BS Hoàng Cương, BV mắt Trung ương, khẳng định không có chuyện bị lây đau mắt đỏ - tức bệnh viêm kết mạc - vì lỡ nhìn bệnh nhân. Tuy nhiên, rất nhiều người có cảm tưởng như vậy bởi họ nghĩ mình không tiếp xúc trực tiếp với người bệnh. Nguyên nhân cũng vì đau mắt đỏ quá dễ lây và đường lây quá phong phú, nên nhiều khi khó kiểm soát nguồn lây. Virus adeno – tác nhân gây bệnh – có thể truyền qua tiếp xúc (tay – mắt), qua đường hô hấp và thậm chí cả… quan hệ T*nh d*c.
Vì thế, khi một người trong công sở bị đau mắt đỏ, các đồng nghiệp trong phòng tuy tránh chạm vào anh ta, tránh trò chuyện quá gần để nước bọt khỏi bắn vào mắt… Nhưng sau đó họ vẫn có thể lây do virus từ hơi thở bệnh nhân phát tán vào không khí; hoặc tay người bệnh dụi mắt rồi chạm vào bàn phím máy tính, vào điện thoại bàn, điều khiển điều hòa, tay nắm cửa, bảng điều khiển thang máy…, nơi mà các đồng nghiệp sau đó cũng chạm vào. Bạn không chỉ lây bệnh viêm kết mạc từ những người có đôi mắt đỏ quạch. Ngay trong thời kỳ ủ bệnh, virus adeno đã có thể phát tán. Và cả khi mắt đã khỏi, bệnh nhân vẫn có thể lây cho người khác trong vòng một tuần nữa. Như vậy, một người bị đau mắt đỏ có thể là nguồn lây trong vòng gần 20 ngày, thậm chí lâu hơn nếu họ đau mắt kéo dài. Và tình trạng truyền virus khi bệnh chưa phát hoặc đã khỏi khiến rất nhiều người bị đau mắt đỏ mà không thể biết mình lây từ đâu.Bệnh đau mắt đỏ có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và thời tiết, nhưng thường rộ lên trong mùa nắng nóng hoặc chuyển mùa, khi môi trường thuận lợi cho sự sinh sôi của virus và con người mệt mỏi, sức đề kháng suy giảm.
Những triệu chứng đầu tiên là sốt nhẹ, mệt mỏi, có thể ho, mắt nóng rát, rồi cộm xốn, nhìn mờ, mi mắt hơi sưng. Sau đó, một bên mắt đỏ lên, nhiều dử, chảy nước mắt. Tình trạng tương tự xảy ra ở mắt bên kia sau 3 – 5 ngày, mức độ đau ở hai bên có thể không bằng nhau.
Đây là bệnh lành tính và có xu hướng tự khỏi sau 7 – 10 ngày. Tuy nhiên, nhiều người bị đau mắt đỏ kéo dài đến 15 – 20 ngày. Bệnh khỏi lâu hay mau còn tùy vào khả năng miễn dịch, vệ sinh, ăn uống, có bội nhiễm hay không. Tỷ lệ biến chứng khá cao, đến 20%. Các biến chứng có thể rất nguy hiểm như viêm giác mạc, loét giác mạc, khô mắt, giảm thị lực, viêm màng bồ đào…
Đau mắt đỏ do virus gây ra nên không có Thu*c điều trị đặc hiệu. Ngoài việc dùng Thu*c do bác sĩ kê đơn, người bệnh cần thường xuyên nhỏ nước muối S*nh l*, ăn uống hợp lý, bổ sung vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng, tránh dụi mắt tối đa.
Tuyệt đối không tự ý mua Thu*c về nhỏ vì nhiều loại Thu*c có thể gây tổn thương mắt nghiêm trọng nếu không dùng đúng chỉ định. Việc xông mắt bằng lá trầu hay các loại lá nhiều tinh dầu cũng được các bác sĩ khuyến cáo không nên thực hiện.
Để hạn chế lây lan, bệnh nhân cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, đeo kính và khẩu trang. Không dùng chung khăn, chậu rửa mặt, gối…, hạn chế chạm vào đồ vật trong nhà. Khi đã bị đau mắt đỏ, tốt nhất là nghỉ học, nghỉ làm, nếu không có việc gì thật cần thiết thì không nên ra nơi công cộng. Nên giữ gìn như vậy cả khi đã khỏi đau mắt, trong vòng một tuần.
Những người từng tiếp xúc với bệnh nhân đau mắt đỏ, hoặc trong gia đình, cơ quan có người mắc thì nên tự phòng bệnh bằng việc tránh tiếp xúc, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nhỏ nước muối S*nh l*. Nếu có dấu hiệu đáng ngờ như cộm, xốn mắt, mắt nhiều dử, chảy nước mắt…, cần sớm đến bác sĩ.
Bác sĩ Hoàng Cương cũng cho biết, sau khi khỏi đau mắt đỏ, cơ thể bạn sẽ có miễn dịch với bệnh này, nhưng chỉ trong khoảng 2 tháng. Vì vậy, nếu không biết giữ gìn thì chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi bạn bị đau mắt đến vài lần chỉ trong một mùa hè.