Năm 2013, Chính phủ có Quyết định số 2596/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án Đổi mới công tác cai nghiện M* t*y ở Việt Nam đến năm 2020.
Năm 2013, Chính phủ có Quyết định số 2596/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án Đổi mới công tác cai nghiện M* t*y">cai nghiện M* t*y ở Việt Nam đến năm 2020. Đề án đã đánh dấu bước ngoặt to lớn trong công cuộc phòng chống M* t*y ở Việt Nam, hội nhập với xu thế của thế giới.
Trong 20 năm gần đây, số người nghiện M* t*y có hồ sơ quản lý ở nước ta tăng gần 4 lần. Người nghiện M* t*y đã có ở 100% tỉnh thành phố trong cả nước, gần 90% ở quận huyện và 70% số xã phường thị trấn. Nghiện M* t*y xuất hiện ở mọi thành phần trong xã hội: học sinh, sinh viên, cán bộ công chức, viên chức, người lao động. Trong đó 96% là nam giới, 4% là nữ giới. 74% người nghiện ở độ tuổi từ 18-35, 1% dưới 18 tuổi. Số người nghiện M* t*y ngày càng gia tăng, hình thức buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng M* t*y ngày càng tinh vi, phức tạp, các loại M* t*y ngày càng đa dạng, tinh vi... khiến cho bức tranh về M* t*y ở Việt Nam ngày càng ảm đạm.
Trong khi vấn đề này trên thế giới cũng đã có rất nhiều thay đổi từ quan niệm đến cách can thiệp, dự phòng...
Luật Phòng chống M* t*y ngày 9/12/2000 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống M* t*y ngày 3/6/2008 ở nước ta đã có một số điểm không còn phù hợp với tình hình thực tiễn.
Trước thực trạng này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 2596/QĐ- TTg về việc phê duyệt Đề án Đổi mới công tác
cai nghiện M* t*y">
cai nghiện M* t*y ở Việt Nam đến năm 2020.
Thay đổi quan niệm về nghiện M* t*y: Nếu như trước đây chúng ta thường coi nghiện M* t*y là hư hỏng, chơi bời, là tệ nạn xã hội thì theo những nghiên cứu gần đây trên thế giới người ta hiểu được bản chất của M* t*y và nghiện M* t*y. M* t*y là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong các danh mục do Chính phủ ban hành. Chất gây nghiện là các chất đi qua được hàng rào máu não và tác động đến thần kinh trung ương, gây ảnh hưởng đến chức năng của não, dẫn đến những thay đổi về quan niệm, nhận thức, trạng thái tâm lý, mức độ tỉnh táo và hành vi. Nghiện M* t*y là bệnh của não bộ, là một bệnh mạn tính, có tính chất phức tạp, đòi hỏi việc chữa trị phải lâu dài, tốn kém và phối hợp tổng hòa của nhiều biện pháp khác nhau như dùng Thu*c, hỗ trợ về tâm lý - xã hội...
Các yếu tố nguy cơ gây ra nghiện M* t*y bao gồm: 50% yếu tố sinh học (gen, bệnh lý tâm thần...) và 50% do môi trường (bất ổn trong gia đình, cha mẹ sử dụng M* t*y, ảnh hưởng bạn bè, thái độ của cộng đồng, kết quả học tập yếu, kỹ năng xã hội kém,...).
Thay đổi quan điểm về cai nghiện M* t*y: Người ta thường dùng từ “cai nghiện M* t*y”, nay dưới ánh sáng của khoa học, các kết quả nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh và cho thấy nghiện M* t*y làm thay đổi cấu trúc và chức năng của não bộ, vì vậy những tổn thương về não bộ của người nghiện M* t*y là khó hồi phục, đòi hỏi phải điều trị lâu dài, kiên trì và liên tục, song những tổn thương này có thể hồi phục trong một thời gian nhất định. Nếu hiểu là cai M* t*y thì vô hình chung dễ lầm tưởng là có thể điều trị dứt điểm được nghiện M* t*y, người nghiện sẽ không sử dụng M* t*y nữa. Thực tế đã chỉ ra rằng cai nghiện M* t*y không đơn giản như vậy, nghiện M* t*y là một bệnh mạn tính như các bệnh mạn tính khác: tăng huyết áp, đái tháo đường..., do đó việc điều trị khá khó khăn và người nghiện rất dễ tái nghiện. Vì vậy không thể coi là cai M* t*y nữa mà thay vào đó phải là điều trị nghiện M* t*y.
Thay đổi cách điều trị: Trước đây người nghiện M* t*y được đưa vào các trung tâm cai nghiện M* t*y bắt buộc thì giờ đây Chính phủ khuyến khích và thành lập các trung tâm, điểm tư vấn và điều trị tự nguyện. Bởi các nghiên cứu khoa học trên thế giới đã chứng minh việc điều trị nghiện bắt buộc không hiệu quả bằng điều trị tự nguyện. Trong môi trường bắt buộc, bị cô lập, người nghiện lại càng dễ tái nghiện hơn và khó dứt bỏ M* t*y. Còn khi người nghiện và gia đình tự nguyện điều trị trong một môi trường thân thiện, gần gũi bên gia đình hiệu quả điều trị sẽ cao hơn. Một lý do nữa là điều trị nghiện M* t*y là một quá trình lâu dài, nên người nghiện M* t*y khó có thể điều trị bắt buộc tại trung tâm cai nghiện mãi được. Mô hình điều trị tự nguyện, dựa vào cộng đồng, vào trạm y tế là hợp lý, ít lãng phí, đỡ tốn kém hơn.
Đề án cũng đưa ra các mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 giảm tỷ lệ điều trị bắt buộc tại các trung tâm cai nghiện từ 20% vào năm 2015 xuống còn 6% vào năm 2020. Song vẫn duy trì việc điều trị bắt buộc cho các đối tượng có hành vi ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội theo quyết định của tòa án.
Nhiều người vẫn cho rằng người nghiện M* t*y chỉ cần điều trị cắt cơn là xong, tuy nhiên việc điều trị nghiện M* t*y là một quá trình, trong đó không chỉ đơn thuần cắt cơn mà còn phải điều trị Thu*c thay thế lâu dài, phòng chống tái nghiện cũng như kết hợp các trị liệu khác như trị liệu tâm lý, xã hội, hành vi...
Tóm lại, Đề án Đổi mới công tác cai nghiện M* t*y tại Việt Nam đến năm 2020 là một đề án có tính đột phá, đánh đấu bước thay đổi cơ bản trong quan điểm về M* t*y và nghiện M* t*y cũng như các biện pháp dự phòng, điều trị, tái hòa nhập, chống tái nghiện,... của Đảng và Nhà nước ta, bắt kịp với xu thế thế giới, góp phần đưa công cuộc phòng chống M* t*y ở nước ta thêm một bước tiến mới.