tới người lao động. Ở Việt Nam có lẽ đây là các ca đầu tiên ở trong nước được phát hiện. Trên thế giới cũng mới chỉ ghi nhận một số ca. Nguy cơ nhiễm độc thiếc ở nước ta là có khi hiện tượng tái chế nhựa và khai khoáng vẫn đang có ở nhiều nơi.

Đây là bệnh đặc biệt, từ trước đến nay chưa được nghĩ tới nên dễ bị bỏ quên, dễ nhầm với các bệnh khác, ví dụ tổn thương não chất trắng lại nghĩ do viêm não hoặc các bệnh não khác.

Bé trai 2 tuổi bị chó Alaska nhà nuôi cắn rách khí quản

Trong lúc chơi đùa cùng hai con chó Alaska trước nhà, bé trai 2 tuổi bất ngờ một con chó cắn trúng phần cổ.

Cảnh báo: Trẻ em mắc virus hợp bào hô hấp gia tăng vào thời điểm giao mùa

Thời điểm giao mùa, trẻ mắc virus hợp bào hô hấp phải nhập viện tăng mạnh, đây là bệnh nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, phụ huynh cần tuân thủ các phương thức phòng bệnh cho con mình.

Đông Phong (T/h)