Mía có vị ngọt, tính hàn, “Mía chủ bổ khí kiêm hạ khí, bổ dưỡng, đại bổ tỳ âm, dưỡng huyết cường gân cốt, an thần trấn kinh tức phong, tả phế nhiệt, lợi yết hầu, hạ đờm hỏa, chi nôn, hòa vị, tiêu phiền nhiệt”.
Ngoài cốc nước mía để giải nhiệt mùa hè, mía còn có công dụng chữa ho, hen, nôn mửa, tình trạng hoảng hốt, tâm thần bất định, trúng phong cấm khẩu, bí đái. Do tính hàn lương nên cấm chỉ định trường hợp tỳ vị hư hàn. Trường hợp cần thiết thì phối hợp với gừng để giảm tính lạnh của mía.
Theo chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng người Ấn Độ - Rujuta Diweta, nước mía còn có nhiều lợi ích nổi bật như chống lão hóa, ngừa mụn; ngăn chặn sự phát triển của ung thư; chữa hôi miệng và sâu răng tự nhiên; tăng cường chức năng gan; giảm nhẹ bệnh tiểu đường.
Ngoài ra, đối với mẹ bầu, nước mía còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, tốt cho hệ tiêu hóa, ngăn ngừa tình trạng ốm nghén, cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho thai nhi, làm đẹp da…
Sách cổ cho rằng, uống nước mía bằng cách nhai có hai cái lợi: Một là uống được ít một sẽ có lợi hơn và hai là “Tập thể dục cho răng khỏe”. Nước mía có công dụng đối với trẻ em đổ mồ hôi trộm; chữa chứng phát nóng, miệng khô, cổ ráo, tiểu tiện đỏ sẻn, tiểu nhiều, tiểu dắt, giải nhiệt, giải say rượu, trị sốt rét có báng… Ngoài ra, nước mía kết hợp với một số loại thảo dược có tác dụng chữa rất nhiều bệnh khác nhau.
Chữa ho gà: cho 3 lóng mía, 1 nắm rau má, 2 lát gừng và 2 bát nước vào sắc để uống ít một.
Chữa ho, hen do nhiệt hoặc sổ mũi, khô miệng; táo bón: nấu cháo với 60g gạo, tiếp đến ép lấy 200 ml nước mía, cho vào nồi cháo nấu lại cho sôi và ăn nóng.
Thanh nhiệt, nhuận hầu họng: Mùa đông, nấu nước mía để uống nóng.
Dùng cho người hay ho, nóng rát cổ, giọng nói yếu: Bách hợp 50g, ngâm nước nấu nhừ, sau đó cho nước mía và nước củ cải mỗi loại 100g. Uống trước khi đi ngủ.
Chữa bệnh bụi phổi: Nước mía, nước củ cải mỗi loại 50 ml, cho thêm chút mật ong, đường phèn và dầu vừng vào rồi chưng thành cao. Mỗi ngày, cho 2 lòng đỏ trứng gà đánh đều với cao rồi hấp cơm ăn.
Chống khát, chống nôn mửa, chữa đau dạ dày mạn tính và giải độc cá nóc: pha 200 ml nước mía với 15 ml nước gừng. Uống từng ngụm nhỏ trong vài ngày, không uống nhiều một lúc. Lưu ý, khi dính độc cá nóc, chỉ uống để sơ cứu, ngay sau đó phải đến ngay bệnh viện để kịp thời chữa trị.
Táo bón nhiệt kết đại tràng, thở có mùi hôi, đầy bụng, nước tiểu vàng, nóng, lưỡi vàng mỏng: Cạo 40 g lớp vỏ ngoài của cây đại sao lên, 8g phèn chua sống, cả 2 tán mịn rồi trộn với 300 ml nước mía cô đặc, luyện thành viên 0,5 g. Mỗi lần uống 8 viên (4 g) vào sáng sớm và trước khi đi ngủ. Khi nào đi vệ sinh được thì thôi.
Chữa bàng quang thấp nhiệt, đái rắt, viêm đường tiết niệu: 300g mía, 200g mã đề, 150g râu ngô. Mía lùi sơ, rửa sạch, cắt khúc chẻ nhỏ. Cho tất cả vào sắc uống.
Bệnh đường tiết niệu, thanh nhiệt lợi thấp: Nước ép mía 500g hòa nước ép ngó sen tươi 500g. Chia nhỏ uống trong ngày.
Chữa suy nhược cơ thể, ăn ngủ kém, hay mệt: Nấu sôi 0,5 lít nước mía; sau đó đập 2 quả trứng gà tười vào, nhấc xuống và đậy nắp. Ăn khi còn nóng. Nếu tay chân lạnh thì thêm lát gừng sống giã nát cho vào nước mía khi sôi.
Chữa da khô, tóc cháy: Pha 1 chén nước mía với 200g nước rau má xay và nước 1 qả dừa xiêm. Có thể thêm mật ong, sữa ong chúa để uống trước khi đi ngủ (không pha sẵn).
Chữa người gầy: Lấy 1 lít nước mía nấu kỹ với 200g chuối khô (mứt chuối). Sau đó, vặn lửa nhỏ, đập vào 2 quả trứng gà tươi, ăn nóng. Tuần dùng 3 lần sẽ thấy hiệu quả.
Phòng hậu sởi: Ép lấy nước 2 đốt mía hòa với 40g sắn dây và 20g rau mùi. Dùng 2 bát nước sắc còn 1 bát, uống dài ngày, trong khi có dịch sởi.
Mặc dù nước mía mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời nhưng bạn cần phải uống nước mía một cách chừng mực để giữ sức khỏe ổn định.
Theo nghiên cứu dinh dưỡng, nước mía là một loại thực phẩm chứa hàm lượng đường cao chiếm tới 70%, đây là nguồn cung cấp năng lượng và calo tuyệt vời nhưng cũng có thể khiến bạn tăng cân, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nếu tiêu thụ nhiều. Không uống quá nhiều dù rất khát, chỉ nên dao động dưới 240ml mỗi ngày (khoảng 2 ly).
Nước mía chứa nhiều chất dinh dưỡng nên rất được vi khuẩn yêu thích, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển và gây bệnh. Vì vậy, tuyệt đối không để nước mía quá lâu bên ngoài hoặc bảo quản trong môi trường bẩn mà nên dùng ngay sau khi ép.
Bạn cũng nên lựa những hàng quán chế biến nước mía hợp vệ sinh, máy ép sạch sẽ.
Mía có tính hàn và lượng đường cao nên dễ gây đau bụng nên những người có đường tiêu hóa kém, hay bị đầy bụng, khó tiêu thì không nên uống nước mía thường xuyên.
Không uống nước mía khi đang dùng những loại Thu*c bổ hay Thu*c chống đông máu, khiến công dụng của Thu*c trở nên vô nghĩa.
Nước mía cung cấp khá nhiều năng lượng, vì vậy người đang ăn kiêng, giảm cân cần uống có chừng mực. Mẹ bầu cũng không nên uống quá nhiều nước mía, dễ gây nhiễm trùng hoặc tiểu đường thai kỳ.