Bạn cần biết hôm nay

Bạn cần biết

Ảo giác và những dạng ảo giác con người hay mắc phải

Trong lịch sử nhân loại, con người đã tìm kiếm nhiều cách để thay đổi nhận thức và trạng thái phục vụ cho mục đích giác ngộ, trong đó có ảo giác.

Dưới đây, một số dạng ảo giác thường gặp, nó mang đến cả niềm vui lẫn thảm họa.

Tổng quan về ảo giác

Theo bách khoa thư mở (wikipedia) ảo giác (hallucination) được đưa vào ngôn ngữ tiếng anh năm 1646 bởi bác sĩ sir thomas browne. nó có nguồn gốc phát sinh từ tiếng latin alucinari, có nghĩa “tâm trí lang thang”. đối với browne, ảo giác có nghĩa là một loại tầm nhìn đã bị biến đổi, lệch lạc. trong lịch sử, con người đã từng tìm kiếm những cách khác nhau để thay đổi nhận thức và trạng thái. các bậc thầy tâm linh, tu sĩ, thậm chí cả các linh mục đã dựa vào việc thay đổi kinh nghiệm ý thức để đạt được một mục đích trong giác ngộ hoặc thậm chí là mang lại niềm vui đơn giản. một nhà khoa học người thụy sĩ đã định nghĩa ảo giác là nhận thức của người hồi giáo mà không có các kích thích tương ứng. ảo giác có thể gây kinh hoàng, đặc biệt nếu người trong cuộc không mong muốn còn người mong muốn nó lại là niềm vui.

Theo nghiên cứu, khoảng 10% dân số thế giới từng trải qua ảo giác ở những mức độ khác nhau. một cuộc khảo sát tiến hành từ năm 1996 đến 1999 ở hơn 13.000 người, công bố trên trang tin prezi.com cho thấy, gần 39% số người báo cáo kinh nghiệm ảo giác, 27% trong số đó ảo giác ban ngày, chủ yếu là nằm ngoài bối cảnh bệnh tật hoặc sử dụng M* t*y. từ cuộc điều tra nói trên cho thấy, ảo giác khứu giác và vị giác dường như phổ biến nhất trong dân số nói chung.

Ảo giác là nhận thức trong sự vắng mặt của kích thích bên ngoài nhưng có những phẩm chất của nhận thức thực sự. ảo giác là sống động, đáng kể và được coi là nằm trong không gian khách quan bên ngoài. có thể hiểu ngắn gọn, ảo giác trong đó nhận thức thật bị bóp méo hoặc bị hiểu sai. ảo giác có thể xảy ra trong thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác, xúc giác...


Ảo giác là từ phát sinh trong tiếng Latin alucinari, có nghĩa “tâm trí lang thang”

Một dạng ảo giác nhẹ được gọi là rối loạn, có thể xảy ra ở hầu hết các giác quan nói trên. đây có thể là những thứ như nhìn thấy chuyển động trong tầm nhìn ngoại vi, hoặc nghe thấy những tiếng động hoặc giọng nói mờ nhạt. ảo giác thính giác rất phổ biến trong tâm thần phân liệt. ảo giác thính giác thuộc loại độc hại thường được nghe thấy, ví dụ như mọi người nói sau lưng họ. giống như ảo giác thính giác, ảo giác thị giác cũng có thể xuất hiện ở phía sau lưng đối tượng. ảo giác thôi miên được xem là hiện tượng bình thường, có thể xảy ra khi một người đang ngủ và nửa tỉnh nửa thức. ảo giác có thể liên quan đến việc sử dụng M* t*y (đặc biệt là mê sảng), thiếu ngủ, rối loạn tâm thần, rối loạn thần kinh và run do mê sảng.

Ảo giác có thể mang đến cả niềm vui lẫn thảm họa

Về điều trị chứng ảo giác, trước tiên cần tìm ra các triệu chứng cụ thể. ví dụ, ảo giác gây ra bởi bệnh tâm thần, điều trị dựa trên thăm khám cụ thể. bác sĩ có thể kê đơn dùng Thu*c, như Thu*c dịu thần kinh, Thu*c chống loạn thần không điển hình.... bên cạnh việc dùng Thu*c nên duy trì cuộc sống lành mạnh, giảm căng thẳng, duy trì giấc ngủ tốt, ăn uống cân bằng, đủ chất, tránh dùng Thu*c kích thích...

Vài dạng ảo giác thường gặp

Kích thích phát sinh ảo giác

Kích thích (excitation) có thể gây ảo giác và là dạng ảo giác phổ biến trong cuộc sống con người. đôi khi, ở một số người, những thứ như lo lắng có thể phát sinh ra ảo giác và rối loạn tâm thần. lo lắng không được xem là trạng thái bình tĩnh của tâm trí. nó gây ra bởi sự kích thích quá mức của não, giống như những gì xảy ra khi uống một số loại Thu*c.

Ảo giác thông qua kích thích và lo lắng không phải dấu hiệu hay triệu chứng của một bệnh tâm thần tiềm ẩn. chỉ đơn giản là một phản ứng S*nh l* đối với sự căng thẳng (hay cảm nhận căng thẳng) mà não bộ đang trải qua. những trạng thái của tâm trí và ảo giác, như ánh sáng sống động ghê sợ, những tiếng động lớn không thường xuyên diễn ra, tiếng nói trong gió..., tất cả những điều này có thể xảy ra với những người bình thường trong những điều kiện thích hợp. vì vậy, lo lắng hoặc bị kích thích có thể gây ra ảo giác, hiện tượng trên không hề hiếm, nhiều người trong số chúng ta biết từng trải nghiệm kiểu ảo giác này.


Ảo giác có thể liên quan đến việc sử dụng M* t*y, thiếu ngủ, rối loạn tâm thần...

Hai dạng ảo giác thôi miên

Dạng đầu, ảo giác thôi miên buồn ngủ (hypnagogic hallucinations) là ảo giác phổ biến trong cuộc sống gây ra bởi những thứ liên quan đến giấc ngủ. theo thống kê có khoảng 37% dân số từng trải nghiệm qua kiểu ảo giác lạ này. nó xuất hiện ngay sau khi cơn ngủ ấp tới bằng những giấc mơ lạ và đột nhiên thức dậy.

Ảo giác thôi miên thực sự là do lỗi xử lý thông tin của não bộ

Đây là ảo giác thôi miên, những loại ảo giác giấc ngủ này chủ yếu là thính giác. chúng bao gồm tiếng réo trong tai, tiếng ồn khó chịu hoặc thậm chí cả những cuộc nói chuyện với chính người trong cuộc. nếu sử dụng một số loại Thu*c, hoặc sau khi đã ngưng Thu*c, nhóm người này thường gặp phải ảo giác thôi miên ngay sau khi bắt đầu ngủ thiếp đi, đột nhiên giật mình tỉnh giấc, rồi lơ lửng trong một thực tại méo mó của thức giấc. người mang theo ảo giác thôi miên kiểu này thường có cảm giác bọ hoặc côn trùng bò khắp cơ thể, khiến họ ngứa gãi hoặc tìm cách loại bỏ các vật gây ảo giác ra khỏi cơ thể.

Dạng thứ hai là ảo giác thôi miên nửa thức nửa ngủ (hypnopompic hallucinations). đây là trạng thái thôi miên xảy ra vào lúc thức dậy và tỉnh táo, thậm chí nhiều người còn biết rõ đây là ảo giác. tuy nhiên, ảo giác thôi miên nửa thức nửa ngủ ít phổ biến hơn, chỉ có khoảng 12,5% dân số thế giới có ảo giác này. một trong những trạng thái phổ biến là tê liệt giấc ngủ. đây là một trải nghiệm kinh hoàng khi cơ thể bị tê liệt hoàn toàn, lơ lửng giữa thức và ngủ, khiến ảo giác xảy ra. chứng tê liệt khi ngủ có thể là ảo giác thôi miên buồn ngủ hoặc trạng thái thôi miên nửa thức nửa ngủ, nhưng cảm giác và sợ hãi thường giống nhau.

Khi thoát ra khỏi giấc ngủ, người trong cuộc có cảm giác như một thế lực tà ác nào đó đang tiến về phía họ. thông thường, mọi người cho biết họ trải qua nỗi sợ bị dẫm đạp, đấm đá hoặc tấn công bởi thực thể trong khi di chuyển. nhiều sinh vật, ác quỷ và ma tà được quy cho thực thể đe dọa người trong cuộc. ảo giác thôi miên nửa thức nửa ngủ từng được đề cập từ thời hy lạp cổ đại, nơi cư dân gán cho ảo giác đáng sợ là ma tà, quỷ ám và ngày nay nhờ khoa học, con người biết được những ảo giác thôi miên đáng sợ này thực sự là do lỗi của não khi xử lý thông tin, nó liên quan tới giấc ngủ rem và phổ biến trong cách thức hoạt động của bộ não.

Ảo giác do dùng Thu*c, M* t*y

Có lẽ đây là dạng trải nghiệm ảo giác nổi tiếng nhất, thường gặp nhất, nhất là khi M* t*y hoặc các loại Thu*c làm thay đổi tâm trí không được quản lý chặt chẽ. rất đa dạng như lsd cho đến psilocybin, và các loại M* t*y mới nhất hướng thần mới nhất.... thực chất, đây là những hóa chất gây ảnh hưởng đến não, phát sinh ảo giác mà chuyên môn gọi là hiện tượng gây nhiễu mạch (jamming the circuits). việc truyền thông tin, thường là qua các hợp chất hóa học trong hệ thần kinh tạo ra sự kích thích quá mức các giác quan, ít nhất là nhận thức khiến tâm trí con người nhiễu loạn, ảo giác, không thể làm chủ được bản thân.

Bất cứ ai sử dụng các loại Thu*c này đều biết chính xác những gì khoa học đã đề cập. Rất nhiều nghiên cứu phát hiện thấy những trạng thái cảm ứng hóa học thực sự có lợi cho sức khỏe thể chất và tâm lý chỉ khi nó được kiểm soát và dùng trong giới hạn cho phép.

Những ảo giác khác có thể xảy ra khi con người cố tình hoặc vô tình tự đầu độc mình bằng một số loại Thu*c kích thích nhất định, kể cả ở dạng thực vật lẫn tổng hợp. những lợi ích này đã được con người thực hành để đạt tới trải nghiệm ảo giác có lợi phục vụ cho chữa bệnh hay khai sáng trong hàng ngàn năm nay.

DS. CHU TRANG NHUNG

(Theo Listverse- 12/2018)

Mạng Y Tế
Nguồn: Sức khỏe đời sống (https://suckhoedoisong.vn/ao-giac-va-nhung-dang-ao-giac-con-nguoi-hay-mac-phai-n152760.html)
Từ khóa: ảo giác

Chủ đề liên quan:

ảo giác con người

Tin cùng nội dung

  • Từ lâu, khoa học biết rằng Chlorovirus ATCV-1là chủng ký sinh tồn tại trong tảo nước ngọt. Và qua một nghiên cứu được thực hiện tại Mỹ cho thấy, có tới 44% số người mang virút này, và đây là chủng virút gây giảm trí tuệ, làm cho con người trở nên đần độn.
  • Trong các chuyện thần thoại trên khắp thế giới, con người nếu trở nên bất tử sẽ được coi là những vị thần. Ở một số truyền thống khác...
  • Phổi trái nhỏ hơn lá phổi bên phải để nhường chỗ cho tim. Các cặp tình nhân có thể đập cùng nhịp tim sau khi nhìn chằm chằm vào mắt nhau trong 3 phút.
  • Giai đoạn tình yêu nồng nàn là lúc cơ thể con người sản sinh ra nhiều “hóa chất yêu” khiến cho bản năng T*nh d*c trỗi dậy, hai người quấn quít nhau.
  • Bạn đã từng biết người có khả năng “dự báo thời tiết” khá chính xác. Có khi chính bạn bị đột ngột đau nửa đầu vào một ngày “ốm nắng” trước mùa đông.
  • Cà độc dược, cà độc dược gai tù, cà độc dược lùn có thể gây ảo giác, mất tri thức tạm thời nếu tiếp xúc hoặc nuốt chúng, nhà nghiên cứu cây Thu*c Việt Nam khuyến cáo.
  • Mùa tựu trường lại đến. Những tấm áo trắng tinh khôi lại nô nức kéo về Hà Nội rực cháy niềm đam mê cho khát vọng tương lai. Biết bao nhiêu ước mơ tươi đẹp lại được chắp cánh và thắp lên niềm hy vọng.
  • Các chuyên gia tâm lý nước Anh đã nghiên cứu trên 150 ca Ch?t lâm sàng. Kết quả cho thấy, tất cả các đối tượng tham gia, dù ở độ tuổi khác nhau nhưng đều chung những cảm giác tương tự.
  • Hiện nay trong mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam đang dấy lên phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
  • Bệnh ảo giác ở người già (Hallucination) là căn bệnh liên quan đến hệ thần kinh, một số giác quan của con người bị rối loạn làm cho người bệnh rơi vào trạng thái nửa mê nửa tỉnh. Đề cập về căn bệnh này, tạp chí Live Strong của Mỹ vừa cập nhật 6 điều cần biết để phòng tránh chữa trị, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho những người trong cuộc.
Tải ứng dụng Mạng Y Tế trên CH PLAY