Khi bị tăng huyết áp có kèm đau thắt ngực, bệnh nhân thường uống Thuốc methyldopa (dopegyt) hoặc uống nifedipin (adalat). Tuy nhiên, khi sử dụng thường xuyên các loại Thuốc này, bệnh nhân có thể bị một số phản ứng phụ của Thuốc như tác dụng có hại đến gan hoặc ảnh hưởng đến chuyển hóa muối nước trong cơ thể gây phù.
Khi bị
tăng huyết áp có kèm đau thắt ngực, bệnh nhân thường
uống Thuốc methyldopa (dopegyt) hoặc uống nifedipin (adalat). Tuy nhiên, khi sử
dụng thường xuyên các loại Thuốc này, bệnh nhân có thể bị một số phản ứng phụ
của Thuốc như tác dụng có hại đến gan hoặc ảnh hưởng đến chuyển hóa muối nước
trong cơ thể gây phù.
Chú ý những phản ứng có hại
Các Thuốc thuộc nhóm Thuốc điều trị bệnh tim mạch có khoảng
an toàn điều trị hẹp, tức là khoảng cách giữa liều có tác dụng và liều độc rất
gần nhau. Nó rất dễ gây tai biến nếu dùng không đúng liều lượng và cách dùng.
Hoạt chất methyldopa có thể gây một số phản ứng phụ như thiếu máu tán huyết,
nhức đầu, yếu cơ, giảm huyết áp thế đứng, giữ muối gây phù... Nifedipin làm
tăng tác dụng của Thuốc hạ huyết áp và các Thuốc gây giãn mạch khác (nhất là
các dẫn xuất nitrat). Không nên phối hợp nifedipin với cyclosporin vì làm giảm
chuyển hóa nifedipin. Các Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) đối kháng với
tác dụng chống
tăng huyết áp của nifedipin. Thận trọng khi phối hợp nifedipin
với Thuốc chẹn alpha-1 vì có thể làm tăng tác dụng hạ huyết áp, có thể gây hạ
huyết áp thế đứng. Lưu ý khi phối hợp nifedipin với các Thuốc chẹn beta vì gây
hạ huyết áp, suy tim ở bệnh nhân bị suy tim tiềm ẩn hoặc không kiểm soát. Tác
dụng phụ thường xảy ra ở giai đoạn đầu dùng Thuốc và giảm dần sau đó. Thường
xảy ra là đau đầu, đỏ ửng ở mặt, phù chân (tùy thuộc vào liều dùng), tiêu chảy,
buồn nôn, hạ nhẹ huyết áp. Nên điều chỉnh lại liều dùng khi nhịp tim đập nhanh,
đánh trống ngực. Hiếm khi bị choáng váng, suy nhược, dị ứng. Thận trọng sử dụng
Thuốc ở bệnh nhân trong tình trạng huyết động không ổn định như giảm lưu lượng
máu, sốc tim,
tăng huyết áp cấp tính... Ngưng sử dụng Thuốc ở bệnh nhân bị suy
tim hoặc chức năng tâm thất trái bị suy (huyết áp tâm thu dưới 90mmHg).
Thuốc phối hợp cũng phải thận trọng
Nhiều bệnh nhân thường có tâm lý thích sử dụng các loại
Thuốc nguồn gốc thảo dược có tác dụng hạ huyết áp và ngăn ngừa tai biến mạch
máu não. Có người còn dùng thực phẩm chức năng (TPCN) để uống cùng với các
Thuốc tim mạch đang dùng.
Một số TPCN có hoạt chất resveratrol (có trong hạt nho đỏ
hoặc rượu vang đỏ) thường được giới thiệu có tác dụng hạ đường huyết, giảm
cholesterol máu, chống đông máu, ngăn ngừa các bệnh do ăn nhiều chất béo gây
nên. Resveratrol có tác dụng ngăn cản quá trình ôxy hóa của lipoprotein - chất
gây nên mảng xơ vữa động mạch, ngăn cản sự hình thành LDL (cholesterol xấu), làm
tăng HDL (cholesterol tốt). Ngoài ra, resveratrol còn ức chế hoạt tính của
enzym alpha-glucosidase do đó làm giảm sự hấp thu glucose của ruột non, làm hạ
đường huyết. Resveratrol còn có tác dụng chống đông máu do làm giảm quá trình
kết dính tiểu cầu. Resveratrol dùng cho người bị bệnh xơ vữa động mạch, tăng mỡ
máu hay đái tháo đường có tác dụng tốt chống ôxy hóa, ngăn ngừa các gốc tự do,
chống viêm khớp, bảo vệ gan, bệnh Alzheimer và các bệnh thoái hóa thần kinh do
tuổi tác. Tuy vậy đây chỉ là một loại Thuốc hỗ trợ, nếu bệnh nhân đang có chỉ
số huyết áp quá mức bình thường mà không dùng Thuốc làm hạ huyết áp ngay có thể
bị các nguy cơ khác thì nên thận trọng khi sử dụng các Thuốc tương tự như TPCN.
Với các Thuốc điều trị bệnh tim mạch nói chung và Thuốc điều
trị
tăng huyết áp nói riêng, cần phải theo dõi chặt chẽ tình trạng cơ thể của
người bệnh, đặc biệt là phải đo huyết áp hàng ngày để có hướng dùng Thuốc thích
hợp. Với các Thuốc được quảng cáo như TPCN hoặc Thuốc bán trên thị trường không
cần kê đơn của bác sĩ phải hết sức thận trọng để tránh những hậu quả đáng tiếc
có thể xảy ra khi huyết áp người bệnh tăng, giảm đột ngột vì không được duy trì
ở tình trạng ổn định với các Thuốc đã quen dùng. Tùy từng trường hợp cần phải
có chỉ định của thầy Thuốc sau khi đã kiểm tra huyết áp và tình trạng cơ thể.
Không nên tự ý dùng thay thế Thuốc hoặc phối hợp thêm các Thuốc khác khi chưa
có ý kiến của thầy Thuốc.
ThS. Lê Quốc Thịnh