Công trình nghiên cứu, sử dụng liệu pháp miễn dịch chống một số bệnh ung thư, vừa được trao tặng Giải Nobel Y học 2018, đã được ứng dụng ở Việt Nam. Đây là thông tin đáng mừng cho các bệnh nhân ung thư.
Tăng cường vai trò hệ miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt ung thư.
Giải Nobel Y học 2018, vừa được trao cho 2 nhà khoa học, đã nghiên cứu ra một liệu pháp điều trị ung thư mới, kích hoạt tế bào miễn dịch của cơ thể, để chúng nhận ra và tiêu diệt tế bào ung thư.
Tác giả của công trình này là hai nhà khoa học danh tiếng: Giáo sư Tasuku Honjo, (76 tuổi, Đại Học Kyoto, Nhật Bản), người phát hiện ra PD1, và Giáo sư James P Allison, (70 tuổi, Đại Học Texas, Mỹ), người phát hiện ra CTLA4.
PD1 và CTLA4 đều là tác nhân điều biến miễn dịch, và có vai trò quan trọng trong bệnh học ung thư. Kháng thể kháng PD1 và kháng thể kháng CTLA4, đã chính thức trở thành Thu*c điều trị ung thư mới nhất trên thế giới. Các Thu*c trên có vai trò hoạt hóa, và kéo dài tuổi thọ của các tế bào miễn dịch đặc hiệu, để các tế bào này có thể nhận diện và tiêu diệt các tế bào ung thư.
Tại Việt Nam, Giáo sư Tạ Thành Văn, Phó Hiệu trưởng Trường Đại Học Y Hà Nội, người học trò Việt Nam đầu tiên của Giáo sư Tasuku Honjo, đã cùng cộng sự tại Đại Học Y Hà Nội, ứng dụng liệu pháp tế bào miễn dịch trị liệu tự thân từ đầu năm 2017, theo cơ chế tương tự với phát minh trên, là tăng cường vai trò của hệ thống miễn dịch, song với hướng tiếp cận khác.
Giáo sư Văn cho hay, với liệu pháp này, các tế bào miễn dịch của bệnh nhân được phân lập, nhân lên và biệt hoá ở ngoài cơ thể, sau khi đạt được số lượng lớn, thì được truyền trở lại cơ thể người bệnh. Bệnh nhân được lấy khoảng 10 đến 30ml máu ngoại vi, để phân lập các tế bào miễn dịch, nuôi cấy và hoạt hóa các chức năng chuyên biệt, của các tế bào này trong môi trường đặc biệt. Sau khi đủ số lượng và có được các chức năng mong muốn, (chức năng nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư), các tế bào miễn dịch sẽ được truyền trở lại cơ thể người bệnh, làm tăng số lượng và chất lượng tế bào miễn dịch đủ mạnh, để tiêu diệt các tế bào ung thư.
Cả Giáo sư Tasuku Honjo và GS James P Allison, đều tìm ra lý do, vì sao tế bào ung thư lại “trốn thoát” khỏi sự tiêu diệt của các tế bào miễn dịch. Trong đó Giáo sư Honjo phát hiện ra thụ thể PD-1, Giáo sư Allison phát hiện ra thụ thể CLTA-4.
Khi tiếp xúc với tế bào miễn dịch, tế bào ung thư làm bất hoạt 2 thụ thể nói trên, khiến tế bào miễn dịch không nhận ra tế bào ung thư. Nhờ phát minh của hai giáo sư, ngành dược đã sản xuất ra kháng thể, kháng lại hai thụ thể PD-1 và CLTA-4, giúp tế bào miễn dịch nhận ra tế bào ung thư, để tiêu diệt đích. Phương pháp này đã được thế giới áp dụng, và được coi là phương pháp chính thức, để điều trị ung thư và đã có hướng dẫn cụ thể.
Giáo sư Văn cho biết, các nhà khoa học Trường Đại Học Y Hà Nội, dựa trên nguyên tắc của công trình đạt Giải Nobel, là tăng cường chức năng của hệ miễn dịch trong cơ thể bệnh nhân, nhưng theo hướng tiếp cận hơi khác, thông qua việc phân lập tế bào miễn dịch, tăng sinh và hoạt hoá ngoài cơ thể, rồi đưa lại vào cơ thể bệnh nhân.
Từ 10 đến 30ml máu ngoại vi, các nhà khoa học sẽ tách được vài triệu tế bào miễn dịch, sau đó nhân lên và biệt hoá được vài tỉ tế bào, rồi truyền lại cho bệnh nhân, tạo ra hàng rào tế bào miễn dịch đủ mạnh và đặc hiệu, để tiêu diệt các tế bào ung thư. Một liệu trình điều trị gồm 3 tháng, 6 lần truyền, mỗi lần cách nhau 2 tuần.
Hiện đề tài này đã được Bộ Y tế phê duyệt, và đã thử nghiệm lâm sàng được gần 2 năm, trên 75 bệnh nhân mắc 5 loại ung thư phổ biến: Phổi, gan, vú, dạ dày và đại trực tràng, ở giai đoạn 3b và 4.
Theo Giáo sư Văn, những kết quả thu được ban đầu rất khả quan, giúp các bệnh nhân ung thư cải thiện rất rõ rệt, về triệu chứng lâm sàng như: Ăn được, ngủ tốt hơn, bớt đau, thể trạng cải thiện, chất lượng sống được nâng cao, chưa ghi nhận phản ứng phụ.
Một số bệnh nhân đáp ứng rất tốt, có trường hợp ở ranh giới sống - ch*t, nhưng giờ đã khoẻ mạnh bình thường. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đang tiếp tục đánh giá, về hiệu quả dài lâu của phương pháp này.
Theo kết quả điều trị tại Nhật, khi áp dụng liệu pháp này, khoảng 60% bệnh nhân có cải thiện các triệu chứng lâm sàng, 3% bệnh nhân giai đoạn 3b và 4, có khối u di căn không phát triển hoặc biến mất.
Tuy nhiên Giáo sư Văn lưu ý, tế bào miễn dịch trị liệu là phương pháp điều trị hỗ trợ, dùng kết hợp với các phương pháp điều trị truyền thống khác. Ở giai đoạn sớm, vẫn ưu tiên các phương pháp truyền thống như phẫu thuật, xạ trị, hoá trị hay điều trị đích.
Hiện tại, có hàng trăm bệnh nhân đang chờ để được áp dụng phương pháp này, tuy nhiên Giáo sư Văn cho biết, sẽ cần thêm hơn 1 năm nữa để kết thúc thử nghiệm lâm sàng. Sau đó, nhóm nghiên cứu sẽ báo cáo lên Hội đồng Y đức và Hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế, từ đó mới xem xét, quyết định có được áp dụng rộng rãi hay không.
Các loại Thu*c điều trị ung thư ra đời, từ công trình nghiên cứu đạt Giải Nobel Y học 2018, cũng đã được Bộ Y tế cho lưu hành, sử dụng ở Việt Nam. Tiến sĩ, bác sĩ Đào Văn Tú, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, Phó Trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) - cho biết, ở Việt Nam, từ cuối năm 2017, Bộ Y tế mới chính thức, cho lưu hành Thu*c điều trị theo liệu pháp miễn dịch. Hiện, liệu pháp này được áp dụng tại các bệnh viện, như Bệnh viện Ung bướu Thành Phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện K Hà Nội, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bình Dân Thành Phố Hồ Chí Minh.
Tại Bệnh viện K, Tiến sĩ Tú cho hay, từ năm 2016, một số bệnh nhân từ nước ngoài trở về Việt Nam, đã sử dụng Thu*c miễn dịch. Tuy nhiên, bắt đầu từ cuối năm 2017, được sự cho phép của Bộ Y tế, cơ sở này mới chính thức áp dụng phương pháp điều trị ung thư này. Đến nay, Bệnh viện K đã điều trị cho hàng chục bệnh nhân với phương pháp miễn dịch. Thu*c miễn dịch được chỉ định cho bệnh nhân ung thư phổi, hắc tố melanoma tiến triển, đầu mặt cổ, và ngày càng được nghiên cứu mở rộng ra nhiều bệnh ung thư khác như: Gan, thận, dạ dày, đại tràng, vân vân. Ở Bệnh viện K, Thu*c được xem có hiệu quả ưu việt đối với bệnh nhân ung thư phổi, và đang được mở rộng nghiên cứu với các loại bệnh khác.
“Liệu pháp miễn dịch được các nghiên cứu chứng minh tốt hơn, so với hóa trị liệu đối với những bệnh nhân phù hợp. Trên thế giới, việc kết hợp hóa trị liệu với Thu*c miễn dịch mang lại hiệu quả rất cao”, Tiến sĩ Tú cho hay.
Cũng theo chia sẻ của Bác sĩ Tú, chi phí điều trị Thu*c miễn dịch hiện nay rất cao, thuộc dạng đắt tiền, thậm chí với chi phí 100000USD mỗi năm. Ở Việt Nam, Thu*c thuộc diện nghiên cứu thì không mất tiền, bên cạnh đó, các hãng thường có chương trình tài trợ, giảm giá cho các nước nghèo.
Do đó, chi phí hiện tại ở nước ta cho một lọ Thu*c, dao động trên 60 triệu đồng. Mỗi bệnh nhân phải sử dụng 1 đến 2 lọ trong một lần, với liệu trình 3 tuần một lần. Chi phí điều trị bằng Thu*c miễn dịch, hiện nay chưa được bảo hiểm y tế chi trả, nên người bệnh phải thanh toán 100%.
Chủ đề liên quan:
điều trị điều trị ung thư giải nobel giải nobel y học 2018 nobel y học trị ung thư ứng dụng ung thư việt nam y học