Theo phản ánh của người dân khu 1 và 2 xã Ngọc Lập, trên địa bàn thường xuyên phải hứng chịu những đợt rung chấn từ việc nổ mìn của 2 mỏ đá là mỏ Hang Đùng, thuộc Công ty CP Khoáng sản Phú Thọ và mỏ đá Hang Đùng 1, thuộc Công ty TNHH Thu Hải. Các đợt rung chấn đủ mức độ, lở đất, lở đá và khói bụi đã trở thành nỗi ám ảnh suốt nhiều năm nay với người dân nơi đây.
Cách đây vài tuần, ở trên địa bàn đã xảy ra một vụ lở đá nghiêm trọng, nguyên nhân là do mỏ đá Hang Đùng 1 trong lúc nổ mìn khai thác đá gây ra. Bà L.T.H (khu 1 xã Ngọc Lập) kể lại: “3 bà cháu đang ngồi trong bếp thì bỗng nghe thấy tiếng nổ mạnh, sau đó là tiếng đá bắt đầu lăn xuống. Vì chủ động chạy trước nên may mắn người không sao, nhưng khối đá lớn lăn xuống đã đánh sập căn nhà bếp của gia đình. Khu này hai bên là 2 mỏ đá, một là đằng sau nhà, 2 là bên kia đường Quốc lộ70B”.
| Căn nhà bếp của gia đình bà L.T.H – nơi xảy ra vụ lở đá cách đây vài tuần đang được sửa lại. |
Ông N.V.A, người dân sống tại khu 1 xã Ngọc Lập cho biết: Việc khai thác đá ở mỏ Hang Đùng 1 khiến cho gia đình ông khốn khổ. Ngoài việc rung chấn, lở đất đá gây nguy hiểm, vấn đề rất nhức nhối khác từ việc nổ mìn, khoan, xử lý và vận chuyển đá gây bụi bặm, các hộ dân nơi đây luôn phải đóng kín cửa vì quá bụi. Cộng thêm trạm trộn bê tông asphalt ngay trong mỏ đá xả khói gây mùi rất khó chịu, người dân xung quanh đang phải sống trong một môi trường đầy rẫy những nguy hiểm và ô nhiễm.
Ông A cho biết thêm: “Người dân chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền nhưng vấn đề chưa được khắc phục, các cuộc tiếp xúc cử tri chẳng giải quyết được gì, nhà cửa thì bám đầy bụi bẩn, mùi khói từ trạm trộn bê tông nồng nặc khó chịu, khói bụi nhiều đến nỗi cây trồng xung quanh không sai được quả”.
Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty chủ quản của trạm trộn bê tông asphalt nằm trong khu vực mỏ đá Hang Đùng của Công ty CP Khoáng Sản Phú Thọ là một công ty có tên là T&Q, đã hoạt động được vài năm nay.
| Ông Đinh Xuân Hôn – CT UBND xã Ngọc Lập trong buổi làm việc với phóng viên. |
Để làm rõ hơn về những phản ánh trên, phóng viên báo Pháp Luật Việt Nam đã liên hệ làm việc với UBND xã Ngọc Lập (Yên Lập, Phú Thọ). Tại đây, ông Đinh Xuân Hôn, Chủ tịch UBND xã cho biết: Chính quyền không nhận được bất cứ đơn thư khiếu nại cũng như ý kiến nào của người dân, kể cả trong các cuộc tiếp xúc cử tri hay họp HĐND xã cũng không có.
Theo Nghị định 158/2016/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản: Các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản (trừ hộ kinh doanh) phải lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; lắp đặt camera giám sát tại các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu liên quan.
Thời điểm gia đình bà L.T.H sống tại khu 1 xã Ngọc Lập bị lở đá gây ảnh hưởng, ông Hôn trình bày rằng Công an xã đã đến nhưng không lập biên bản tại hiện trường vì giữa Công ty CP Khoáng sản Phú Thọ và gia đình bà H đã giải quyết bằng “tình cảm”.
Việc chính quyền địa phương không lập biên bản tại hiện trường có thể sẽ gây ra nhiều sự việc không mong muốn, khó khăn trong việc phân định đúng sai nếu xảy ra tranh chấp giữa 2 bên sau vụ việc.
Ông Hôn thừa nhận việc làm này là sai theo quy định của pháp luật. Theo ông Hôn, hiện nay cả 2 mỏ đá Hang Đùng 1 và Hang Đùng 2 đều không có trạm cân điện tử và camera giám sát.
Vậy các ban nghành liên quan dựa vào đâu để quản lý sản lượng khai thác của 2 mỏ đá này? Việc “thả phanh” khai thác suốt một thời gian dài như vậy có phải nguyên do gây ra các vấn đề ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân?
Khi phóng viên đề nghị tiếp cận những giấy tờ, thủ tục pháp lý mà UBND xã Ngọc Lập nắm giữ của 2 doanh nghiệp khai thác khoảng sản và trạm trộn bê tông aslphal trên, ông Hôn cho biết, chính quyền xã không lưu giữ bất cứ giấy tờ, thủ tục pháp lý nào của các đơn vị này.
Câu hỏi đặt ra là nếu như tiếp tục có những vụ việc xảy ra giữa những đơn vị này và người dân, thì UBND xã Ngọc Lập dựa vào đâu để xử lý, khi cơ quan quản lý nhà nước trực tiếp tại địa phương không có bất cứ một giấy tờ, thủ tục pháp lý nào của các đơn vị này? Và người dân xã Ngọc Lập khi nào mới thoát khỏi cảnh môi trường sống bị “bức tử” bởi khói bụi và những nguy cơ đe dọa tính mạng từ các mỏ đá Hang Đùng 1 và Hang Đùng 2?
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin. /.
Xuân Hanh