Bệnh phong không còn đáng sợ

Sợ hãi và quan niệm kỳ thị người mắc bệnh là sai lầm.

Bệnh phong là một trong những bệnh được nhân loại biết đến sớm nhất, còn được gọi là bệnh Hansen. Đây là bệnh truyền nhiễm mạn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae (M. leprae) gây ra, vi khuẩn phát triển rất chậm và thời kỳ ủ bệnh kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Bệnh phong thường khó lây và lây chậm bởi đặc trưng về mặt dịch tễ của vi khuẩn phong.

Bệnh phong có thể trị lành. Bệnh phong không phải là bệnh di truyền, không gây ch*t người, tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể để lại những tàn tật, di chứng trầm trọng. 10% các trường hợp được phát hiện quá trễ và bệnh nhân phải gánh chịu tàn tật do bệnh phong gây ra. Chính những tàn tật này làm cho người ta sợ hãi và quan niệm sai lầm về bệnh phong, kỳ thị những người mắc bệnh. Chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả đóng vai trò quan trọng không những cho từng cá nhân người bệnh mà còn nhằm thanh toán bệnh phong.

Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cũng là cách hữu hiệu để phòng ngừa bệnh phong.

Bệnh phong đã được chữa khỏi hoàn toàn

Bệnh phong là bệnh khó lây, có thời gian ủ bệnh kéo dài trung bình 3-5 năm hoặc có trường hợp có thể 5 năm, 10 năm. Bệnh lây lan chủ yếu qua da và niêm mạc có tổn thương bị trầy xước, mặt khác trực khuẩn phong sinh sản chậm với chu kỳ 12 - 13 ngày, không có vật chủ trung gian truyền bệnh. Trực khuẩn lại bị giết ch*t rất nhanh bằng các loại Thu*c như Rifampicin, ofloxacin..., dễ mất hoạt tính với xà phòng và ánh nắng.

Bệnh phong có khá nhiều biểu hiện lâm sàng, trong đó, bệnh có 2 dạng thường gặp đó là dạng Tuberculoid - phong củ và dạng Lepromatous - phong u. Từ 2 dạng này, bệnh còn chia ra nhiều thể khác nhau. Theo đó, cả 2 dạng trên đều gây tổn thương da nhưng phong u được cho là có ảnh hưởng nặng nề hơn do cấu tạo u ngoài da làm cho bệnh nhân có hình dạng méo mó, dị dạng.

Bệnh phong lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với những chất xuất tiết (nước mũi, nước bọt...) lâu ngày. Bệnh có những dấu hiệu đầu tiên như chuyển biến màu trên da, không còn cảm giác nóng, lạnh và đau. Các triệu chứng tiếp theo như mặt người bệnh bắt đầu nổi cục sần sùi nhỏ, mũi xẹp xuống, xuất hiện nhiều cục tại các dây thần kinh ngoại vi như cổ tay, khuỷu tay, đầu gối.

Nếu không được điều trị, bệnh thường có những biến chứng về bàn tay và bàn chân rất nặng nề, có thể dẫn đến tàn tật như: Ngón tay, ngón chân, bàn chân rủ, hở mi. Do tay, chân không còn cảm giác dẫn đến người bệnh bị thương mà không biết, gây bội nhiễm với các vi khuẩn khác và mất dần bàn tay, bàn chân.

Bên cạnh đó, bệnh còn có biểu hiện khác như: Rối loạn bài tiết (da khô, bóng mỡ), rối loạn dinh dưỡng (rụng lông mày, loét ổ gà...), viêm mũi, viêm thanh quản...

Cách phòng bệnh

Đến nay vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh phong, vì vậy các biện pháp dự phòng vẫn là quan trọng nhất. Mọi người nên vệ sinh môi trường sống sạch sẽ; Ăn uống, dinh dưỡng đầy đủ nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

Hiện nay, bệnh phong chỉ xảy ra rất ít tại một số quốc gia chứ không phổ biến như là dịch như cúm. Bệnh lại rất khó lây lan, cho nên để phòng bệnh, giới khoa học khuyến cáo mọi người: Tránh tiếp xúc trực tiếp với dịch mũi, miệng của bệnh nhân; Rửa tay sạch sẽ sau khi chăm sóc, tiếp xúc với bệnh nhân; Hiểu biết rõ ràng về nguyên nhân, diễn tiến của bệnh; Khi vùng da bị trầy xước của người bình thường tiếp xúc với vùng da bị trầy xước của bệnh nhân phong thì cần rửa tay bằng xà phòng trong vòng 2 phút, trực khuẩn sẽ ch*t hoặc để ngoài nắng cũng trong vòng hai phút trực khuẩn cũng sẽ ch*t. Ngoài ra, tắm sạch sẽ hàng ngày cũng là cách để ngăn ngừa bệnh phong.

Khi có nghi ngờ về dấu hiệu của bệnh phong, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị kịp thời để chữa khỏi bệnh, tránh tàn tật.

BS. Minh Quang