Chớ chủ quan với u xơ vòm mũi họng

Trẻ chảy máu mũi, coi chừng u xơ vòm

Bé trai 13 tuổi, quê tây ninh, chảy máu mũi trái nhiều lần, mỗi lần trên 30 phút, khó cầm máu, bác sĩ phát hiện khối u xơ vòm mũi họng.

Theo lời kể của gia đình, trong một lần chảy máu bên cánh mũi trái khó cầm, em được mẹ đưa vào một bệnh viện ở tây ninh. nơi đây chẩn đoán em chỉ bị viêm mũi, chảy máu mũi. thế nhưng, tình trạng chảy máu mũi cứ kéo dài, không cải thiện nên vào ngày 22/11, gia đình đưa em tới khám tại bệnh viện nhi đồng 1 (tp.hcm). các bác sĩ cho biết, sau khi cho cầm máu và hút sạch máu cũ, bác sĩ thấy một khối trắng đục sâu bên trong cánh mũi trái. kết quả chụp ct ghi nhận hốc mũi trái có khối u rất lớn, bít hoàn toàn lỗ mũi trái và lan ra lỗ mũi bên phải. để xử lý khối u này, các bác sĩ đã sử dụng kỹ thuật của lĩnh vực tim mạch là tắc mạch máu. một vòng kim loại được luồn từ đùi lên tận vòm mũi họng để làm tắc hoàn toàn mạch máu nuôi khối u. 8 ngày sau, khi mạch máu nuôi khối u bị tắc hoàn toàn, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật nội soi và lấy ra khối u có chiều dài đến tận 12cm.

Các bác sĩ cũng cho biết, trung bình mỗi năm, bệnh viện nhi đồng 1 tiếp nhận từ 10-12 trường hợp bị u xơ xòm. đây là khối u lành tính nhưng có chân bám rất sâu vào vòm mũi họng như loại u ác tính, gây rất nhiều khó khăn nếu không thực hiện kỹ thuật tắc mạch trước khi bóc tách khối u.

bé trai bị u xơ vòm mũi họng với khối u có kích thước 10x10cm và nặng 205g.

Nguyên nhân do đâu?

U xơ vòm mũi họng là một bệnh lý phổ biến ở tuổi dậy thì, thường gặp ở nam giới, tuổi từ 15-25 ở nông thôn. người ta cho rằng sự phát triển của u xơ vòm mũi họng liên quan tới nội tiết ở giai đoạn dậy thì.

Khối u xơ bám sát vào nền sọ vùng họng mũi và lách vào các cấu trúc lân cận tạo ra các chân bám vào vùng bướm sàng, chu vi cửa mũi sau, cánh trong chân bướm. khối u chắc, có nhiều thùy, có cuống. kích thước to nhỏ tùy thuộc vào thời gian xuất hiện bệnh đến lúc được phẫu thuật lấy bỏ khối u. lấy khối u đem quan sát dưới kính hiển vi sẽ thấy trong khối u có rất nhiều mạch máu hoặc những hồ máu nằm rải rác cùng tổ chức xơ và hình thành một mạng lưới dưới niêm mạc bao bọc toàn bộ khối u.

Diễn biến của bệnh

Bệnh diễn biến âm thầm với biểu hiện ngạt tắc mũi một bên ngày càng tăng, giai đoạn muộn ngạt tắc mũi cả 2 bên. Chảy nước mũi liên tục, nhiều lên dần với hai lỗ mũi ướt và đầy chất nhầy. Thỉnh thoảng chảy máu cam, lúc đầu có khả năng tự cầm, sau phải có can thiệp của các cơ sở y tế mới cầm được máu mũi. Đi cùng các triệu chứng này là dấu hiệu ù tai và nghe kém do khối u chèn ép vùng loa vòi tai. Người bệnh gầy xanh, mệt mỏi.

Khám hốc mũi thấy khối u màu hồng nằm bịt cửa mũi sau, khi phát triển lớn lấp đầy hốc mũi, khối u đẩy dồn làm hẹp hốc mũi bên đối diện. Khám họng và soi mũi sau thấy màn hầu phồng lên, bị đẩy dồn về phía trước và phía dưới hoặc quá to thò xuống tận họng. Sờ nhẹ nhàng xem khối u cứng hay mềm, to hay nhỏ, có di động không.

khối u xơ được lấy ra từ vòm mũi họng của bệnh nhân.

Phải làm gì?

Nếu để phát triển tự nhiên khối u sẽ lấp đầy hốc mũi, xoang hàm, xoang bướm, hốc mắt, phá vỡ hàm ếch, tiêu xương hàm trên và nổi phồng dưới da. khối u chui vào nội sọ, tổn thương thần kinh nội sọ làm mù mắt, khó nuốt, không ngửi được. bệnh nhân có khối u xơ vòm mũi họng không được điều trị sẽ Tu vong vì chảy máu và biến chứng nội sọ gây tăng áp lực sọ não.

Chẩn đoán xác định được thực hiện qua thăm khám lâm sàng: khối u màu hồng, xuất hiện ở cửa mũi sau của bệnh nhân nam giới tuổi từ 15-25, có chảy máu mũi cần được gửi tới cơ sở chuyên khoa tai mũi họng để chụp ct. scanner và chụp mạch để có quyết định chính xác.

Chính vì vậy, khi thấy tình trạng bất thường ở mũi và có các biểu hiện nghi ngờ, cần tới cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

TS.BS. Nguyễn Văn Đức