Quả vải còn gọi là Lệ Chi, tên khoa học là Litchi chinensis, là loài duy nhất trong chi Litchi, thuộc họ Bồ hòn Sapindaceae.
Trích nguồn lịch sử thì Dương Quý Phi, Sủng Ái phi của Hoàng đế Đường Minh Hoàng, Đường Huyền Tông của nhà Đường, Trung Quốc, rất yêu thích trái vải này. Sử Việt Nam thì liên quan đến Mai Thúc Loan, xuất thân là phu khuân vải, cống nạp cho nhà Đường Trung Quốc. Ông đã lãnh đạo nhân dân, khởi nghĩa chống lại nhà Đường năm 722, và lên ngôi Mai Hắc Đế.Đã có nhiều tin tức, ghi nhận liên quan đến cái ch*t và cây vải. Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng co giật, thay đổi nhận thức, thường vào sáng sớm, và tỉ lệ Tu vong cao. Trên cơ sở đó, các nhà khoa học Mỹ và Ấn Độ, đã bắt tay vào nghiên cứu, rà soát các thông tin y học trước đây, và tìm hiểu trên 390 bệnh nhân dưới 15 tuổi, và theo một số tiêu chuẩn cụ thể, về dấu hiệu bệnh lý và các xét nghiệm có liên quan trên máu, nước tiểu, dịch não tuỷ, chụp MRI não, Điện não đồ, trong khoảng từ ngày 25/06/2014 đến ngày 17/07/2014, rồi tìm ra kết luận. Kết luận này, đã được đăng trên tạp chí Y học có uy tín là tờ Lancet.Những vụ việc bộc phát, của não bệnh cấp tính trong nghiên cứu này, có liên quan đến ngộ độc, của 2 chất có trong
quả vải. Đó là Hypoglycin A và Methylene CycloPropyl Glycerine.Để có kết luận này, các nhà nghiên cứu đã loại trừ được những khả năng khác, mà trước đây được coi có thể là nguyên nhân, như nhiễm trùng, nhiễm siêu vi trùng viêm não, màng não, ngộ độc Thu*c trừ sâu, ngộ độc kim loại nặng. Cũng như việc tìm thấy có nồng độ, của 2 chất Hypglycin A và Methylene CycloPropyl Glycerine, cũng như các ảnh hưởng của 2 chất này, lên chuyển hoá Acid béo, và đặc biệt là sự ức chế tạo đường glucose, điều này đã được nghiên cứu thực nghiệm trên động vật.Do đó, để ngăn ngừa tình trạng bệnh lý, các nhà nghiên cứu khuyên rằng: Không ăn quá nhiều
quả vải. Tránh ăn lúc đói, và nên có ăn thêm bữa tối khuya, để đề phòng hạ đường máu, cũng như cần có phương án, xử trí rối loạn hạ đường máu, trong những trường hợp, có nghi ngờ bị ngộ độc do
quả vải.Tránh ăn quả chưa chín đủ, và cũng tránh ăn, cắn nhai vào hạt các loại quả này. Nếu có điều kiện nghiên cứu hay hợp tác quốc tế, cũng nên chú ý việc nghiên cứu và thử nghiệm, nồng độ của 2 chất Hypoglycine A và Methylene CycloPropyl Glycerine, để đánh giá hiệu ứng và độ an toàn.
David Phan.