Theo pgs ts nguyễn huy nga, nguyên cục trưởng cục y tế dự phòng, bộ y tế, rất cần có kịch bản để chung sống an toàn với dịch.
pv: thưa ông, hiện nay hàng trăm nghìn người lao động ở tp hcm và các tỉnh phía nam đã trở về quê. vậy theo ông làm sao kiểm soát được tình hình dịch bệnh, tránh việc lây lan ra cộng đồng?
pgs ts nguyễn huy nga: các địa phương, chính quyền cơ sở cần chủ động thực hiện công tác phòng, chống dịch. khi người lao động trở về, địa phương cần đưa họ đi cách ly tập trung, hoặc cách ly tại nhà. với trường hợp cách ly tại nhà cần thông báo với tổ dân phố, các gia đình xung quanh để giám sát chặt chẽ. yêu cầu họ ký cam kết với chính quyền địa phương về việc không ra khỏi nhà; nếu ra khỏi nhà trong thời gian cách ly làm lây nhiễm dịch ra cộng đồng thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Dù số lượng người trở về quê là lớn, song phần lớn người dân trở về đã được tiêm mũi 1 vaccine phòng covid-19 và được xét nghiệm. bên cạnh đó, môi trường nông thôn không giống như các thành phố lớn tại các tỉnh phía nam, không gian ở vùng nông thôn thông thoáng, nhà cách nhau, nên tôi cho rằng khó có thể xảy ra tình trạng lây lan bùng phát mạnh như các tỉnh phía nam. tất nhiên, khi người lao động trở về vẫn cần yêu cầu họ thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch, tuân thủ quy định 5k.
việc người dân trở về quê có thể giảm tải cho các thành phố lớn trong việc chống dịch và còn giải quyết vấn đề an sinh hiện nay, thưa ông?
- tất nhiên có những chuỗi ổ bệnh, lây nhiễm nhưng để bùng phát dẫn đến quá tải như tp hcm và các tỉnh phía nam là khó. bởi, về đến quê họ còn phải cách ly một thời gian. hiện dịch đã phát sinh tại cộng đồng, nhiều địa phương có dịch chứ không riêng gì tp hcm và các tỉnh phía nam. vì vậy nếu người dân có nguyện vọng thì nên để cho họ về quê để họ có thể làm việc, kiếm sống tại quê nhà, và cần tuyên truyền để họ nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh. đó mới là điều quan trọng.
Vậy, chúng ta có nên ưu tiên tiêm vaccine cho những địa phương có nhiều người từ TP HCM và các tỉnh phía Nam về để phòng dịch?
- hiện vaccine về cũng chưa đủ. nếu đủ thì chúng ta có thể ưu tiên tiêm cho họ để đảm bảo an toàn trong đi lại. tôi cho rằng, chính quyền địa phương các tỉnh nơi có người trở về cũng cần lên kế hoạch cụ thể để đón người dân về. nhiều người gặp khó khăn không biết đi đâu, về đâu ngoài việc trở về quê hương. nhất là trong lúc này các địa phương cũng nên san sẻ trách nhiệm đối với tp hcm và các tỉnh phía nam. vì hiện tại tp hcm và các tỉnh phía nam đã ở tình trạng quá tải.
Hiện có nhiều nước đã tiêm phủ vaccine phòng Covid-19 và có chiến lược sống chung với dịch, nhất là kế hoạch mở cửa nền kinh tế. Vậy theo ông nếu mở cửa, chúng ta cần lưu ý điều gì?
- các nước “đóng - mở” rất linh hoạt. như thái lan bắt đầu thí điểm mở cửa du lịch từ 1/10 và bắt đầu mở cửa chính thức từ 1/11. singapore cũng đã mở cửa nền kinh tế nhưng có kiểm soát. họ không cách ly tập trung mà cho cách ly tại nhà. hiện tại nhiều địa phương ở nước ta đã cho cách ly tại nhà đối với trường hợp đủ điều kiện. việc cách ly tập trung không đảm bảo điều kiện, chật hẹp còn tiềm ẩn nguy cơ cao lây nhiễm chéo. tp hcm từ khi cho điều trị tại nhà đối với những ca bệnh nhẹ, không có triệu chứng thì tỷ lệ tu vong đã giảm hẳn. cho nên cần chuyển từ “zero covid” sang chung sống an toàn và cần có kịch bản với việc này cũng như để phát triển kinh tế - xã hội.
Tại một số nước dù đã tiêm vaccine phòng Covid-19 nhưng giờ bắt đầu số ca mắc bệnh và tăng lên. Do đó, họ cũng xác định phải chung sống an toàn với dịch. Ngay vaccine cũng chỉ hiệu quả 70-80% chứ không phải đạt 100%. Bởi vậy, chúng ta phải thích nghi, biết cách phòng tránh để chung sống. Theo đó thực hiện nghiêm khuyến cáo 5K; đẩy mạnh tiêm vaccine và tăng cường khả năng điều trị.
Trân trọng cảm ơn ông!