Ba tuần nay, chị Thu Hạnh (tên đã thay đổi, 30 tuổi, ngụ quận 8) được thuê chăm sóc nam bệnh nhân 56 tuổi, mắc Covid-19 nặng, tại một bệnh viện ở Biên Hòa, Đồng Nai. Trừ lúc cần vệ sinh cá nhân, hầu như chị Hạnh ở cạnh người bệnh 24/7. Ngoài việc theo dõi sát diễn biến sức khỏe, báo cho nhân viên y tế và người nhà nếu bệnh nhân có dấu hiệu bất thường, chị còn xoay trở, lau người, gội đầu, thay bỉm, vỗ lưng long đờm... bệnh nhân theo hướng dẫn của điều dưỡng. Lúc người bệnh tỉnh táo, chị bón đồ ăn, dìu tập đi, tập thở hoặc vật lý trị liệu. Chị dành nhiều thời gian trò chuyện, động viên tinh thần, hoặc kết nối cuộc gọi hình ảnh, để ông nói chuyện với người nhà.
Hiện, người đàn ông đã qua cơn nguy kịch, còn thở oxy gọng kính lưu lượng thấp. Dự kiến, vài ngày tới ông sẽ xuất viện, chị Hạnh cũng kết thúc nhiệm vụ và trở về TP HCM. Đây là F0 thứ 10 chị chăm sóc sau khi khỏi Covid-19 trong gần 4 tháng qua. Chị Hạnh kể F0 cần hỗ trợ hầu hết đã lớn tuổi, có bệnh nền và nhiễm nCoV ở mức độ nhẹ, trung bình. Nếu bệnh nhân tự cách ly ở nhà, chị sẽ ở lại và làm thêm việc dọn dẹp nhà cửa, nấu nướng, giặt giũ. Nếu F0 ở bệnh viện thì chị phải tự lo thủ tục để được vào viện, bao gồm giấy chứng nhận khỏi Covid-19, cam kết chấp hành quy định của bệnh viện...
Trước khi đến với nghề nuôi bệnh thuê, chị Hạnh làm việc trong một hiệu Thu*c tây tại quận Bình Tân. Cuối tháng 8, chị trở thành F0, phải nghỉ việc một tháng để đi điều trị tại Bệnh viện dã chiến số 4, và cách ly tại nhà 14 ngày. Khỏi bệnh cũng là lúc thất nghiệp, cạn tiền dự phòng nhưng không thể về quê, thấy nhiều người đăng tải thông tin tìm F0 khỏi bệnh chăm sóc người nhà, chị Hạnh nắm lấy cơ hội.
Chị Hạnh quạt mát, xoa lưng cho một bệnh nhân Covid-19 đang điều trị tại bệnh viện. Ảnh: Nhân vật cung cấp
"Tiền trọ, tiền ăn, tiền điện nước đủ thứ. Nghèo dí thì mình chạy", chị Thanh Thanh, 28 tuổi, ngụ Bình Chánh, một F0 khỏi bệnh khác nói về nguyên nhân mình đến với nghề thời vụ này.
Chị Thanh cho hay, công việc chính của chị là kỹ thuật viên spa, thu nhập đủ chi trả cuộc sống. Thành phố giãn cách xã hội, mấy tháng không ra khỏi nhà, đồng nghĩa không còn nguồn thu nào, lại phải chi tiêu nhiều lúc mắc Covid-19 hồi tháng 9, chị rơi vào cảnh túng thiếu.
Thấy có người cần tìm F0 khỏi bệnh chăm mẹ bị ốm đang điều trị trong một bệnh viện tư nhân, với giá 500.000 đồng một ngày, chị nhận lời luôn mà không hỏi kỹ họ bị bệnh gì. Gặp bà cụ thở 71 tuổi oxy qua mặt nạ cả ngày, chị mới biết bà là F0. Dù cũng sợ bị tái nhiễm nhưng "không còn gì để mất", chị tiếp tục làm việc, được bên thuê tăng thêm 200.000 đồng tiền công mỗi ngày. Ba ngày sau, bệnh nhân trở nặng, phải đặt nội khí quản thở máy và chuyển vào khu hồi sức, nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân toàn thời gian thì chị Thanh hết việc. Sau khi chăm sóc một F0 khác, sức khỏe không phù hợp, cộng với việc thành phố cho mở cửa trở lại, chị Thanh quay về nghề cũ.
Nghề nuôi bệnh thuê không mới ở Việt Nam. Mặc dù vậy, dịch vụ F0 khỏi bệnh chăm F0 tự phát thời gian gần đây, đáp ứng nhu cầu thực tế. Người chăm sóc sẽ chủ động đăng bài rao, hoặc rải tin nhắn cho người đăng bài tìm trên mạng xã hội. Theo khảo sát của VnExpress, giá sàn tiền công của dịch vụ này khoảng 700.000 đồng một ngày, tùy theo tình trạng sức khỏe và yêu cầu của người bệnh mà có sự thay đổi. Tiền công được thanh toán theo tuần hoặc khi kết thúc giao dịch.
Những thông báo tìm F0 khỏi bệnh chăm sóc F0. Ảnh chụp màn hình
Theo chị Hạnh, mức tiền công trông khá cao, song nuôi người ốm, nhất là người lạ không hề dễ dàng. Thuận lợi của F0 khỏi bệnh là họ đã từng vượt qua bệnh tật, thấu hiểu cảm xúc và biết cách xử trí phù hợp với các nhu cầu vật chất, tinh thần của người bệnh. Ngoài ra, họ cần có sức khỏe tốt vì phải theo sát bệnh nhân trong nhiều ngày, việc ăn ngủ chủ yếu là tranh thủ. Nhìn chung các bệnh nhân khá dễ chịu, hợp tác. Tuy nhiên, một vài trường hợp khi mới gặp, đúng lúc họ vào cơn hoảng loạn, đau đớn, mệt mỏi sẽ từ chối cho chăm sóc, thậm chí cáu gắt, nói nặng lời... Vì vậy, người chăm sóc phải thực sự tử tế, coi người bệnh là thân nhân thì mới chu đáo được.
Anh Nguyễn Quốc Huy (42 tuổi, ngụ quận 11) cho biết thêm, đôi bên cần thẳng thắn trao đổi nhu cầu, tiêu chí của mình ngay từ đầu. Đặc biệt phải thỏa thuận rõ phạm vi công việc, như anh không có chuyên môn y tế nên chỉ theo dõi tình trạng bệnh, không tự ý cho bệnh nhân dùng Thu*c được.
Nhạy cảm nhất là trường hợp bệnh nhân cách ly một mình tại nhà. "Nếu mình có tính gian, tham thì tốt nhất đừng nhận việc", anh nói. Người đàn ông kể đã hai lần hỗ trợ hai phụ nữ, 40 và 48 tuổi trong hoàn cảnh như vậy. Các bệnh nhân không có bệnh nền, đã tiêm đủ hai mũi vaccine, bị ho, sốt, đau họng, khó thở nhẹ, SpO2 trên 90%. Họ có thể tự đi lại, ăn uống được, nhưng thiếu người theo dõi sức khỏe, nấu nướng, động viên tinh thần nên khá sợ hãi.
Tới nhà, anh Huy đóng vai trò như một người anh, em trai: xoa dịu cơn hoảng loạn bằng cách kể lại trải nghiệm và cách mình vượt qua, hướng dẫn bệnh nhân tập thở; giúp họ làm những việc nhà như khử khuẩn, giặt giũ, nấu ăn, đo SpO2, nhiệt độ, nhịp tim ít nhất 5 lần mỗi ngày. Mặc dù vậy, để tránh những hiểu lầm không đáng có, anh chỉ đi lại, sinh hoạt trong phạm vi lắp camera, gồm bếp, phòng khách và cửa phòng người bệnh luôn mở.
Chị Thanh Tú (42 tuổi, Gò Vấp) - người từng thuê anh Huy về giúp chăm sóc bố đẻ phải nhập viện vì mắc Covid-19, cho biết chị cảm thấy rất may mắn vì tìm được người có trách nhiệm, chu đáo, tỉ mỉ và đáng tin cậy. Theo chị Tú, điều kiến chị quyết định mời anh Huy bởi anh là người duy nhất không hỏi đến thù lao đầu tiên, mà tập trung hỏi han kỹ nhu cầu của người nhà, tình trạng sức khỏe người bệnh. Bố chị cũng dành nhiều lời khen cho anh.
Anh Huy và cuốn sổ tay ghi chép các chỉ số sức khỏe, tình trạng người bệnh hàng ngày. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Đầu tháng 9, khi dịch bùng phát dữ dội, lượng f0 tại các bệnh viện tăng cao, tp hcm cũng như bộ y tế kêu gọi toàn bộ f0 khỏi bệnh tình nguyện tham gia chăm sóc người mắc covid-19. phó giám đốc sở y tế nguyễn hoài nam từng nói, f0 khỏi bệnh là nguồn lao động rất quý, vì sau khi được điều trị những người này đã có kháng thể, có thể miễn nhiễm tạm thời đối với ncov. họ được trả lương và nhận công việc phù hợp như hỗ trợ điều dưỡng, khử khuẩn để nhân viên y tế làm công tác chuyên môn; chia sẻ kinh nghiệm và bí quyết để chiến thắng bệnh tật cho f0 mới...
Hiện tp hcm ghi nhận hơn nửa triệu dân mắc covid-19. trong đó, hơn 300.000 f0 đã khỏi bệnh.