Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, hiện tại có đến gần 50% người lao động không có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT), 25% học sinh, sinh viên chưa có BHYT...
Theo thống kê của
Bảo hiểm xã hội Việt Nam, hiện tại có đến gần 50% người lao động không có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT), 25% học sinh, sinh viên chưa có BHYT và vẫn còn trên dưới 50% người cận nghèo chưa tham gia BHYT. Thực trạng trên đang gây trở ngại lớn cho lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân.
bhyt toàn dân
Theo ước tính, đến ngày 31/5, số người tham gia BHYT cả nước ước khoảng 64,6 triệu người, tăng 2,6 triệu người so với cùng kỳ năm 2014. Riêng nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình tăng 227 nghìn thẻ, tương đương 3%. Điều này chứng tỏ quy định bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình là đúng hướng và được người dân đồng thuận ủng hộ.
Thế nhưng theo ông Phạm Lương Sơn, Trưởng Ban thực hiện chính sách BHYT thuộc BHXH Việt Nam, để đạt được các mục tiêu 75% tỉ lệ dân số tham gia BHYT vào năm 2015 và 80% vào năm 2020 thì còn có bốn khó khăn phải vượt qua. Thứ nhất, hiện còn có những người thuộc nhóm đối tượng phải tham gia BHYT nhưng lại không có thu nhập ổn định; không được quản lý bởi một tổ chức chặt chẽ. Thứ hai, làm sao duy trì các nhóm đối tượng đã tham gia. Thứ ba, hiện có trên 49% doanh nghiệp trốn đóng BHYT và 25% học sinh, sinh viên chưa có BHYT (khoảng 20 triệu học sinh, sinh viên chưa có BHYT. Đặc biệt là sinh viên các trường đại học, cao đẳng, trường dạy nghề từ năm 2 trở đi). Thứ tư, vẫn còn trên dưới 50% người cận nghèo chưa tham gia BHYT dù ngân sách nhà nước đã có những hỗ trợ nhất định nhưng việc vận động nhóm này tham gia vẫn còn gặp nhiều rào cản.
“Tổng hợp giữa 3 yếu tố doanh nghiệp trốn đóng hoặc chiếm dụng quỹ bảo hiểm với tình trạng học sinh, sinh viên chưa có bảo hiểm và người cận nghèo chưa tham gia bảo hiểm đang là thách thức không nhỏ cho nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong cuộc vận động nhằm tiến tới mục tiêu
bhyt toàn dân”- ông Phạm Lương Sơn nhấn mạnh.
Trên thực tế BHYT chính là phao cứu sinh để giúp những người không may mắc trọng bệnh không rơi vào bẫy nghèo và là một trong những trụ cột an sinh xã hội, để từ đó công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được tốt hơn. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra trong lộ trình bhyt toàn dân là phải tháo gỡ những tồn tại đang có của việc triển khai chính sách BHYT trong thực tiến.
Theo TS. Lê Văn Khảm - Phó Vụ trưởng Vụ BHYT-Bộ Y tế cho biết: Trước mắt ngành y tế và BHXH sẽ tập trung tuyên truyền vận động về tính ưu việt của BHYT đối với những hộ gia đình, cá nhân chưa tham gia bảo hiểm. Mặt khác, các ban ngành liên quan cũng sẽ tập trung tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong việc triển khai BHYT hộ gia đình; bên cạnh đó, UBND các địa phương cần cụ thể hóa các chỉ tiêu bao phủ BHYT, nhận định những vướng mắc ở địa phương. Theo đó, trong thời điểm hiện nay, cần huy động mọi nguồn lực để hỗ trợ 30% mức đóng BHYT còn lại cho hộ cận nghèo.
Đối với đối tượng học sinh, sinh viên, để thúc đẩy các đối tượng này tham gia BHYT, BHXH Việt Nam và các cơ quan liên quan sẽ phối hợp với Bộ GD&ĐT xây dựng chỉ tiêu để phát triển kế hoạch triển khai BHYT tại các cơ sở giáo dục. Bên cạnh đó, sẽ có đề xuất nâng mức cho vay ưu đãi dành cho học sinh, sinh viên, trong đó có cộng thêm số tiền để sinh viên tham gia BHYT.
Ngoài ra, để đảm bảo tính nghiêm minh của Luật BHYT, được biết các cơ quan liên quan đang bàn thảo hình sự hóa nếu trốn đóng BHYT. Tuy nhiên, BHYT bắt buộc không chỉ là chế tài mà là nâng cao trách nhiệm tham gia BHYT của mọi người. Cơ quan BHXH là đơn vị được kiểm tra việc đóng BHXH cũng sẽ tăng cường việc thanh, kiểm tra việc thực thi pháp luật của các cá nhân, tổ chức...
BHXH Việt Nam cũng cho biết thêm, để nỗ lực thực hiện mục tiêu tỷ lệ bao phủ BHYT năm 2015, trước mắt, BHXH Việt Nam sớm triển khai tập huấn cho đại lý, cho người làm công tác lập danh sách BHYT theo hộ gia đình. Ban Thực hiện Chính sách BHYT phối hợp với Vụ Bảo hiểm y tế trình xin ý kiến Thủ tướng việc giao cho trạm y tế xã việc lập danh sách tham gia BHYT theo hộ gia đình. BHXH Việt Nam và Bộ Y tế sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT theo hộ gia đình; tăng tỷ lệ bao phủ theo các nhóm đối tượng (cận nghèo, nông dân có mức sống trung bình, người lao động trong các doanh nghiệp, học sinh sinh viên); tập trung chỉ đạo, kiểm tra các tỉnh có tỷ lệ tham gia BHYT thấp dưới 60%...
Về phía Bộ Y tế, được biết, bên cạnh tích cực truyền thông, đơn giản hóa thủ tục BHYT, Bộ Y tế đang tham mưu trình Thủ tướng ban hành quyết định giao chỉ tiêu thực hiện bao phủ BHYT giai đoạn 2015-2020, bao gồm đối tượng và tỷ lệ bao phủ theo dân số cụ thể cho mỗi tỉnh, thành phố và coi đây là một trong những chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương.