Theo thời gian, sự lão hóa mắt sẽ diễn ra cùng với sự lão hóa tự nhiên của cơ thể.
Theo thời gian, sự
lão hóa mắt sẽ diễn ra cùng với sự lão hóa tự nhiên của cơ thể. Nó thể hiện rõ nhất ở việc thị lực suy giảm dần, khả năng nhìn bị hạn chế. Ðiều đáng lo ngại là chứng
lão hóa mắt suy giảm thị lực ấy xảy ra ngay khi còn trẻ (lứa tuổi 30).Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, song việc chăm sóc cửa sổ tâm hồn đó đôi khi chưa được mọi người coi trọng. Khi bước qua tuổi 30, cơ thể đã bắt đầu lão hóa. Mắt bắt đầu lão hóa rõ rệt nhất ở độ tuổi 45 trở đi. Mắt bắt đầu nhìn mờ hơn, không còn rõ như thuở xưa. Quá trình
lão hóa mắt còn bị tác động bởi môi trường làm việc, môi trường ô nhiễm khói bụi và thiếu dinh dưỡng.
lão hóa mắt có thể bắt đầu từ từ với những biểu hiện như mờ mắt, mỏi mắt, khô mắt… và lâu dài có thể dẫn đến các bệnh nguy hiểm như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng với nhiều nguy cơ mù lòa tiềm ẩn.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ lão hóa mắt sớm
Không đeo kính khi đi ngoài trời: Khi đi ngoài trời nắng mà không đeo kính, mắt sẽ tiếp xúc trực tiếp với tia UV hoặc các tia bức xạ có bước sóng ngắn có hại (HEV) từ ánh nắng mặt trời - đây cũng chính là một trong những nguyên nhân làm thúc đẩy quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn. Thời gian tiếp xúc kéo dài với tia nắng mặt trời có thể dẫn đến cháy nắng trên bề mặt nhãn cầu, thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, thậm chí là gây ung thư mí mắt. Tia cực tím trong ánh nắng mặt trời mạnh lên tấn công trực tiếp gây hỏng các ống kính mắt và võng mạc làm biến đổi cấu trúc, tỷ lệ các thành phần các protein của thủy tinh thể gây đục thủy tinh thể. Khói bụi, hóa chất độc hại hay nguồn nước ô nhiễm khi tác động thường xuyên sẽ tích tụ nhiều chất oxy hóa có hại, phá hỏng các tế bào nội mô của võng mạc, tổn thương tế bào thị giác, làm thị lực suy giảm.
Dụi mắt thường xuyên: Vùng da xung quanh mắt rất nhạy cảm. Thói quen dụi mắt thường xuyên có thể phá vỡ các mạch máu nhỏ dưới bề mặt da khiến mắt sưng húp, sụp mí, làm xuất hiện quầng thâm quanh mắt, đặc biệt là các vết chân chim hiện rõ phía đuôi mắt. Dụi mắt trong một thời gian dài có thể làm mỏng và gây biến dạng giác mạc, kết quả là nhìn hình ảnh sẽ bị mờ ngay cả khi đã đeo kính.
Hút Thu*c lá: làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt. Khói Thu*c lá có chứa vô vàn gốc tự do có thể gây hại đôi mắt. Dù hút chủ động hay thụ động hít phải khói Thu*c đều có nguy cơ cao mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, khô mắt, nhất là khi đang có sẵn bệnh viêm màng bồ đào và bệnh võng mạc tiểu đường. Trên thực tế cho thấy, những người hút Thu*c còn phải đối mặt với nguy cơ mù lòa cao gấp 4 lần so với những người không hút Thu*c. Chính vì vậy, ngừng hút Thu*c lá là cách tốt nhất để bảo vệ đôi mắt luôn sáng khỏe.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Nếu sử dụng quá nhiều thức ăn nhanh nhưng thiếu rau quả và trái cây, mắt sẽ không nhận được đủ vitamin, khoáng chất cùng với các axit béo cần thiết sẽ khiến cho mắt dễ bị nhức mỏi và nhanh lão hóa. Một chế độ dinh dưỡng khoa học có đầy đủ trái cây, rau xanh và thịt cá kết hợp với việc tập thể dục đều đặn hàng ngày là cần thiết để giữ cho mắt luôn sáng khỏe, giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh về mắt do tuổi tác.
Ngủ không đủ giấc: Thiếu ngủ gây đỏ mắt, tạo quầng thâm dưới mắt, giật mí mắt, khô mắt và nhìn mờ.
Uống ít nước khiến mắt khô và nhanh mỏi: Uống ít hơn 8 ly nước mỗi ngày kết hợp chế độ ăn nhiều natri có thể làm cơ thể bạn bị mất nước, chính vì vậy, tuyến nước mắt cũng không thể sản xuất đủ lượng nước để nuôi dưỡng và duy trì độ ẩm cho mắt. Không uống đủ nước mỗi ngày, mắt sẽ khô, tấy đỏ và mí mắt thường sưng húp, do vậy, nên bổ sung khoảng 2 lít nước mỗi ngày để duy trì mọi hoạt động sống của cơ thể.
Sử dụng máy tính và điện thoại liên tục: trong 1 ngày chúng ta dành rất nhiều thời gian để nhìn vào màn hình máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng là một trong những nguyên nhân gây hại cho mắt. Những thiết bị này sẽ có ánh sáng xanh, việc nhìn nhiều sẽ khiến mắt mệt mỏi và nhìn mờ. Tình trạng này khiến mắt bị khô và dễ bị kích ứng.
Đeo kính áp tròng quá lâu: có thể gây vi sang chấn, tức là chấn thương nhỏ, nhìn bình thường không thể thấy được. Biểu hiện thường là khó chịu, cộm ở mắt. Những vết xước không được điều trị ngay có thể thành sẹo, nếu để lâu có thể gây viêm loét giác mạc, làm giảm thị lực, thậm chí dẫn đến mù lòa. Ngoài ra, người đeo kính áp tròng còn có nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn, vi nấm, virut, ký sinh trùng từ dung dịch rửa kính.
Đang sử dụng Thu*c chống trầm cảm, huyết áp hay histamin: Những thành phần có trong các loại Thu*c trên khiến mắt bị khô do nước mắt là nguyên nhân gây hại cho mắt. Bạn sẽ cảm thấy như trong mắt của mình có sạn, mờ mắt, đỏ mắt hoặc nước mắt chảy nhiều. Bạn nên tránh những nơi có khói, gió vì chúng sẽ khiến tình trạng mắt của bạn nặng hơn và có thể bị mất thị lực vĩnh viễn.
Làm gì để phòng chống lão hóa mắt?
Tiến trình lão hóa nhanh hay chậm tùy thuộc vào sự quan tâm chăm sóc mắt của mỗi người ngay từ khi còn trẻ. Bạn có thể hạn chế quá trình
lão hóa mắt bằng một số cách sau:
Bảo vệ mắt tránh ánh sáng mặt trời: bằng cách đeo kính râm có quét lớp chống tia cực tím, tránh đi ra ngoài đường vào thời điểm nắng nhất trong ngày: Từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều.
Chăm sóc mắt đúng cách: Không đọc sách quá gần (ở người lớn khoảng cách từ 30-35cm, trẻ em từ 25-30cm), không đọc sách khi ngồi trên các phương tiện giao thông đang chuyển động. Làm việc trước màn hình vi tính hay chơi game, cứ mỗi 50 phút phải nghỉ 5-10 phút.
Không hút Thu*c lá: vì hút Thu*c lá làm suy yếu hệ tuần hoàn của cơ thể, làm giảm lượng máu đến mắt.
Duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối: đặc biệt cần cung cấp cho mắt các dưỡng chất cần thiết như kẽm, vitamin B
2, lutein, zeaxanthin để giúp nuôi dưỡng tế bào mắt khỏe mạnh, phòng ngừa lão hóa. Kẽm và vitamin B
2 (riboflavin) đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động của cơ thể, tham gia vào sự trao đổi sắc tố ở võng mạc mắt, giúp mắt thích nghi với ánh sáng. Thiếu vitamin B
2 và kẽm có thể gây tình trạng đỏ mắt, mẫn cảm, mỏi mắt và mờ mắt.Lưu ý: mọi người nên đi khám mắt thường xuyên. Mỗi 2 lần/năm để sớm phát hiện các bệnh về mắt và có hướng xử trí kịp thời. Khi thấy mắt có các dấu hiệu không bình thường thì cần đi khám ngay, không tự ý nhỏ Thu*c mắt khi chưa có chỉ định của thầy Thu*c.
BS. Hiền Thu