Hay gặp nhất trong là do nhiệt (theo Đông y), tức là trong cơ thể bị nóng phát ra nhiệt gây loét niêm mạc miệng. Loét miệng do nhiệt là loại nhẹ nhưng làm cho trẻ rất khó chịu, mệt mỏi, hay quấy khóc, khó ngủ và chảy nước miếng nhiều, làm cho trẻ gầy sút do không ăn được hoặc ăn rất ít...
Do virut Herpes: Người ta cũng thấy có thể do virut Herpes. Virut Herpes gây loét niêm mạc miệng thường chỉ có một vết loét nhưng do nhiệt hoặc các nguyên nhân khác thì có thể có một hoặc nhiều vết loét trong niêm mạc miệng. Loét miệng do virut Herpes cũng có các triệu chứng như do nhiệt.
Do virut thủy đậu: Người ta cũng thấy có thể loét niêm mạc miệng do virut thủy đậu. Virut thủy đậu ngoài gây các nốt phỏng ở da cũng có thể gây các nốt phỏng ở niêm mạc ngay cả niêm mạc miệng gây loét niêm mạc miệng và có thể có nhiều nốt phỏng trong niêm mạc miệng khi nốt phỏng bong ra cũng gây đau, rát, chứa nước miếng như do nhiệt.
Do bệnh tay chân miệng: Ở trẻ em có một số bệnh cũng gây điển hình nhất là bệnh tay - chân - miệng. Trong bệnh tay - chân - miệng ban đầu thường có sốt hoặc sốt nhẹ như trong bệnh thủy đậu, sưng miệng nổi bọng nước thường có kích thước khoảng từ 2-3mm hoặc bằng đầu đũa, màu đỏ hoặc xám hình bầu dục. Các nốt bọng nước thường có ở hai bên mông, đầu gối, lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc ở niêm mạc miệng. Đặc điểm của các nốt bọng nước trong bệnh tay chân miệng là ấn không đau. Các bọng nước có ở niêm mạc miệng khi vỡ ra tạo thành các vết loét ở trong miệng. Bệnh chân tay miệng thường có kèm theo nôn, tiêu chảy ngay khi nổi bọng nước. Bệnh tay chân miệng cũng có thể gây nên một số biến chứng nguy hiểm như viêm cơ tim,viêm màng não...
Do thiếu vitamin: Ở những cơ thể trẻ do nuôi dưỡng thiếu chất hoặc trẻ hấp thu kém (mặc dù gia đình đã cố gắng hết mức cho trẻ chế độ ăn tốt) gây nên thiếu một số chất cần thiết như vitamin PP, vitamin C, vitamin B12, axit folic, chất sắt cũng có thể gây loét miệng... Loét miệng cũng có thể do chấn thương làm viêm, dập niêm mạc miệng, ví dụ như khi bị ngã. Cũng có thể do ăn thức ăn nóng làm bỏng rồi loét niêm mạc miệng. Ngoài ra, một số người bị rối loạn chức năng miễn dịch làm suy giảm miễn dịch như trong bệnh AIDS hoặc gặp stress liên tục cũng có thể bị loét miệng. Dù là nguyên nhân gì gây thì cũng làm cho người bệnh (cả trẻ em và người lớn tuổi) đều đau, rát rất khó chịu, gầy sút, mất ngủ và hay cáu gắt.
Như đã trình bày ở phần trên, do nhiều nguyên nhân khác nhau có loại đơn thuần nhưng có loại nguyên nhân gây và biến chứng nguy hiểm, vì vậy khi trẻ bị nên cho trẻ đi khám bệnh để bác sĩ xác định nguyên nhân trên cơ sở đó có hướng điều trị. Loét miệng gây đau, rát cho nên dùng Thu*c giảm đau cho trẻ là rất cần thiết nhưng dùng loại gì cho phù hợp với từng trẻ là công việc của bác sĩ khám bệnh trực tiếp cho trẻ, người nhà bệnh nhân không nên tự mua Thu*c dùng cho trẻ. Trong những ngày trẻ bị bệnh nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng, không nóng, không cay, không chua và hợp với khẩu vị của trẻ. Để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ thì nên cho trẻ ăn làm nhiều lần trong ngày vì mỗi lần trẻ chỉ ăn được ít một, thức ăn cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, có thể dùng mật ong rơ miệng hoặc chấm vào các nốt loét cho trẻ để tránh các tác động kích thích làm trẻ đau. Nên cho trẻ uống thêm nước rau luộc, nước hoa quả tươi mát...
BS. Nguyễn Văn Việt