Ảnh minh họa |
Thực phẩm chức năng là gì?
Theo Viện Khoa học và Đời sống quốc tế (International Life Science Institute - ILSI) thì “TPCN là thực phẩm có lợi cho một hay nhiều hoạt động của cơ thể như cải thiện tình trạng sức khoẻ và làm giảm nguy cơ mắc bệnh hơn là so với giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại”.
Theo IFIC, TPCN là những thực phẩm hay thành phần của chế độ ăn có thể đem lại lợi ích cho sức khoẻ nhiều hơn giá trị dinh dưỡng cơ bản.
Theo đó, TPCN có thể có nguồn gốc tự nhiên hoặc đã qua quá trình chế biến và được bổ sung thêm các chất chức năng.
Có thể nói, TPCN nằm ở nơi giao thoa giữa thực phẩm và thuốc, nên người ta thường gọi TPCN là thực phẩm - thuốc.
Phân biệt TPCN với thực phẩm và thuốc
|
Ảnh minh họa |
* So sánh TPCN với thực phẩm
STT | Tiêu chí | Thực phẩm | Thực phẩm chức năng | |
1 | Chức năng | - Cung cấp các chất dinh dưỡng - Thỏa mãn về nhu cầu cảm quan | - Cung cấp các chất dinh dưỡng - Chức năng cảm quan - Lợi ích vượt trội về sức khỏe (giảm cholesterol, giảm HA, chống táo bón, cải thiện hệ VSV đường ruột…) | |
2 | Chế biến | Chế biến theo công thức thô (không loại bỏ được chất bất lợi) | Chế biến theo công thức tinh (bổ sung thành phần có lợi, loại bỏ thành phần bất lợi) | |
3 | Tác dụng tạo năng lượng | Tạo ra năng lượng cao | Ít tạo ra năng lượng | |
4 | Liều dùng | Số lượng lớn | Số lượng rất nhỏ | |
5 | Đối tượng sử dụng | Mọi đối tượng | Mọi đối tượng nhưng có định hướng cho các đối tượng: người già, trẻ em, phụ nữ mãn kinh… | |
6 | Nguồn gốc nguyên liệu | Nguyên liệu thô từ thực vật, động vật (rau, củ, quả, thịt, cá, trứng…) có nguồn gốc tự nhiên | - Hoạt chất, chất chiết từ thực vật, động vật (nguồn gốc tự nhiên) | |
7 | Thời gian & phương thức dùng | - Thường xuyên, suốt đời - Khó sử dụng cho người ốm, già, bệnh lý đặc biệt | - Thường xuyên, suốt đời - Có sản phẩm cho các đối tượng đặc biệt: người ốm, già, bệnh lý đặc biệt | |
* So sánh TPCN với thuốc
STT | Tiêu chí | Thực phẩm chức năng | Thuốc |
1 | Định nghĩa | Là sản phẩm dùng để hỗ trợ (phục hồi, tăng cường và duy trì) các chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng cường đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật | Là thực phẩm có lợi cho một hay nhiều hoạt động của cơ thể như cải thiện tình trạng sức khoẻ và làm giảm nguy cơ mắc bệnh hơn là so với giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại |
2 | Công bố trên nhãn của nhà SX | Thực phẩm chức năng | Thuốc |
3 | Hàm lượng chất, hoạt chất | Không quá 3 lần mức nhu cầu hàng ngày của cơ thể | Cao |
4 | Điều kiện sử dụng | Người tiêu dùng tự mua ở chợ, siêu thị | Phải có chỉ định, kê đơn của bác sĩ |
6 | Đối tượng dùng | Người bệnh và người khỏe mạnh | Người bệnh |
7 | Điều kiện phân phối | Bán lẻ, siêu thị, trực tiếp | Tại hiệu thuốc có dược sĩ |
8 | Cách dùng | - Thường xuyên, liên tục - Không biến chứng, không hạn chế | - Từng đợt - Nguy cơ biến chứng, tai biến |
9 | Nguồn gốc, nguyên liệu | Nguồn gốc tự nhiên | Nguồn gốc tự nhiên Nguồn gốc tổng hợp |
Các loại TPCN
* Các loại TPCN - Thực phẩm thiên nhiên chưa qua chế biến:
- Cà chua
- Tỏi
- Cam, quýt, chanh, bưởi
- Trà
- Rau lá xanh giàu Lutein
- Bông cải và các loại rau họ cải
- Sữa.
- Đậu nành
- Cá
* Các loại TPCN - Thực phẩm đã qua chế biến:
- Nhóm bổ sung vitamin và khoáng chất
- Nhóm bổ sung chất xơ
- Thực phẩm loại bỏ bớt một số thành phần
- Thực phẩm giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường tiêu hóa
- Các thực phẩm cho nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt.
- Bổ sung các chất dinh dưỡng đặc biệt khác.
Lưu ý khi sử dụng thực phẩm chức năng
- Những thực phẩm ở dạng tự nhiên, cần lưu ý chọn những sản phẩm tươi, mới và đảm bảo vệ sinh an toàn.
- Những sản phẩm đã qua chế biến, người tiêu dùng phải đọc kỹ bao bì và hướng dẫn sử dụng.
- TPCN cũng có thể gây dị ứng vì đã được thay đổi thành phần qua chế biến, nhằm đưa đến tác dụng sinh lý nào đó có lợi cho sức khoẻ, ngoài cung cấp chất dinh dưỡng cơ bản.
- Tuỳ vào mục đích đăng ký sản phẩm là thuốc hay TPCN mà các chế phẩm bào chế từ cùng một loại dược liệu sẽ được gọi với tên tương ứng.
- Trong nhiều trường hợp TPCN là trung gian giữa thực phẩm và thuốc. Do vậy bạn cần cẩn thận trong cách sử dụng và tốt nhất nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ.
Tiểu Bùi
Theo tạp chí Sống Khỏe
Chủ đề liên quan: